Ինչ
որ
լսած
ու
տեսած
է
նամակագիրը
պատերազմական
վիճակին
շուրջ`
մանրամասն
կերպով
կը
նկարագրէ
նաեւ
հետեւեալ
թուղթին
մէջ:
Գերյարգեցելոյ
Աբբայ
Հօրդ
մերոյ,
տեառն
տեառն
Մխիթարայ
Աստուածաբանութեան
վարդապետի :
…
Ի
յաշխարհամարտն
կիրակէի
հետեւեալ
ԲՇ.
ի
գիշերին
զփայտեայ
ճաղն
պատուհանի
եկեղեցւոյն
եւ
մտեալ
գող,
բացեալ
զտօլապն,
յորում
պահի
սկիհն,
արծաթէ
խաչ
մի,
եւ
թաս
մի,
նաեւ
բուրվառն,
եւս
զգեստեղէնք.
զոչ
ինչ
առեալ,
փախեալ.
է
յառաւօտուն
տեսեալ
մեր
զպատուհանն
բեկոտեալ,
եւ
զտօլապն
ի
բաց
ձգեալ,
եւ
ի
տապանակն
սրբութեան
ոչ
հպպեալ,
զարմացաք…
ահն
տաճիկն
օրըստօրէ
զօրանայ ,
զի
այսր
քան
զբարաքին
ի
յեզր
Մօռանայ
գետոյն
գոն
տաճիկք:
ԸՌ
ասեն,
սոքա
անդ
զհազար
վեց
հարիւր
ֆչի
ալիւրն
ամբարեալն
անդ
յափշտակեցին
եւ
ուղարկեցին
ի
նիշ:
Եւ
ի
գիւղօրէս
խարաջ
առնուն,
ի
կողմանէ
Վնտինու
եւս
ԺԸ
Ռ
տաճիկք
ընդ
նոսին
նաեւ
ֆրխաթաներ
եւ
հրացանք
լուաք
թէ
սոքա
մերձեցան
Օռսովայու,
որ
Գոչօվայ
ասի,
երեք
ժամաւ
հեռի.
ունին
զդիտումն
զի
զանտառն
այն
տեղւոյն
հատանել
տայցեն
բնակչաց
տեղւոյն,
եւ
զհրացանսն
զառիվեր
լերանն
հանցեն,
յորմէ
մարտիցեն
ընդ
Գոչովայու,
եւ
յայլմէ
լուաք
թէ
սոքա,
այսինքն
քրիստոնեայք,
զմին
ի
տաճակ
կալեալ,
եւ
զայս
դիտումս
նոցին
իմացեալ,
վասն
որոյ
ինքեանք
զյետուստ
տաճիկն
առեալ,
մարտ
եղեալ
են,
ի
քրիստոնէից
240
անկեալ ,
իսկ
ի
տաճկաց
1000,
եւ
փախեալ
ասեն,
եւ
լուաք
թէ
զորք
սոցա
Ռ
են,
եւս
Ռ
գատանայ
են:
Աստ
տակաւին
ի
նոյն
կացութեան
է
ի
կողմանէ
զօրաց
ասեն
գոյ.
հրէից
մեսիայն
դարձաւ:
Միայն
500
զինուորք
ժամանեաց
ի
զէմին,
որ
է
սէմէլին,
աստի
հեռու
ի
ժամ,
նաեւ
չորս
նաւն
ԹՌՃԷ
մանր
հրացանք
իբրու
40.
եւս
աչօք
համարեցի,
այսոքիկ
թուի
թէ
ի
ցամաքի
շրջեցուցանելի
են:
Ասեն
թէ
ամենեքեան
զօրքն
մինչեւ
ի
վերջն
ամսոյ
գալոց
եւ
հաւաքելոց
են:
Բայց
ի
վերայ
այսր
ամենայնի
տակաին
չունիմք
զապահովութիւն,
տաճիկն
այս
անգամ
կարի
զլրբութիւն
ստացաւ,
յաղագս
անցելոյ
ամի
անկարգութեան
սոցին,
որ
գործեցաւ:
Նաեւ
ափշեցուցանէ
զիս
թուլութիւն
սոցին,
ոչ
գիտեմ
արդեօք
զդարն,
ինչ
ունին
գործելոյ:
Եւ
կամ
թէ
մի
գուցէ
(զոր
Տէր
մի
արասցէ
)
թէ
Ճերմակ
լաթն
խափեալ
իցէ
զսա,
եւ
դարան
ինչ
ունի
գործել
տալոյ,
խաղաղութեան
նշան
ոչ
երեւի,
զի
թշնամիք
սոցա
ոչ
դադարին
ի
յաշնանէ
մինչեւ
ցայժմ
ի
վնասելոյ… :
1738
Մայիս
10
12
գիր
սոյն
թուիս.
ի
Պէլրղատու
Պատրաստական
ծառայ
Հայր
Միքայէլ
Վ.
Սեբաստացի
