Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Սարսափելի երկրաշարժի մը նկարագրութիւնը կը կարդանք Հ. Զաքարիայի հետեւեալ թուղթին մէջ: Ունի Հ. Միքայէլ եւս նոյնին նկարագրութիւնը, ուր «իբրեւ ողորմեայ սաղմոսի չափ տեւեաց» կ՚ըսէ` նոյն օր պատահած երկրաշարժներէն միոյն համար, ինչպէս նաեւ կրկին կը նշանակէ տեղի ունեցած մահերուն, ըսելով թէ «աւելի քան զհազարս մարդիք մեռան», թերեւս միանգամայն առնելով զանազան պահերու մէջ եղածները:
      
       Գերամեծար գերյարգելի Աբբայհօր մերոյ եւ րաբունապետի Տեառն Տեառն Ստեփաննոսի Վարդապետի խնդալ ի տէր
       ի սեպտեմբերի 2, եղեւ շարժ մեծ ի Ստամպօլ (յայն օր գրեթէ ոչ բնաւ դադարեցաւ ) եւ կործանեցան եւ փլան քեաւկիրպինայք. եյտի խուլէին միոյն կէսն վերուստ ի վայր փլաւ, զոր եւ աչօք տեսի. երկուցն եւս մի մի անկիւնքն ի վերին կողմն փլան. եւ 2 հովիւք ի փլատակսն կորեան. բազում մինարէից շէրիֆէէն ի վեր փլան. եւ ոմանք ծռեցան, եւ կէսք բոլորովին փլան. չարսըն եւ խաներուն պատկերն ճաթռտեցան, ոմանք խանք եւ բաղանիք փլան. սուլթան Մէհէմմէտ ճամիսին գրեթէ պէրպատ եղեւ. բխերիկք բազում փլան. ի Ստամպօլ աւելի քան զհինգ հարիւր ոգիս եւ փլատակսն կորեան: Հողոյ պատառումն շարժմանս այս եղեւ ի յԱտապազարն, որ Ատապազար բոլորովին ամենայն շինուածովքն եւ մարդկամբն կորեալ են, եւ ի տեղին ջուր բղխեալ է: Յայն Ատապազարին կողմանս եւ այլ գիւղք աւեր եղեալ են, եւ անհամար ոգիք մեռեալ: Այս 15 օր է, դեռ շարժն ոչ դադարի. յամենայն օր մի կամ երկու եւ երեք անգամ փոքր փոքր շարժք լինին:
      
       Յամի տեառն 1754 Սեպտեմբերի 17 [Կ . Պոլիս]
       Նուաստ ծառայ Հայր Զաքարիայ