Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Բ Գերապատիւ եւ Գերայարգ Տեառն Տեառն Ստեփաննոս վարդապետի Աբբայ հօր մերոյ ողջոյն աջահամբոյր
       իբրեւ սկսայ զպատարագն մինչչեւ էի ասացեալ զսուրբ աստուածն, անկարծ ուրեմն անհնարին գոռմամբ երկրի, որոյ ձայնն լսելի լինէր իբրեւ զձայն որոտման անպոց, եւ մառախլապատս խառնակեալ օդոցն առ հասարակ ծածկեաց զտեսութիւն պատուհանիցն իբրեւ զծուխ լի փոշւով, եւ սկսաւ թնդալ երկիրն, եւ ամենայն տունն յորում էաք դողացեալ սասանիւր ի հիմանց իբրեւ զտերեւ մի ծառայ: Յայնժամ թողեալ զպատարագն դարձայ առ ժողովուրդն եւ խաչակնքեալ ի վերայ նոցա ասեմ մի ' երկնչիք, եւ դարձայ անդրէն ի պատարագն , եւ իբրեւ տեսի եթէ տակաւին ոչ դադարեցաւ, երկրորդ անգամ դարձայ եւ արարի նոյնպէս, եւ տեսեալ թէ ոչ դադարէ, այլ հետզհետէ առաւել եւս զօրանայ շարժումն եւ դղրդիւնն անհնարին, եւ այնպիսի շարժէ, զի ի կործանումն է շարժումն, ասեմ զցնոսա մի կայք, ելցուք արտաքս, ասեմ ելէ'ք, այլ նոքա ապշեալ իբրեւ անշունչ անզգայ ոչինչ իմանան, եւ ոչ լսեն, ոչ գիտեն թէ ուր են, եւ զի՞նչ է, եւ են ուշաթափեալ ամենեւին . եւ էաք ի փոքրիկ սենեկի անդ աւելի քան զերեքտասան ոգիս: Իբրեւ տեսի թէ կործանումն է կատարածն շարժմանս այսորիկ ասեմ ցնոսա երթիցուք, եւ ես շուրջառովն պատարագի ելի արտաքս քան զդուռն սենեկի, եւ նոքա տեսեալ թէ ես ելանեմ արտաքս թէպէտ ոչ գիտեն թէ զինչ է, սակայն սկսան գալ զկնի իմ ուր եւ երթայի, եւ իջի ի վայր ի գաւիթ տանն եւ սանդուղքն տանն ընդ որ իջանէաք խլխլեալ ամենեւին, իսկ ի շարժմանն այնմիկ մի աստիճանացն յայսկոյս եւ մին յայնկոյս տարուբերեալ ծփէին իբրեւ ի մէջ մրրկեալ ալեաց ծովու. եւ առ ստորոտով վէմ մի մեծ որձաքար թաւալեցուցեալ կայր, եւ որ անկեալ ընդ սանդուխսն հարցի ընդ վէմն ընդ այն չիք փրկութիւն. սակայն աստուծով ես առաջի եւ նոքա զկնի իջաք անվնաս ամենեքին ի գաւիթն, սակայն հայեցայ եւ ի գաւիթն զի էր արարեալ յամենայն կողմանց ի քարակոյտ որմոց, որոյ քարինք իբրեւ զտերեւս ծառոց թօթափէին, եւ չէր ուրեք տեղի փախստեան, ապա աճապարեցի եւ ելի արտաքս նաեւ ի գաւթէ անտի ի յընդարձակ տեղի մի, եւ եդեալ եմ ի մտի կալ ի միջոցին, զի թէպէտ նաեւ անդ այնպիսի քարակոյտ որմունք կան յամենայն կողմանց, սակայն հեռի են ի միջոցէ անտի, այլ յերթալն մինչեւ անդ մասամբ իմն ի կոխելոյս ի վերայ քղանցից հանդերձիս, եւ մասամբ իմն ի շարժմանէ երկրին սայթաքեալ անկայ, եւ թէպէտ հարի զքարի եւ սակաւ մի վիրաւորեցայ, սակայն անվնաս, եւ իբրեւ անկայ եւս անկան նաեւ նոքա որք էին ընդ իս, այլ յարուցեալ գնացի կացի ի միջոցի անդ, եւ նոքա որք գային ընդ իս եկին եւ կացին առ իս. եւ յետ այսր ամենայնի տակաւին ոդ դադարեցաւ նոյն միանգամ սկսեալ շարժումն անընդհատ, եւ հայեցեալ տեսանէաք, զի կործանէին ամենայն որմունք շուրջանակի, եւ տուն յորում էաք ծածկեցաւ ի փոչւոյ կործանմանցն: Կայր առաջի մեր վէմ մեծ, զոր ասեն պինէկ թաշը, եւ այն ահագին վէմն թզաւ չափ ոստուցեալ բարձրանայր յերկրէ եւ իջանէր: Կործանեաւ սենեակն յորում պատարագէի. կործանեցան եւ այլ բազում կողմանք տանն, սակայն շնորհօքն աստուծոյ ոչ ոք մեռաւ ի մէջ, բայց միայն փոքրիկ մանուկ մի յարութիւն աղային երեք ամաց ստեփան անուն, զոր ոչ էին զարթուցեալ ի քնոյն եւ մնացեալ էր ի սենեկի անդ յորում ննջէին նոքա ամենեքին ի միասին… :
      
       Յամի տեառն 1706 Յունիսի 7(Կ. Պոլիս )
       Նուաստ ծառայ Հ. Անանիա վրդպ .