Սառաֆեանի
կրած
վշտերը
տեղեկացնելէ
վերջ`
նամակս
կու
տայ
մէկ
քանի
քաղաքական
լուրեր
Պոլսոյ
անցուդարձէն:
Յարգոյապատիւ
եւ
գերապայծառ
տեառն
Ստեփաննոսի
վրդ.
ի
եւ
Աբբայհօր
խոնարհութեամբ
ողջոյն
սիրոյ
ի
Քրիստոս
Այս
թուղթ
ՀԳ.
երորդ
գիր
է:
…
եղեւ
ինձ
քանի
մի
անգամ
երթալ
ի
տուն
Սառաֆօղլու
Սարգիս
վրդ.
ին,
որ
յաւուրս
յայսոսիկ
հիւանդացաւ
դեղին
ցաւով,
եւ
այժմ
յուսամք
թէ
ողջասցի
փութով.
եւ
զի
եկն
զերծեալ
ի
բազում
վշտաց
ծովու
եւ
ցամաքի
եւ
ի
հակառակութենէ
սուտ
եղբարց,
խնդրէ
զմխիթարութիւն
ի
մէնջ
իբրեւ
ի
մտերմաց.
եւ
որպէս
ինքն,
նոյնպէս
եւ
մեք
շգուշութեամբ
գնամք
յերթեւեկութիւն
միմեանց
վասն
հակառակաց:
Սա
պատմէ
մեզ,
թէ
զիարդ
այժմ
իշխանք
հայոց,
որոց
երեւելին
կոչի
պազրկեանպաշը
Պետրոս,
զղջացան
եւ
թողութիւն
խնդրեցին
վասն
մասնակից
լինելոյ
իւրեանց
մեղաց
պատրիարքին
առ
ի
աքսորել
զսա,
եւ
են
ընդ
նմա
գրգռութեամբ,
եւ
ի
բանի
են
փոխել
զնա
յաթոռոյն:
Սակայն
Սարգիս
վարդապետն
առ
ի
կատարել
զհրովարտակ
թագաւորին
հանդերձեալ
է
գնալ
յԵւդոկիայ
ըստ
կամելոյ
պատրիարգին.
եւ
դեռ
աստ
է
զշաբաթս
ինչ,
մինչեւ
տեսցէ,
թէ
զինչ
լինիցի
բան
ահագին
Սահակ
վարդապետին,
զոր
փոխեցին
ի
կաթողիկոսութենէ,
եւ
դնելոց
են
փոխանակ
նորա
զՅակոբ
վարդապետ
ոմն
աստապատեցի.
եւ
է
նա
այժմ
ի
Կարին
ի
Կարմիր
վանս:
…
Լուաք
աստ
զմեծամեծ
յաղթութիւնս
մոսկովաց
եւ
գերմանացւոց
ի
վերայ
պրուշաց
եղեալ
յօգոստոսի
12:
…
Յաւուրս
յայսոսիկ
կռիւ
եղեւ
ի
Խասըմ
փաշայ
ի
մէջ
թէրսխանացւոց
եւ
խաղախորդաց,
եւ
անկան
վիրաւորք
յերկուց
կողմանց
վասն
չարութեան
կանանց.
եւ
հազիւ
հասեալ
եէնիչէրի
աղասըն
դադարեցոյց
զպատերազմն,
եւ
կալեալ
զբազումս
եւ
արս
400,
զպարտաւորս
եւ
զանպարտս
խեղդեցին:
Եւ
ի
վերայ
սորա
հրաման
եղեւ
յարքայէ
տաճիկ
կանանց
զգենուլ
ֆէրաճէ
փոքր
եախայով
ի
գունոյ
միայն
կանաչ
եւ
կարմիր
եւ
դեղին
եւ
ֆստըխի
եւ
ոչ
այլ
գոյն:
Իսկ
յունաց
եւ
հայոց
կանանց
զգենուլ
ֆէրաճէ
սեաւ
առանց
եախայի ,
եւ
շէտիկ
փապուճ
կարմիր,
ընդ
որ
ոմանք
դժուարացան,
եւ
բազումք
ի
ծաղր
եւ
ի
ծանակ
համարեցան
վասն
անսովորութեան
իրին:
…
Յամի
տեառն
1759.
հոկտ.
19
ի
Կոստանդնուպօլիս
Ծառայ
անպիտան
եւ
անարժան
Հ.
Իգնատիոս
Վ .
Մխիթարեան
