Երուսաղեմի
մէջ
երկու
րաբբիներ
կը
հետազօտեն,
թէ
արդեօք
Քրիստոս
աշխարհ
եկա՞ծ
է
թէ
ոչ
դեռ:
Այս
խուզարկութեան
ծանր
հետեւանքները,
զորս
եւ
ազգովին
կը
կրեն
հոն,
կը
պատմուի
ահա
հետեւեալ
վաւերագրին
մէջ:
Կայ
եւ
Թաթար
խանի
մասին
տեղեկութիւն
մը:
Գերապատիւ
տեառն
տեառն
Ստեփաննոս
վրդ.
ի
եւ
Աբբայ
հօր
մերում
համբուրիւ
աջոյ
ողջոյն
Թուղթ
Ժ.
երդ.
ի
8
հոկտ.
1764
…
Պատմի
եւս
թէ
յերուսաղէմ
երկու
գլխաւոր
խախամք
քննեալ
զգիրս
իմացեալ
են
զի
անցեալ
է
ժամանակ
գալստեան
մեսիային.
վասն
որոյ
եկեալ
է
մինն
այսր
հարցանել
եւ
իմանալ.
եթէ
կարիցեն
աստ
եղեալ
ռաբբիք
ցուցանել
թէ
դեռ
չէ
եկեալ
մէսիայն,
ապա
թէ
ոչ
ուրեմն
այն
է
մեսիայն
զոր
քրիստոնեայք
ընդունին:
Իսկ
սոքա
մահադեղեալ
զնա,
գրեցին
առ
Երուսաղէմ
հրէայս .
զի
եւ
զմիւս
խախամն
սպանցեն
մարթանօք:
Եւ
նոքա
արարին
այնպէս,
այլ
բանն
ոչ
ծածկեցաւ,
զի
իմացաւ
շէխն.
10000
ղռուշս
խնդրեաց
ի
ծածկեալ
զգործն,
զոր
ոչ
կամեցեալ
տալ
հրէից
եւ
զշէխն
ի
տան
յոր
մտեալ
էր,
եւ
գտեալ
զգէշ
խախամին,
սպանին,
եւ
զքանի
մի
սպասաւորս
նորա
որք
ընդ
նմա
էին:
Այս
եւս
յայտնեցաւ,
վասն
որոյ
զբազումս
ի
գլխաւորաց
հրէից
սպանեալ
զմնացեալսն
ամենայն
աքսորեցին
յերուսաղէմ.
եւ
նաւն
հրէից,
որ
երթայր
յԵրուսաղէմ
ոչ
գնաց
յԵրուսաղէմ,
այլ
ոմանք
ասեն
թէ
ի
Սելանիկ
կամ
ի
Սաքէթ
երթալոց
է.
այլք
թէ
յետս
դառնալոց.
եւ
կէօք,
թէ
ի
խաֆայ
մնասցեն
հրէայք:
Եւ
այս
ինչ
հանդիպեցաւ,
զի
թագաւորն
հագարացւոց
գրեաց
առ
թաթար
խանն
գալ
ի
Կոստանդնուպօլիս,
իբրեւ
թէ
կամի
ի
մեծագոյն
պատիւ
աւագութեան
հասուցանել.
եւ
յելանել
նորա
ի
ճանապարհ
գրեաց
առ
եղբայր
նորա
կալնուլ
զաթոռ
նորա,
եւ
եղեւ
այնպէս,
զի
ընդ
անցանել
նորա
ըստ
սահման
իւր,
եւ
ընդ
հասանիլ
նորա
ի
սահման
հագարացւոց
առաքեցաւ
յաքսորս
եւ
թագաւորեաց
եղբայր
նորա
ընդ
նորա,
որոյ
էր
ի
սկզբանէ
անտի
թագաւորութիւնն,
եւ
սորա
ապստամբութեամբ
ասեն
ժառանգեալ
զթագաւորութիւնն… :
Հոկտ.
8
1764
(Պոլիս
)
Նուաստ
ծառայ
Հ.
Թադէոս
վրդպ.
(Գրիգորեան
)