Թուրք
-
Աւստրիական
պատերազմը
հետզհետէ
ամենալուրջ
երեւոյթ
մը
կ՚առնէ:
Մեր
նամակագիրը
համառօտիւ
կը
նկարագրէ
Պելկրատի
աղեխորշ
պարպումը
հայերէ
եւ
«ֆռանկ»ներէ,
ինչպէս
նաեւ
Հայոց
նաւուն
մէջ
պատահած
խժդժութիւնը:
Գերապայծառ
եւ
գերայարգ
Աբբա
Հօրդ
մերում
տեառն
տեառն
Մխիթարայ
վարդապետի
Բազմաւ
յարգութեամբ
յիսուսեան
ողջունիւ
յայտ
լիցի
տէրութեան
քում,
զի
Բէլըրղատու
եղեալ
հայերն
մեծ
եւ
փոքր,
իւրեանց
ապրանքն
եւ
կանայքն
եդին
ի
նաւն,
վասն
գնալոյ
ի
Վարատին ,
եւս
ֆռանկաց
կանայքն,
քանզի
քաղաքապետն
այնպէս
հրամայեաց,
նաւերն
գնացին
գետով,
անկարծակի
գողք
եւ
աւազակ
մտանեն
մեր
հայոց
նաւն,
մին
մարդ
կը
սպանանեն,
մին
քանի
մարդ
այլ
չափէն
ի
դուրս
հարկանեն,
կանանցն
եւս
հարկանեն ,
ասելով
թէ
փողերդ
ինչ
տեղ
է
բերէք
յառաջ,
վերջապէս
թէ
փող
թէ
ապրանք
երեսուն
քէսի
վնաս
եղեւ
հայոց.
ի
կողմանէ
պատերազմին,
որ
ըստ
օրէ
սաստականայ,
սկսան
մեր
հայերն
եւ
ֆռանկներն
չուեալ,
ես
ու
ճանէզիզն
խորհուրդ
արարինք.
առի
փաչուչ
ինձի
եւ
փոքրաւորն
հետս,
գնացինք
զէմին.
մին
սայլ
բռնեցինք.
ճանապարհին
մեծ
երկիւղ
կրեցինք
ի
կողմանէ
աւազակաց.
բայց
գոհանամ
զաստուծոյ,
ամենայնէ
փրկեաց
զմեզ.
զկնի
երկու
աւուր
ճէնէզիզն
եկաւ.
յոյժ
սակաւ
մնաց
քաղաքին,
կարծեմ
եթէ
հնար
գտանեն`
նոքա
այլ
գալոց
են.
Վարատին
մեծ
ղալապալըխ
եղեւ,
մին
օտայ
որ
հազիւ
երկու
մարդ
նստի,
ամիսն
երեք
ոսկի
քիրա.
նա
այլ
դժուարաւ
գտուի:
Այլ
եւս
թէ
հայք
է
թէ
լաթինք
վարիչն
բնակին.
ոմանք
չատըրով.
այլ
եւս
մեծ
կասկած
գոյ
թէ
տաճիկն
պաշարելոց
է
զքաղաքն.
միայն
ի
ձեռին
աստուծոյ
մնացեալ
է.
տեղս
քափուճիներուն
եկեղեցին
պատարագեմ.
խնդրեցի
ի
նոցանէ
թէ
միայն
գիշերն
մին
տեղ
տուէք
ինձ
վասն
ննջելոյ.
ասացին
ոչ
գոյ
ահ
մին
օտայ
նստած
ենք
եւս
եւ
փոքրաւորն
ամիսն
երեք
ոսկի,
աստուած
օրհնէ
այս
տղան.
եթէ
սա
ոչ
լինէր,
չափէն
ի
դուրս
ողորմելի
լինէի:
Զայսքան
անձք
անձք
ի
գլուխս
մեր.
բայց
զապագայն
ոչ
գիտեմք
թէ
զինչ
լինելոց
է.
քանզի
ասեն
թէ
եթէ
Բէլըրղատ
տաճիկն
առնու,
Վարատին
կենալն
հնար
չէ… :
1739
Օգոստոսի
ԺԵ
ծրեցաւ
ի
Վարատին
Գերյարգելութեան
քում
մնամ
պատրաստական
յամենայնի
Նուաստագունեղ
ծառայ
Հայր
Յակոբ
ողորմելի
