Մաճառ
անօրէն
յարձակում
մ'ը
որ
կը
տեղագրուի
Հ.
Մանուէլի
հետագայ
նամակին
մէջ:
Այդ
մասին`
շաբաթ
մը
վերջ
համառօտիւ
Հ.
Եղիա
եւս
գրած
է
այսպէս.
«Ոմանք
մաճառք
ապստամբեցան
եւ
զմեծագոյն
վնաս
հասուցին
գիւղորէից,
եւ
մանաւանդ
կեռլեցւոց,
ոչ
թէ
զքաղաքս
նոցին
աւերեալ
կողոպտեցին
զինչսն,
այլ
զոմանս
ի
վաճառականաց
նոցին
ըմբռնեալ
կողոպտեցին,
եւ
զեզինս
իւրեանց
կերին,
եւ
որքան
բազմութենէ
նոցին
համբաւեն,
ոչ
են
այնքան,
եւ
ոչ
գոյ
երկիւղ,
զի
բազումք
տրակօն,
նաեւ
ռացի
կատանայք
գնացին
ընդդէմ
նոցա,
եւ
զմասն
ինչ
ի
նոցանէ
սպաննեն
եւ
զոմանս
ըմբռնեալ
բերին
ի
Թմշուարու
բերթն»
(Գր.
1735
Մայիս
19
[Պելկրատ]):
Գերյարգեցելոյ
հօրդ
իմոյ
քաղցրագունեղ
սրտիս
զեկուցմունք
տրտմախառունք
…
մեր
հայոց
մէջէն
գոն
բազումք
դրամատերք
որք
Ճ[հարիւր]աւորք
եզինք
գնեն
եւ
հայր
Թէոդորոսն
լաւ
գիտէ
որ
ի
մեծ
Մաճարիստան
խոտավետ
տեղեանք
գոն,
անդ
պահեն
եւ
գերացնեն
զեզինքն.
եւ
այս
մայիսին
Բսն
կամ
Գն
ոչ
գիտեմ,
թէ
զինչ
լուեալք
անհավատ
մաճարք
եւ
Թշնամիք
հայոց`
յանկարծ
սրտապնդեալ
բազումք
որպէս
թէ
ապստամբք
կայսերն
համարձակեալ
մտեալք
են
բազումք
հեծելօք
ի
փուստան
եւ
արձակեալք
ի
վերայ
հայոց,
մանավանդ
կէռլէցոց.
զբնաւ
ձիանքն
եւ
եզինք
բազումք,
այլ
եւ
զբովանդակաց
զդրամքն,
զհանդերձսն
եւ
զայլ
ամենայն
ինչ
զկահս
եւ
զայլ
ամենայն
ինչ
զկահս
եւ
զկարասիս
թողեալք
զնոսին
մօրէ
մերկ
եւ
գնացեալք:
Եկ
եւ
տես
քաղաքիս
լացն
եւ
երկիւղն,
եւ
այժմ
նոյն
Պէչ
գնացօղք
եւս`
ի
յերկիւղէ
դադարեցան
ի
զայն:
Վերջապէս
ո՞վ
գիտէ
թէ
որ
զօրանայցէ
տէր
գաւառացս,
կարէ
լինիլ
թէ
թերեւս…,
եւ
թէ
ոչ
գիտութիւն
լիցի,
զի
ոչ
մնայ
ազգն
մեր
թարց
գերութեան
եւ
սպանեցման
բազումք,
տեսցէ
տէր
եւ
ողորմեսցի:
…
Նաեւս
ի
Կէռլէյու
ասեալ
եմ
ի
տէր
Մինասէն
հաստատ
վկայութիւն,
զի
նա
տարին
Ա
անգամ
կամ
Բ
տարին
մի
անգամ
կու
գայ
աստ
հրամանաւ
եպիսկոպոսին
վիզիթացիա,
առ
ի
քննել
զքահանայս
եւ
զժողովուրդս…
Մնամ
պատրաստական
ծառայ
Հ.
Մանուէլ
[Խուպեսէրեան
]
կրօնաւորս
1735
մայիսի
Ժին
գրեցի
[Կէռլա]
