100.
Սահմանք
Մամեստիոյ
Ի
պատմութեան
Խաչակրաց
եւ
’
ի
դիւանս
լատին
իշխանաց
արեւելից
`
յիշին
’
ի
սահմանս
Մամեստիոյ
տեղիք
եւ
դէպք
ինչ,
’
ի
ժամանակի
`
յորում
վիճակս
այս
տակաւին
չէր
հաստատեալ
ընդ
ձեռամբ
Ռուբինեանց,
այլ
բռնաբարիւր
’
ի
հզօրաց,
եւ
’
ի
նոցին
իսկ
աւագասէր
իշխանաց.
որոց
գլխաւորքն
Պալտին
եւ
Տանկրետ,
որպէս
տեսաք,
’
ի
սկզբան
գալստեան
իւրեանց
յերկիրս
յայս՝
ընդ
պարսպօք
քաղաքիս
բաղխեցան
ընդ
միմեանս:
—
Մերձ
’
ի
Մամեստիա
էր
եւ
տեղին
կոչեցեալ
յԱրաբաց
Մէրճ-էլ-Տիպաճ,
եւ
’
ի
Լատինաց
`
Pratum
Palliorum,
որ
թարգմանի
Մարգ
Դիպակաց
կամ
Պատմուճանաց,
ուր
յամի
1133
Պեմունդ
Բ
Բրինձն
Անտիոքայ
`
մարտուցեալ
ընդ
Ռէտուանայ
ամիրայի
Հալպայ
`
թէպէտ
եւ
վանեաց,
այլ
վիրաւորեալ
մեռաւ:
—
Յիշի
եւ
գեօղ
մի
Սարատա,
Sarata,
անուն,
զոր
Անտիոքացիք
պարգեւեալ
էին
Ասպետաց
Հիւանդանոցին,
եւ
Պեմունդ
Գ
երկիցս
հաստատեաց
զնոյն
պարգեւ,
յամս
1149
եւ
1163
[1]:
—
Հնագոյն
եւս
պարգեւագրով
`
Չեչիլիա
տիկին
Տարսոնի,
քոյր
Բ
Պալտինի
թագաւորին
Երուսաղեմի,
նուիրեալ
էր
վանաց
Ս.
Աստուածածնի
որ
’
ի
Ձորն
Յովսափատու
`
յԵրուսաղէմ,
գեօղս
ինչ
յերկրէն
Մամեստիոյ,
յորոց
մին
անուանի
Joacheth,
Ճուագեթ
կամ
Եուգեթ,
ամենայն
սահմանօքն,
միւս
Oessi,
Օէսի?
(
Օձի
?),
յայնկոյս
գետոյն
Ջահանայ,
(
որ
Joannes
գրի
’
ի
Պարգեւագրին
)
[2]
։
Առաջնոյն
մերձաւոր
անուամբ
գտանի
’
ի
յիշատակարանս
գրոց
`
Ճոխաթու
վանք,
յորում
աւետարան
մի
գրեալ
յամի
1250,
առ
թագաւորութեամբ
Հեթմոյ
Ա
եւ
Կոստանդեայ
կաթողիկոսի.
այլ
զի
ընդ
սմին
յիշի
եւ
կաթողիկոսն
Ասորւոց,
հաւանագոյն
թուի
լինել
վանացն
’
ի
սահմանս
Եփրատացւոց
եւ
Հռոմկլայի
[3]:
[1]
Paoli,
I,
27,
38.
[2]
«Ego
Cecilia
Domina
Tharsensis,
scilicet
soror
Regis
Jerosolimorum…
dono
et
concedo…,
casalia
in
territorio
Mamistre,
quorum
nomina
sunt
hec,
Joacheth
scilicet
cum
omnibus
appendiciis
suis;
terram
quoque
duarum
carrucatarum
in
Tilio.
Aliud
etiam
casale
nomine
Oessi,
quod
est
ultra
flumen,
quod
vocatur
Joannes»,
etc.
Էին
թերեւս
այլ
եւս
գեօղք
նշանակեալք,
բայց
զայսչափս
միայն
գտի
ընդօրինակեալ
յիտալացի
երիցուէ
միոջէ՝
որոյ
գրեալ
է
զՊատմութիւն
Ատանայ
քաղաքի,
յամի
1842,
այսու
վերնագրաւ.
Adana,
città
dell'Asia
Minore.
Monografia
del
Sacerdote
Niccolò
Maggiore.
—
Palermo,
1842.
[3]
Գրիչն
Յուսիկ
գովէ
զուխտն,
կոչելով,
«
Յոյժ
հռչակաւոր
եւ
բազում
զարդարանօք
պայծառացեալ,
քահանայիւք
եւ
սարկաւագօք
եւ
դպրօք.
նմանեալ
անմարմնոցն՝
կրօնիւք
եւ
վարուք
եւ
աղքատսիրութեամբ,
որպէս
’
ի
Տեառնէ
առեալ
պատուէր
»
։