Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զոյգ մը նամակներ` որոնք կը տեղեկագրին Մուստաֆա Գ. ի սուլթանութեան օրերէն ինչ ինչ վայրագ կարգադրութիւններ, որուն մէկ յայտնի ապացոյցը կը տեսնուի մեր Բ. թուղթին մէջ` յանձին հելլէն կոյր նուագածուի մը: Ա ը կը ծանուցանէ Յունաց կողմանէ կատարուած նոր գրաւումները Երուսաղէմի Սուրբ Տեղեաց մէջ:
       Ա. Յարգոյապատիւ եւ գերապայծառ տեառն Ստեփաննոսի Վարդապետի եւ աբբայհօր խոնարհութեամբ ողջոյն
       Այս ԾԳ-երորդ գիր է
       Յայս նուազ զօրացաւ յոյժ հրաման մեծի քաղաքիս ի վերայ հարկատուաց չզգենուլ փառաւորս, այլ գծուծս, եւ աղքատացի մինչեւ ցայսօր ժամանակի. զի եւ ինքն գոլով ղատըզատելի իբրեւ զհայր իւր. այսինքն ճգնազգեաց ըստ օրինի իւրեանց, ոչ զգենու փառաւորս, եւ ոչ առնու բնաւ զընծայս, մանաւանդ թէ ցրուէ յիւրոցն, որպէս ասեն, եւ է անզաւակ. վասն այն դադարեալ է տուրեւառութիւնն եւ սաստկանայ օրըստօրէ թանգութիւն ամենայն իրաց, եւս առաւել հացի, եւ այլ ուտելեաց, եւ հացն եւ սեաւ եւ փոքր եւ խառն ընդովք կորեկոյ եւ այլ իրաց եւ մոխրով, ուստի ըստ դաւթի զմոխիր որպէս զհաց ուտեմք առհասարակ: Եւ գոհանամք զտեռանէ, զի լսեմք, եթէ յարեւելից կողմանս ի տեղիս տեղիս ոչ գտանի եւ այն, զոր մեք ուտեմք վասն սաստկութեան սովուն…: Այլ վասն իրաց յունաց զինչ գրեցից, զի ոմանք ի մեծամեծաց նոցա կաշառս տուեալ վէզիրին զ 600 քսակս դրամոյ` առաքեցին հրամանագիր յԵրուսաղէմ եւ առին զտեղիս ինչ, որ էր ի ձեռս լատինացւոց ի ձորն Գեթսեմանի, ի Բեթղէհէմ, եւ ի սուրբ Յարութիւնն: Կարծեմ թէ վախճան սորա չար լինի յունաց ազգին ի փոփոխիլ մեծի քաղաքիս. թէպէտ այժմ ոչինչ խօսին ազգքն ֆռանգաց վասն իրացս այսոցիկ: Ի սկիզբն տարւոյս ի 24 յունվ. ըստ նորոյն եկին հասին այսր չորեքին նաւքն դանեաց, այսինքն դանիմարքին, որոց երկուքն նաւք արքունիք մեծամեք , իսկ երկուքն փոքր նաւք վաճառականաց, որք բերին զընծայս թագաւորին տաճկաց, եւ ինչս բազումս վաճառի: Եւ դեռ ոչ մատուցին զընծայսն, քանզի բերեալ էին զայն վասն Օսմանին որ մեռաւ. իսկ այժմ սպասեն վերստին հրամանի թագաւորին գանգեաց մատուցանել զայն առաջիկայիս: Իսկ վասն անկարգութեան եւ աւերութեան քաղաքիս ամենեւին լռեցից, զի եւ ոչ գծայր ճառից նորա յայսմ փոքր քարտենի կարեմ բովանդակել…:
      
       Յամի տեառն 1758 փետր 19 ի Կոստանդնուպօլիս
       Ծառայ անպիտան եւ անարժան Հ. Իգնատիոս վրդպ. Մխիթարեան