Թուրք
կառավարութեան
եւ
ներքին
բնակչութեան
միջեւ
եղած
դէպքերու
շուրջ
դժբախտ
տեղեկութիւններ
կը
արարուին:
Կը
պատմուի
նաեւ
Ակնեցիներու
կողմանէ
եղած
շարժումը
եւ
իրենց
կրած
հետեւանքները`
յաջորդ
երկու
թղթերուն
մէջն
ալ:
Անպակաս
է
նաեւ
խռովութիւնը
Հայ
Պատրիարքարանին
մէջ:
Ա.
Գերապատիւ
եւ
Գերայարգ
Տեառն
Տեառն
Աբբայ
Հօր
մերոյ
Ստեփաննոս
Վրդպ.
ի
բազում
խոնարհութեամբ
ողջոյն
աջահամբոյր
…
Թագաւորն
յոյժ
բարւոք
վարի
այժմ,
եւ
ամենեքին
գովեն
զիմաստութիւն
նորա.
միայն
թէ
նախչի
աղան
որ
միշտ
առ
թագաւորին
էր,
եւ
հանապազ
բարեխառնէր
զօրէնս
եւ
զհրամանս
նորա,
մեռաւ
յաւուրս
յայսմիկ,
եւ
ամենեքին
լացին
զմահ
նորա
մանաւանդ
հայք
եւ
յոյնք:
Հացն
էր
եօթանասուն
տրամն
ստակ
մի,
եւ
յաւուրս
յայսոսիկ
է
80,
տրամն
ստակ
մի:
Վէզիրն
զհաճոյս
թագաւորին
շահել
կամեցեալ
գիրս
եասախին
հոգացաւ
խստագոյն
եւս
պատուիրել.
իսկ
թագաւորն
յաւուր
միում
յօրժամ
շրջէր
ընդ
քաղաքն
ծպտեալ,
զի՞նչ
է
այս
ասէ
ցվէզիրն
զի
ծառայք
իմ
կապկանման
շրջին
ընդ
քաղաքն:
Եւ
անտի
սակաւ
մի
ընդարձակեցաւ
նաեւ
ի
կողմանէ
եասախին:
Ակնեցիք
բողոք
կալեալ
առ
թագաւորն
վասն
Էմիրի
միոջ
չարութեանց
նորա,
եւ
առեալ
ոստիկան
ի
թագաւորէն
զթուռնաճի
պաշին
նորա,
սպանանել
ետուն
զէմիրն,
բայց
յետոյ
բազմութիւն
էմիրներուն
յարուցեալ
ի
ձեռն
կնոջ
միոյ
լեզուագարի,
որ
իբրեւ
մայր
մեռելոյն
անձամբ
խօսէր
յատենի,
կալան
զարս
չորս
երեւելիս
յակնեցւոց
անտի
որ
ի
կոստանդնուպօլիս
եւ
գլխատեցին
ի
դուռն
արքունի:
Վէզիրն
ի
շրջիլն
ծպտեալ
ետ
կշռել
զմիսն
զոր
կին
առեալ
էր
ի
մսավաճառէն,
եւ
գտաւ
կշիռն
պակասեալ
յօխայէն
15
տրամ.
եւ
ասաց
ցկինն
ցուցանել
զկրպակ
մսավաճառին.
իսկ
տէր
կրպակին
իրազէկ
եղեալ
խոյս
ետ
անտի.
եւ
եկեալ
վէզիրն
ի
կրպակն
եգիտի
նմա
մսավաճառ
զթուրք
մի
երիտասարդ
անձնեայ,
եւ
նա
էր
տարաշխարհիկ
օտար
նորոգ
եկեալ
ի
Կոստանդնուպօլիս,
եւ
մտեալ
ի
կրպակն
իբրեւ
խալֆայ.
յայնժամ
հրաման
ետ
վէզիրն
կախել
զնա
ի
կրպակի
անդ
իւրում
վաղվաղակի,
իսկ
նա
յերկիւղէն
առժամայն
անկաւ
եւ
մեռաւ:
Վասն
որոյ
կախեցին
զնա
ըստ
հրամանին
արկեալ
չուան
ըստ
անութ
նորա:
Նորանիստ
պատրիարգին
ի
վերայ
քրթմնջիւն
էր
ի
մէջ
հայոց,
եւ
կաթուղիկոսն
հրաման
առաքեաց
գնել
կոստանդնուպօլիս
զայլ
ոմն
իբրեւ
նուիրակ
իւր
բաց
ի
պատրիարգէն,
եւ
էր
ասեն
յանուանէ
նշանակեալ
զԱբրահամ
վարդապետն
զառաջնորդն
Իզմիրու,
ընդդէմ
կացին
պատրիարգն
եւ
պատրիարգականք
նորոգ
նուիրակութեանն
եւ
նուիրակին
այնմիկ.
եւ
խոստացաւ
բան
պատրիարգականացն
եւ
ֆերմանով
եւ
չաւուշով
վտարեցին
եւ
առաքեցին
զԱբրահամն
որ
ակն
եղեալ
էր
պատրիարգութեան
Կոստանդնուպօլսի
յերկիր
եւ
յաշխարհ
իւր…:
Յամի
տեառն
1764
Հոկտեմբերի
16(Կ.
Պոլիս
)
Նուաստ
ծառայ
Հ.
Անանիա
Ճամպազօղլու
