Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Չի նշանակուած նամակիս մէջ փաշային անունը` որոյ մասին շահեկան տեղեկութիւններ կը տրուին. եւ կ՚ենթադրուի անշուշտ նամակիս ընթացքէն` որ այստեղ այլազգի փաշայ մը չէ ան, այլ քրիստոնեայ նահանգապետ մը կամ կուսակալ մը:
       Գերապայծառ եւ գերայարգ Տեառն իմոյ եւ Աբբահօրս Ստեփաննոս Վարդապետի
       հարկ եղեւ ինձ յայց առնել փաչայի արկրիս. եւ սիրով ընկալաւ եւ էհարց բազում ինչ, լատիներէն եւ ուլահերէն. եւ ես ըստ կարեաց իմոց մեծաւ խոնարհութեամբ ետու պատասխանի . եւ ասաց թէ ինքն եւս պաշտպան լինելոց[է ] կրօնին մերոյ: Սէգրէդարն փաշային ասաց ինձ առանձին թէ փաշայն եւս կամի լինել եղբայր կրօնին մերօյ. որպէս եւ եղբայր յիսուսեան կարգին, եւ ֆրանչիսկանաց. ուստի ծանուցանեմ գերյարգութեանդ, թէ որպէս կամի գերյարգութիւնդ, եւ յայնժամ ես յղեմ փօստով զկերպն գրելոյ եղբայր լատիներէն յիսուսեան կարգին, նաեւ զանուան գրութիւն փաշային. փաշայն բերանով իւրով խնդրեացինէն բերել ի Վէնէտիքու պռէվիարիում կարգին ֆրանչեսկանաց, չորս հատոր խոչոր գրով, սեւ կողով ոսկեջրած հանդերձ նոր սրբովք Ունկարիայոյ եւ Դրանսիլֆանիոյ. Աղաչայ Պիրովն ասաց թէ քաղաքն վճարէ զգինն. միայն խնդրեմ հոգալ, քանզի միանգամ եւս եբեր Աղաչայ Մարտիրոսն, բայց մանր գրով էր եւ ոչ ունէր զգեղեցիկ տիպ: Բայց սոյնս եղիցի հաստագոյն թղթով եւ խոչոր գրով: Նմանապէս երկրորդ խորհրդականն փաշային խնդրեաց բերել ի Վէնէտիքու զպատկերսն աստուածաշնչի հին եւ նոր կտա[կա]րանի չարջէֆէով ոսկի թօփուզով. ի ներքոյ իւրաքանչիւր պատկերացն վկայութիւն աստուածաշնչին լատիներէն գրած: Զգինն այսորիկ եւս քաղաքն վճարէ. այսինքն Աղաչայ Պիրովն: Աղաչայ Պիրովն եւս խնդրեաց ինքեան բերել հայերէն գրած պատկերքն Աստուածաշնչին չէրջիվէով:
      
       Յամի տեառն 1754 յունիսի 1 [Հայաքաղաք]
       Նուաստագոյն ծառայ Հ. Ղազարոս կրօնաւոր