Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ
ՏԱՅԵԱՆ ՂԵՒՈՆԴ ՎՐԴ.  

Բաժին
Հայագիտութիւն  

Թեմա
Թղթեր, նամակներ, կոնդակներ  Պատմագրութիւն  
Դիտել
Թէ լեզուին եւ թէ պարունակուած այլազան նիւթերուն համար շահեկանութիւն մ'ունի հետեւեալ վաւերագիրը:
       Նամակագիրն է Պետրոս Քէլիեան. այն անձն է` որ նախընթաց մէկ քանի նամակներու մէջ յիշուած է Աղաչայ Պետրոս անուամբ:
       Օրհնեալ եղիցի Յիսուս Քրիստոս. 1742 դեկտեմ. 22. ի մեծն Հռօմայէ
       Գեր Յարգել Հօրն մերոյ հայր աբբային. եւ ամենայն միաբանից խոնարհայկան սիրոյ ողջուն. անարժան ծառայէտ պետրոսէն
       … Վեհայլուստ Կաթողիկոսն մեր, որ մեծ շատ առժանաւոր մարդ է, ոչ կասիմ առաւել քանծ զգերայբարձրութիւնս. ալ թէ ընդ կարքաւորաց մեր հայոց. շահ գովի եւ խոնար ու պարկեշդ մարդ մնէ. եւ շատ գուհ է եւ գովասանութեամբ է ամենից մեծաւորաց եւ կարքաւորաց. նայեւ ինքն նմանայպէս շատ գուհ է ի վերայ գերյարգելութեանտ եւ շատ մեծ սէր ունի գալու եւ տեսնելու զգերյարգութիւնտ եւ միշտ ուրախ է ի վերայ ձեր ամենից միեայբանից: Եւ ամենայն ժամ կու հիշէ զհրամանքներտ. դարձեալ հօս մեծ սիրօվ ըզսայ կի ընդունէ սրբազան Փափն եւ ամենայն կարտինալք որ եւ ես մեղաւորս ալ երկու անգամ մինչեւ ցայժմ էզիլ իմ փափին տունը եւ զոտն համբուրիլ իմ միջնորդութեամբ Վեհայլուսդ Կաթուղիկոսին. եւ հետն միայտեղ էզիլ իմ փափին մօտ. նայեւ հարկ եղեւ որ խօսիմ հետ սրբազան փափին լադիննակն, ծուռումուռ որպէս գիտաձայ. վերչայպէս օրհնութիւն երկու անգամ եւ եդ զձեռն գլուխս եւ զոտն համբուրեցի քանիցս անգամ եւ փառօք ուրախութեամբ ելինք եւ փափին կառօքն զմեզ մեր օթեւան բերին. եւ զայս եւս ասաց սրբազան փափն թէ ուրախ է եւ ունի շատ սէր ի վերայ մեր ողորմելի ասգին…:
      
       Պ[ետրոս ] Քէլիեան
      
       Պի գրիմ քիչ մն նոր խապար Գեր Յարգելութեանտ. թէօր սուտ չիլայ նայ առաչին ըզլաւ խապարն. այսինքն թէ բրինձ. Լուբգօվիձը. ես գիտեմ զինքըն. նայ կասին թէ շատ հախթութիւն արած ըլայ եւ գտնըված ըլլայ ֆրանձուզունու մօտ են զամենայն զահարան, որն օր կամեցած էզիլ ին բէրէլու Բրական, այսինքն Սաքսօնին երկրօվն, եւ կասին թէ 2 միլիօն դալէր գտնըվիլ է օր ամէն մէկ զօլտատդին երկ երկու հազար զօլօթայ փայ է էկիլ է ու անկի անչափ ալուր եւ գարի եւ ամենայն ցեղ բանը նայեւ զգանձ ալ կորած ըլան. կարծիմ թէ հոտ այլ լաւ պի լսվի եւ այլն :
       Եւ երկուսում խապարն մեր երկրէն կուգին թէ Բրուշիեային երկիրն, այսինքն Պրանտայուրին հրամանին տակն կէցօղ ժողովուրդն դառցած ըլան Լուդրան եւ Գալվին. 10000, այսինքն ԺՌ հոգի եւ 600 գահանայ եւ Ա գանօնիք. ու գանօնիքն զարաս գարգվիլ է եւ մեծ թաքաւորի դուստր առիլ է , զի ինքն ալ մեծ մարդ էզիլ է եւ մեծ տանէ. չիտիմ թէ խորդ թէ սուտ. աստուած տայ որ սուտ ըլայ, մայ նիշաններն սուտի չին. աստուած պէթառէն պահէ. զիմ ահս ազ իձէր եւ աս է է միշդ աստուած իսգն բարին անէ. ամէն . բաւէ: