Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ժանտամահի մը անգութ հունձքն է` զոր կը նկարագրէ Հ. Միքայէլ Վ. Սեբաստացի այսպէս.
       Վերապատուելագունեղի տեառն տեառն Մխիթարայ Աստուածաբանութեան Վարդապետի, Աբբայ Հօրդ մերում
       լուաք թէ նաւերն հասեալ են ի Պօղչա ատան. թուի թէ ոչ գայ ի ներս հրեշտակն վասն երկիւղի մահուան. բարւոք լինէր թէ մերայինք եւս ոչ գայցէին զի կարի սաստիկ է եւ երկարատեւ եղեւ մահն. եւ խեղճ բազումք են. եւ բաց ի մահուան` նաեւ պէսպէս հիւանդութիւնք գոն. են տունք` յորս չորս, են` յորս հինկ, մեռանօղք ի մէջ երկուց կամ երից կամ չորից աւուրց: Գրեթէ իւրաքանչիւրում աւուր նորապէս շահիմք զմեզ եւ զամենայն բարեկամս մեր ի ձեռն ուժոյ աղօթից եւ պաղատանաց, թէպէտ նաեւ ի մէջ ոմանց բարեկամաց մերոց անկաւ մահն: Նաեւ վերապատուելի Պօղոս Վ. ն եւս ըմպռնեցեալ եղեւ, անկաւ ի մահիճ ի Սամաթիա ի տան Պօյաճոցն, տնեցիք հանդերձ մաներբ փախեան յայլուր, միայն մնաց Եղիա Վ. ի քոյրն եւ փեսայն եւ պառաւ մայրն, կալով ի հեռուստ ի հին տանն. եւ Հայր Պօղոսն ի նորաշէն տանն եդեալ ի մահիճ, եւ վերապատուելի Պօղոս Վ. կոչեալ զմայրն իւր ծերունի առ ինքն, որպէս մերձ առ ինքն լիցի եւ ծառայիցէ: Նաեւ զհրեայ բժիշկ մի կոչեալ էր, զի դարմանիցէր, եդեալ ի վերայ մահավիրին (որ էր ի յաճուկն ) զեախու, զի կամ ծակիցէ, կամ փարատիցէ, որպէս յայժմ երեւի թէ փարատի…: Նաեւ ի մէջ տաճկաց ծածկապէս աւերութիւն քոյ. ասեն թէ մերձակայ ժամանակիս ֆէսատ մի ելանէ. խոշտանկէ զքրիստոնեայս: Մեծ պարոնին վասն ասեն թէ բանավարութիւնն կորուսեալ է, զի մի պսակ գալոց է ի գլուխն, զի յոմանս պալատս շրջեալ, ի գիշերի յաներեւութից քարկոծիւր պալատն, զբազում պահապանս եղեալ, ոչ կարաց վերահասու լինել թէ ուստի իցէ վասն որոյ երկուցեալ` ի միոյն առ միւսն գնայր. եւ անդ եւս զնոյն զգացեալ, վասն որոյ զամենայն գէտս եւ զմոգս կալեալ եդ ի բանտի: Նաեւ զօրք սոցին ի յարեւելս աւերեցեալք եւ կոտորեցեալք ասին, բայց թէ ուստի, ո'չ լսի: Նաեւ գերեզմանատեղ սուտ մարգարէին ասացեալ գոլ ասի: Նաեւ ի Մարաց աշխարհն գլուխ մի բարձրացեալ խմբօք, աւերեալ եւ գերեալ զայն աշխարհն: Եւ բազում նեղութիւն ունին անատ)լցիք եւ արեւելեանք ենթ տէրութեան սոցին եղեալքն:
      
       Գերյարգութեան քում, մնամ պատրաստական ծառայ ամենայնի Հայր Միքայէլ Վ . Սեբաստացի
      
       1726 Սեպ. 1. ի Կոստանդնուպոլիս գիր եւ 12