Մայր դիւան Մխիթարեանց Վենետկոյ ի Ս. Ղազար 1707-1773 ի ծագմանէ ուխտիս մինչեւ ցբաժանումն Թրեստեան հարց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Քանի մը կարճառօտ լուրեր զանազան աղէտներու եւ դէպքերու:
       Գերապատիւ եւ Գերայարգ Տեառն Տեառն Ստեփաննոս վարդապետի Աբբայ հօր մերոյ ողջոյն աջահամբոյր
       յաւուրս յայսոսիկ օգոստ. 5 յաւուր երեքշաբթի մօտ ի կէս աւուրն… եղեւ սասանութիւն մեծ երկրորդ առաջին մեծագունին… ոչ միայն սասանութիւն երկրի եղեւ յաւուրս յայսոսիկ, այլ եւ որոտալ երկնից եւ թօթափիլ կայծականց արտաքոյ քան զսովորականն, եւ զի բնակիչք տեղւոյս չեն այնչափ տեսեալ զայնպիսիս, բազումք որք ապրեցան յերկիւղէ սասանութեանն վնասեցան յերկիւղէ կայծականց, թող զհարեալսն ի կայծակնէ: Ժանտամահն տակաւին չէ զօրացեալ, սակայն սկսաւ ծայր տալ աստ եւ անդ, այլ յանցեալ ամին յառաջիկայ ժամանակիս զօրացեալ էր յոյժ…: Յաւուրս յայսոսիկ իշխանն Կիպրոսի ապստամբեաց ի թագաւորէն, եւ զպարգեւսն որ գայր թագաւորին ի դամասկոսէ գանձս իբրեւ հարիւր հազարի յափշտակեցին ի ճանապարհին, եւ ասեն թէ այն եւս ի ձեռն իշխանին կիպրոսի եղեալ իցէ. եւ աստի ի թագաւորէն գնացին եւ պաշարեցին զկիպրոս, եւ զամենայն արուարձանս նորա անցուցին ի սուր սուսերի, յառնէ մինչեւ ցկին, ի փոքրականց մինչեւ ի մեծամեծս, այլ զամրոցն տակաւին ոչ կարացին առնուլ, այլ հատին զանցս ջրոցն. եւ ճաֆէր պէյն պատերազմեալ նաւու կալաւ նաւս ինչ իշխանին կիպրոսի զորս ինքնագլխութեամբ արկեալ էր նորա ի ջուր: Ընկալայ եւ զոսկի տալոյ կանոն Հ. Դաւթի Պօղոսեան, կրօնաւորի Մխիթարեան, այսպէս գրեցի, զի նա այսպէս ոտիւք չափեալ է զստորագրութիւն իւր ի կանոնին. շնորհ ունիմ աշխատասիրութենէն…:
      
       Յամի տեառն 1766 Օգոստ. 15 [Կ . Պոլիս]
       Նուաստ ծառայ Հ. Անանիա վդպ . Մ[խիթարեան]