Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ամենակարեւոր ծանոթութիւն մը կընծայէ հետեւեայ վաւերաթուղթը: Հայ Եկեղեցական Մատենագրութիւնը անտեղեակ էր ցարդ Ստեփաննոս Լեհացւոյ խմբագրած մէկ անտիպ Մաշտոցին նկատմամբ, որոյ մասին այսպէս կըսէ մեր նամակագիրը. «զորպիսի մաշտոց ոչ ոք ի Վարդապետացն մերոյ շարադրեաց եւ ոչ ուրեք գտանի ի Հայաստան: »
       Չենք գիտեր թէ սոյն կարեւոր Մաշտոցը ինչ եղած կամ ուր հանգչած է. գէթ այսքանը յայտնի է, որ վանքիս Ձեռագրատան մէջ չի գտնուիր ան, եւ ոչ Վիեննայի Մխիթարեանց քով` ըստ Տաշեանի Մայր Ցուցակին:
       Օրհնեալ եղիցի Յիսուս Քրիստոս Ամէն :
       Բազմապայծառ եւ գերապատիւ Տ[է]ր իմ Տ. Հայր պատուական
       Կորացեալ անձամբս անկեալ առ ոտս համբուրեմ զգարշապարս Գ. Տ. Ձ. ի հեռուստ իբր ի մօտոյ, եւ զխնդալն ի Տէր քեզ, եւ ընդ քեզ եղեալ փոքու հօտիդ միշտ եւ առ միշտ բաղձամ ի վերուստ: Եւ յետ սակաւ ողջունիս կամիմ աստանօր յայտ առնել Գ. Տ. Ձ. որպէս զի լուսաւոր հոգի Ստեփաննոս Վարդապետն Լէհէցին զբազում գրեանս ի կեանս իւրում շարադրեաց եւ թարգմանեաց, յորոց զմինն (որ առաւել հարկաւորագոյն է Ծխատէր Քահանայից ունիլ ) ի սրտէ յանձն առնեմ սրբազան հօրդ իմում, զի եթէ հնար իցէ ի յայտ գայցէ տպագրութեամբ Մենաստանին ձերոյ, զոր յուսամ թէ իցէ շահաւէտ եւ օգտակար` ոչ միայն ազգիս Հայոց, նաեւ ձեռում մենաստանին, որովհետեւ բաղձալոց են զնա ունիլ Քահանայք եւ Երիցունք ամենեքեան, այսինքն զՄաշտոցն ասեմ, որ ունի յինքեան զզանազան օրհնութիւնսն ամենայն իրաց որք պահանջին ի վերայ երկրի, զորպիսի Մաշտոց ոչ ոք ի Վարդապետացն մերոց շարադրեաց, եւ ոչ ուրեք գտանի ի Հայաստան: Ուրեմն յոյժ պատշաճ համարիմ զի ի ժամանակի Գերապատիւ Տ. Ձ. տպագրեսցի եւ ի յայտ գայցէ: Ունիմ առ իս զօրինակն նորին գեղեցկապէս ընդ օրինակեցեալ. սպասեմ ուրեմն հրամանացդ` եթէ հաճոյ թուիցի, զի յղեցից զնա այդր: Կառկառեմ Մենաստանի ձերում զընծայ իմն դուզնաքեայ, այսինքն զգիրք մի ձեռագիր` յորում պարունակի Աստղաբաշխութիւն, Մարդակազմութիւն եւ արհեստ համարոյ, ի վաղեմի Վարդապետացն մերոց շարադրեցեալ. ընկալարուք ուրեմն սիրով, եւ զխոտան ծառայս ձեր աղօթիւք մի ' մոռանայք: Վերջապէս` յանձն առնեմ զնուաստութիւնս Հայրական Խնամոցդ` եւ մաքրափայլ սուրբ մաղթանացդ եւ այսու մնամ
      
       Ամենապատիւ Տ. Ձերում յերկիրն Սիգուլացւոց, ի Գիւղաքաղաքն Սէնդ մի գլուշն Յամի Տեառն 1753 Յուլիս 9
      
       Անպիտան ծառայ Տ. Սիմոն Թորոսեան Ի տոհմէ ձուածեղեան Բ. Հ . Ճ.