Խրատք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՅԱՂԱՒԹՍՆ ՈՐ ԱՍԷ ՀԱՅՐ ՄԵՐ ՈՐ ՅԵՐԿԻՆՍ
       Է պարզ բնութեամբ, եւ առաւել ունի զբարձրութիւն բանից. ի վեր հայեցոյց, եւ զԱստուած Հայր ուսոյց ամենեցուն. որդւոց առ Հայր կարդալ` անձուկ գթոյն ստիպէ զնոսա, եւ կամք կարաւտութեանն զՀայրն ածէ ի գութ ողորմութեան ։ 2 Ըստ կամաց Հաւրն` եւ որդիքն պարտին լինել. ապա եւ Հայրն ըստ կամաց որդւոցն` զպէտս նոցա կատարէ, եւ բոլոր մեծութեան իւրոյ զնոսա առնէ ժառանգորդս ։ 3 Հայրդ անուն` մի է հոգեւորաց եւ մարմնաւորաց. պէտքն ըստ մասանց բաժանեալ որոշին ի միմեանց ։ 4 Զերկրաւոր հարս ախտք ցանկութեան մարմնոյ շարժեցին յորդէծնութիւն, ըստ ախտաւոր յղութեանն` ախտաւոր որդիս ծնանել ։ 5 Փոփոխական է հայրութիւնն. երբեմն որդի եւ հայր . նա հրաժարեաց ի կենաց աշխարհէս բարձաւ ի նմանէ հայրութիւնն. ի տեղի մատեաւ որդին եւ եղեւ հայր, եւ զնոյն ճանապարհ գնաց ։ 6 Այսպէս փոխանորդութեամբ վախճանելոց է աշխարհս։
       7 Մի է Հայր ճշմարիտ եւ արարիչ բոլոր աշխարհիս. առանց ախտից յղացաւ, եւ առանց ցաւոց ծնաւ զամենայն զերեւելիս եւ զաներեւոյթս. որ ծնաւն` նոյն եկեալ ուսուցանէ զորդիսն կարդալ առ Հայրն երկնաւոր, զի մի՛ հանապազ ի խանձարուրս եւ յորրանս կացցէ աշխարհս, կաթնածուծք եւ ջամբակերք, թաթաւեալ եւ թաղեալ գարշելի աղտովք. յորմէ ձանձրացան մարք եւ ստնտուք, եւ զերեսս ի բաց դարձուցին դայեակք եւ սնուցիչք ։ 8 Եւ են սոքա աւրէնք եւ մարգարէք. ի ծով լուացին եւ ոչ կարացին սրբել. ընդ գետս անցուցին եւ ոչ ողողեցան. յաճախեցին յաւճառս եւ լուացան բարակաւ, եւ ոչ սրբեցան. զիւրեամբք ածեալ բարձին, ընկեցին եւ ի բաց կացին ։ 9 Գթացաւ Հայրն երկնաւոր, խոնարհեցաւ յերկնից յերկիր, եգիտ զամենեսեան յարիւն յապաժոյժ, ի զոհս մեռելոտի կռոց պաշտամանն ։ 10 Առ, լուաց, սրբեաց, զգեցոյց զհանդերձն երկնաւոր, եւ մերձեցոյց անդրէն ի նոյն որդէգրութիւնն ։ 11 Ուսոյց զհայրենի վարդապետութիւնն, զի կարդասցեն առ սիրելի Հայրն երկնաւոր ։ 12 Յորժամ, ասէ, յաղաւթս կայցէք , մի՛ տղայաբար շատախաւսք լինիջիք. Աստուած սրտին խորհրդոցն է լսող, եւ բարի գործոցն է հատուցանող փոխարէն բարի ։ 13 Բերանով վկայութիւն այսչափ է բաւական ասելն . Հայր մեր որ յերկինս , սուրբ է անուն քո ։
       14 Մեծ է այս պարգեւս քան զամենայն պարգեւս առ մարդիկ, Աստուծոյ` Հայր լինել մարդկան ։ 15 Չիք իշխանութիւն հրեշտակաց զայս ասել. թէպէտ եւ հզաւրք են եւ հոգեւորք, սպասաւորք են եւ ոչ որդիք ։ 16 Ո՛վ մարդ, զգոյշ կաց անձին քում, յորպիսի՛ պատիւ մեծարեցար` մինչեւ Հայր քեզ զԱստուած իշխեցեր անուանել. եւ զայս եւս ած զմտաւ քով, ըստ Հաւրն պատուի եւ զքեզ ձեւացո, զի ծանիցեն վերինք եւ ներքինք` թէ արդարեւ Աստուծոյ որդի ես ։ 17 Բանիւ ծնանի Աստուած զմարդն. թէպէտ եւ բանիւ ոչ կարես, մի՛ ըստ մարմնոյդ կամաց թաթաւիր ընդ երկիր. հատ ընկեա ի քէն ի բաց զաւելորդ ցանկութիւնս ։ 18 Շատ եւ բաւական համարեա քեզ զհարկաւոր կերակուրսն. մի՛ անցաներ եւ շուայտանար ։ 19 Ի գիրութենէ սոնքանայ մարդ, եւ ի բազում ճարպոյ ելանեն անաւրէնութիւնք, որպէս յարբեցութենէ գիջութիւնք պղծութեան. այնպիսին ոչ կարէ անուանել զԱստուած Հայր ։ 20 Ո՞չ ահա քեզէն իսկ վկայեցեր ասելով` սուրբ է անուն քո. անուն Աստուծոյ ո՞ կարէ դնել. սուրբն ասելով` այն է ճշմարիտ անուն Աստուծոյ ։ 21 Սուտ աստուածոցն անուանքն ոչ են սուրբ. ոմն գող, ոմն սպանող, ոմն շուն, եւ ամենեքին իւրաքանչիւր ախտիւքն չարչարանաց. մանաւանդ թէ չիցեն իսկ, եւ ոչ այլ լինելոց են ։ 22 Մարդիկ որ զնոսա աստուածս անուանեցին, նոքա ոչ են ճշմարիտ որդիք Աստուծոյ. որոց ուսուցանէ կարդալ առ Աստուած, եւ որոց յաղաւթսն հրամայէ կալ առ Հայրն, նոքաւք բանայ դուռն ամենեցուն, զի ամենեքեան ընդ այն դուռն դիմեսցեն մտանել, զնոյն աղաւթս ուսցին` աղաչել զԱստուած եւ ասել. Հայր մեր որ յերկինս, սուրբ է անուն քո ։ 23 Յորժամ ճշմարտախաւս ուսցին լինել յաղաւթսն, ապա եւ ճշմարտագործք երեւեսցին յաշխարհի, յայնժամ կարեն լքանել եւ ի բաց թողուլ զսուտ աստուածսն. որ քարին եւ փայտին հայր եւ մայր կարդային, եւ ի նոցանէ ի բաց կացին, եւ յանառակ գործոց իւրեանց հրաժարեցին, սրբեցան միտք իւրեանց ի գիտութիւն իմաստութեան, եւ բացան բերանք նոցա համարձակս բարբառել եւ ասել . Եկեսցէ արքայութիւն քո . եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի ։
       24 Իբրեւ թագաւորեաց Աստուած ի վերայ ամենայնի, արքայութիւն նորա ի վերայ կամարարաց իւրոց ։ 25 Միայն, ասէ, եկեսցէ արքայութիւն քո ։ 26 Այս իբրեւ զայն , Ծագեսցէ աստղն Յակոբայ , եւ յարիցէ այր յԻսրայէլէ , եւ հասցէ եւ սատակեսցէ զզաւրութիւնս Ամաղեկայ ։ 27 Աստղն ծագեաց, եւ այրն յարեաւ, եհար սատակեաց զսատանայ, որ էր զաւրութիւն հեթանոսաց ։ 28 Այս կամք Աստուծոյ էին ի սկզբանէ, եւ կատարեցան ի գալստեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի ։ 29 Զայս աղաւթս բանիւք պարտիմք ուսանել, եւ հաւատովք յուսալ յերկրորդ գալուստ նորա, յորժամ ըստ աղաւթից մերոց եւ գործք մեր երեւեսցին ստուգութեամբ։
       30 Եկեսցէ արքայութիւն քո» ։ 31 Ինքն արքայութիւնն ուսուցանէ վասն իւր խաւսել . Էր յաշխարհի , եւ աշխարհ նովաւ եղեւ , եւ աշխարհ զնա ոչ ծանեաւ ։ 32 Ուսուցանէ Հայր ասել, զի զնա միայն գիտասցես արարիչ աշխարհի, արարչութեամբ` բոլորովին, որդէգրութեամբ` մարդոյ միայն. որ արարն` նոյն եւ արքայ, եւ որ եկն` նոյն եւ արքայութիւն նորա. որ բնութեամբ Աստուած մեր, նոյն Հայր մեր ` շնորհաւք աստուածութեամբն իւրով ։ 33 Յորժամ Աստուած Հայր է ամենեցուն ։ 34 Քրիստոս եղբայր է ամենայնի` որ առնեն զկամս նորա ։ 35 Էր արքայ, եւ եղեւ քո եղբայր ։ 36 Այս պարգեւք մեծ են քան զառաջին արարչութեանն . յայնժամ ըստ պատկերի Աստուծոյ ասացաւ լինել մարդ, իբրեւ թէ ըստ աւրինակին ձեւացոյց. որպէս եւ կամեցաւ հոգեղէնն հողեղինիս տիպք լինել, զի եւ սա ի նա ուսցի առաքինութեամբ ձեւանալ ։ 37 Իբրեւ ոչ կարաց միաբանել նմա, ինքն իսկ զնորա տիպն էառ, որպէս եւ ինքն գիտէ. ինքն ձեւացոյց անխախտելի եւ անքակտելի զորպիսութիւնն, անհասանելի եւ անասելի, միայն հաւատալի եւ յուսալի, եւ զնա միայն արժանի սիրելութեան` որ մերովն ընդ մեզ խաւսի եւ ուսուցանէ. խաւսի ազգակցաւն եւ ուսուցանէ զաներեւոյթ աստուածութիւնն յերեւելիսս, զի երեւելեաւքս զաներեւոյթ արքայութիւնն ծանիցես. որով եկն` նոյն եւ երկրորդ անգամ եկեսցէ ։ 38 Այժմ վարդապետութիւնն զաշակերտսն որդիս ասաց, եւ զծառայս տէրս արարեալ, եւ զմահկանացուս յանմահութիւն հրաւիրեալ ասելով ` եկեսցէ արքայութիւն, ի զգուշութիւն պատրաստութեան. ապա ի հատուցմունս իւրաքանչիւր իշխանութեան ։ 39 Որչափ եւ զքեզ կարասցես վիճակեցուցանել, ի մասունս արքայութեան վերաբերել, ըղձական են աղաւթքն, եւ ի վեր քան զբնութիւնս մեր պարգեւս խոստանայ։
       40 Եղիցին , ասէ , կամք քո ։ 41 Կամք Աստուծոյ է սրբութիւն մարդոյն, զի բաժանակից արար արքայութեան իւրում. ոչ զի ոչ կարիցեմք հասանել յայն բաժին, այլ զի դիւրաւ ստանայցեմք զհամբերութիւնն վասն յուսոյն մերոյ իբրեւ զայնոսիկ` որոց զաղաւթսն ուսոյց. եթէ նոքա կատարեցան ըստ աղաւթիցն, ապա եւ մեք կարեմք. միայն հաւատա յուսա սիրեա, եւ անդէն կատարեցար խնդութեամբ ։ 42 Եւ եթէ տրտմութեամբ չարչարակից լինիս Քրիստոսի, ինքն Աստուած զաւրացուցանէ ի համբերութիւնն. եւ եթէ ոչ գոյր կարողութիւն, եւ ոչ զայնպիսի զաղաւթսն Աստուած ուսուցանէր զմեզ ։ 43 Յառաջինսն հայեցարուք եւ քաջալերեցարուք. ոչ զչարչարանսն միայն բաւական համարեցան անձանց ի հաւատս, այլ եւ զմեռանելն քան զապրելն. ի նահատակադիրն հայեցան եւ կատարեցան ։ 44 Նոցա ` բանիւ գովողք եղիցուք, եւ գործովք` զանձինս մեր ի նոյն նահատակութիւնն կատարեալք ։ 45 Հասարակաց է Աստուած հայր ամենեցուն. հասարակ պարտիմք որդիք լինել ամենեքեան, զի եւ մի է ժառանգութիւնն զոր բաշխեաց ամենեցուն։
       46 Եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի ։ 47 Իբրեւ կարէ Աստուած զբոլոր մարդիկ երկնաւորս առնել, զաղաւթսն ի մեր կամս ընկենու. զի մեք երկրաւորքս` մեզէն կարեմք լինել երկնաւորք ։ 48 Վերին զաւրքն ամենեւին կամաց նորա սպասեն սիրով. լծեալ կան ի միաբանութեան փառաւորելով զԱստուած, եւ յահագին փառացն նորա ծածկեն զոտս եւ զերեսս, զի յինքեանս սիրեսցեն զԱստուած. փոխանակ աչաւք տեսանելոյ` զսէրն բաւական համարին յանձինս իւրեանց. ի նոցա սիրոյն եւ Աստուած զկամս իւր սիրով ի նոսա կատարեաց ։ 49 Մի՛ փութասցուք մարմնաւոր աչաւք տեսանել զԱստուած, զի մի՛ ծախիցիմք տարաժամ ։ 50 Սէրն ի մէնջ լիցի առ նա պատգամաւոր, եւ ի սիրոյ նորա կատարեսցին կամք նորա ի մեզ ։ 51 Զոր ինչ ուսուցին մեզ մարգարէքն, զայնու փութասցուք երթալ. քանզի նոքա բանիւք խաւսեցան եւ գործովք կատարեցին. ոչ այլ ոք էր նոցա վարդապետ, այլ որ քեզ զաղաւթս ուսոյց. եւ դու բանիւ ուսիր զաղաւթս, եւ գործով փութա կատարել ։ 52 Ոչ հեռի ես ի հրեշտակաց, այլ ընդ նոսա կաս յաղաւթս, զի ընդ նոսին փառաւորեսցես զԱստուած. որպէս դու ընդ նոսա միաբանիս, նոյնպէս եւ նոքա ընդ քեզ երգակից լինին յաղաւթսն եւ յաւրհնութիւնսն ։ 53 Համարձակ բանաս զբերանդ եւ ասես , Եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի ։ 54 Մեծ է այս իշխանութիւն քան զառաջին աւրհնութիւնսն. անդ ի վերայ երկրի միայն տիրել իշխանութեամբ. աստ, ասէ, յերկինս եւ յերկրի։
       55 Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ ։ 56 Զերկրաբոյս հացս Աստուած առանց աղաչելոյ ամենեցուն շնորհէ առ հասարակ . Զմարդիկ եւ զանասուն կեցուցանես դու , Տէր ։ 57 Եւ ո՞րպէս մարթի ասել. սա եւ հանապազորդ իսկ չէ. տղայութիւն արգելու, հիւանդութիւն կարճէ, կարաւտութիւնն խափանէ, մահ քակէ եւ ի բաց հատանէ ։ 58 Հարքն ձեր կերան զմանանայն յանապատին ` եւ մեռան . այս է հացն ճշմարիտ ` որ յերկնից իջեալ . յայսմ հացէ եթէ կերիցէ ոք ` մի մեռցի յաւիտեան ։ 59 Լսէին ի նմանէ զբանն, եւ ոչ կարէին վաղվաղակի ի միտ առնուլ. կրկնէ եւ երեքկնէ զնոյն բան եւ ասէ, զի դիւրաւ լուիցեն եւ հաւատովք ընկալցին զբանին զաւրութիւն . Ես եմ , ասէ , կենդանի հացն ` որ իջեալ յերկնից . յայսմ հացէ որ ուտէ , մի՛ ճաշակեսցէ զմահ ։ 60 Զայս հացս ուսուցանէ յաղաւթսն խնդրել յԱստուծոյ հանապազորդ ։ 61 Եթէ քաջ միտ դնես, որ զայս հացս սրբութեամբ ուտէ եւ ըստ արժանի սմա պատրաստէ զանձն իւր, երկրաւոր արքայութեանս նա ոչ կարաւտանայ. ի մահկանացու ձեռս անմահ հաց եդեալ` անդէն վաղվաղակի եւ ձեռքն անմահացան եւ ուտելով զսա` բոլորովին մարդն շնչով եւ հոգւով եւ մարմնով հոգիացաւ եւ բաժանակից եղեւ Քրիստոսի. միայն զսկիզբն զաւրութեան մինչեւ ի վախճան անարատ պահելով ։ 62 Չիք ինչ յերկրաւոր չարչարանաց, որ նմա յաղթէ. արհամարհեալ է առաջի նորա արծաթ, եւ ոսկի ատեցեալ է յաչս նոցա, ցաւ համարի զմեծութիւն աշխարհիս, վասն զի խորհուրդք իւր սրբեցան յազատութիւն երկնաւոր` անմահ հացիւն առլցեալ ։ 63 Նոյն եղեւ բաւական ամենայնի. եթէ տղայ է, կատարելահասակ երեւեցաւ. եթէ ի ցաւոց տկարացաւ, զաւրութիւն Աստուծոյ ի նմա բնակեցաւ. եթէ վախճանեցաւ ի կենաց աշխարհիս, զանմահ կեանսն ընդ իւր տարաւ առ Աստուած ։ 64 Զայս ուսուցանէր Տէրն մեր յաղաւթսն աղաչել առ ինքն` զհաց մեր աւր ըստ աւրէ տուր մեզ, ոչ յերկրէ, այլ ի Տեառնէ. յայտ է թէ եւ ոչ յերկնից, այլ զՏէրն ամենեցուն . Այս է , ասէ , իմ մարմին , եւ այս է իմ արիւն ։ 65 Թէպէտ եւ անփշրելի էր, վասն սիրոյ քո փշրեցաւ. եւ զքեզ` որ ի կամս քո փշրեցար, անփշրելի աստուածութեամբն յինքն յարեաց . Ոչ թողցես զանձն իմ ի դժոխս , եւ ոչ տացես սրբոյ քում տեսանել զապականութիւն ։ 66 Յուրբաթու խաչեցաւ ի փշրումն մահու. ի միաշաբաթոջ զփշրեալ ոսկերսն Ադամայ ժողովեաց եւ յարեաց յանմահութիւնն, եւ երեւեցոյց բազմաց ճշմարտութեամբ եւ ոչ առ աչաւք. մի աւր հացացաւ ի վերնատանն, եւ հանապազ հացանայ յեկեղեցիս ի վերայ սուրբ սեղանոյն. նախ ինքն յինքենէ ճաշակեաց, եւ ապա զմեզ զամենեսեան ճաշակիցս արար նմին չարչարանաց ։ 67 Նա եւ ոչ այսուհետեւ ի չարչարանս է, այլ ի հայրենի փառսն փառաւորի ի հրեշտակաց եւ ի մարդկանէ, եւ զմեր ամենեցուն զչարչարանս եբարձ յիւր անչարչարելի աստուածութիւնն ։ 68 Զայս յոյս հաւատոց մերոց իբրեւ զխարիսխ հաստատուն պահեսցուք յոգիս եւ ի մարմինս մեր. որպէս սիւն շինուածոյ է հաստատութիւն, հաւատք մարդոյ են անքակութիւն առ Աստուած. որով համարձակութեամբ կարէ բարբառել եւ ասել . Թող մեզ զպարտսն մեր , որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց ։
       69 Այս են աղաւթք ճշմարիտ, բանական եւ գործնական. յորժամ դու ոչ պահանջեսցես զպարտսն յընկերէն քո առ քեզ, յայնժամ եւ Աստուած զբոլոր յանցանս շնորհեսցէ քեզ յանմեղութիւն ։ 70 Լուր Պետրոսի` զիարդ ուսաւ ի Տեառնէ ։ 71 Նա եաւթն անգամ կամեցաւ թողուլ զյանցանս եղբաւրն, Տէրն մեր զեաւթն եաւթանասուն անգամ ասաց ։ 72 Պետրոս իբրեւ զմարդ սահման եդ, Տէրն մեր ոչ սահմանեաց զբարերարութիւն մարդասիրութեան աստուածութեանն իւրոյ ։ 73 Հանապազ մեղանչեմք բանիւք եւ գործովք մերովք, եւ Աստուած տեսանէ եւ զանց առնէ, զի երկայնմտութեամբն իւրով ածցէ զմեզ յապաշխարութիւն. չմեղանչելն իսկ` է մարդոյն ի կատարեալ արդարութիւն. իսկ եթէ յանցեաւ իբրեւ զմարդ, փութասցի զղջանալ յապաշխարութիւն ։ 74 Ի բաց են դրունք ողորմութեան նորա, ոչ փակէ ընդդէմ ապաշխարողաց. մանաւանդ որք հաւատովքն գիտեն խնդրել, նոքա եւ առաքինութեամբ կարեն ճգնել ի վաստակս հոգեւորս. նոքա ոչ միայն զպարտսն թողուն ընկերաց իւրեանց, այլ եւ զինչս իւրեանց բաշխեն ի կարաւտեալս. զաւրութիւն Աստուծոյ է` որ ձգէ զնոսա յառաքինութիւն, որպէս եւ առաջինքն առնէին . Որ միանգամ , ասէ , գեղից եւ ագարակաց եւ ընչից տեարք էին , վաճառէին զիւրաքանչիւր ստացուածս եւ բերէին դնէին առ ոտս Առաքելոցն ։ 75 Տէր մեր զնոսա քարոզս բանին առաքեաց. նոքա քարոզք էին բանին, եւ ընչից մատակարարք ։ 76 Ձայն բանի յունկն հասանէ, եւ սէր վերնոյն առանց բանի ուսուցանէր զառատութիւն. ոչ զի աղքատանալ կամէին, այլ զի այլում մեծութեան հասցեն` երկնաւորին ։ 77 Եւ դու յորժամ ընկերին թողուս զպարտիսն քո, ոչ զի ատելով ատէիր զիրսն քո, այլ զի սակաւ ողորմութեամբն զոր արարեր` զբազմապատիկ պարտսն քո զոր պարտէիր` թողցէ քեզ Աստուած ։ 78 Զայս բանից զհետ երթիջիր. յորժամ ընկերին քում թողուս, եւ դու թողութեան արժանի եղեր։
       79 Համարձակութեամբ բանաս զբերանդ եւ ասես . Մի՛ տար զիս ի փորձութիւն , այլ փրկեա ի չարէն ։ 80 Ոչ են կամք Աստուծոյ զմարդն տանել ի փորձութիւն, այլ ապրեցուցանել ի փորձութենէ եւ փրկել ի մահուանէ. զի որ յիւր Որդին ոչ խնայեաց, այլ վասն մեր ամենեցուն ի մահ մատնեաց, նովաւ զամենայն բարիս շնորհէ ամենեցուն` որ խնդրեն ի նմանէ ։ 81 Թէպէտ եւ ոչ է մեր կարողութիւն փոխարէն հատուցանել Աստուծոյ, որչափ կարն է մեր` մի՛ հեղգասցուք ։ 82 Սակաւապէտութիւն մեր` ի պահս համարեալ է , եւ չափաւոր արբումն` ի գինեհատութիւն, միջին հանդերձքն յանսիգութիւն, եւ հարկաւոր ստացուածք յաղքատութիւն. վասն երանութեանն հեզաբան լինել, ընկերին ուսուցանել ցածութիւն ։ 83 Եթէ անքուն ոչ կարեմք լինել, մի՛ բնաւ զգիշերն քնոյ տացուք, զի մի՛ բնաւ մոռացկոտ լիցուք ի սաղմոսս եւ յաւրհնութիւնս ։ 84 Եթէ զկարաւտութիւն աղքատաց ոչ կարեմք լցուցանել, մի՛ պատառաւ եւ բաժակաւ կարաւտացուսցուք զնոսա ։ 85 Մի՛ գտցի յափշտակութիւն որբոց եւ այրեաց ի ստացուածս մեր. ամենայն զինչ եւ իցէ մեր ` նուիրեալ լիցի Աստուծոյ. յայնժամ եւ անձինք մեր լիցին նմա պատարագ հաճոյ եւ ընդունելի ։ 86 Ամենեցուն փութալ արժան է ի պատուիրանս Աստուծոյ` առնել եւ կատարել, արանց եւ կանանց, ծառայից եւ ազատաց, զի Տէր մեր վասն ամենեցուն թողութեան եկն. եւ նորա մարդասիրութեանն վայելեն փառք իշխանութիւն եւ պատիւ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից . ամէն։
       87 Յաջորդ ճառքդ գտանին յանուն Եղիշէի Վարդապետի. այլ հարազատութեանն եւ իմաստիցն չիք երաշխաւորել։