Թորոս աղբար

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ս. ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ ՓԷՐԻ ԳԻՒՂԻ Ի ՉԱՐՍԱՆՃԱԳ
       1 Աւետարան.
       «Ես նուաստս երիցանց, եւ տրուպս քարտուղարաց Առաքել երէց եդի ջան ձեռամբ իմով գրել զԱւետարանս առ յիշատակ ինձ եւ ննջեցելոց մերոց զոր տէր ի յանգ եհան ի թուա. Հայոց Ռ. Ճ. Լ. Ը. ամի հայցեմ յիշել զգրողս եւ զհայրն իմ զՅովհաննէսն որ ի Խարբերդու գիւղն Կասրիկ, ընդ հովանեաւ սրբոյն Սարգսի զաւրավարին է հանգուցեալ, եւ ես նորին աւազանէն եմ ծնեալ. տէրն ամենայնի զյարկս նորին հիմամբք իւրովք անշարժ եւ հաստատուն պահեսցէ. եւ զմայրն իմ զՄարիամն եւ զեղբայրն իմ զՂազարն եւ զորդին նորա զՈվանէսն. այլ եւ զԱհարոնն, որ չորեքամեա հանգեաւ ի Քրիստոս. եւ զեղբայրն իմ զԴաւիթն եւ զԱստուածատուրն որ տարաշխարհիկ եւ մանուկ տիաւք հանգեան ի Քրիստոս. եւ զծնողս մաւր իմոյ զԴաւիթն եւ զԳոհարն. եւ զքոյրն իմ զՋուհարն եւ զորդի նորա զՏէրՊաւղոսն, որ զգանս սաստիկս էարբ ի ձեռաց իմոց ի վարժելն գրոց. եւ զորդիսն իմ զԱզարիայն եւ զՄանուշակ. եւ զմայրն Ահարոնին զՄարթայն որ երբեմն զթուղթս կոկէր, եւ զորդիսն իմ՝ որ առ Քրիստոս հանգեան զԵսայիան եւ զԴաւիթն, որ Տէր ողորմեա եւ զՀամբարձի փոխն ասելով աւանդեցին զհոգիս իւրեանց մանուկ տիաւք. եւ զքառասնամեա հանգուցեալ Երեմիան, եւ զմայր սոցա զերիցակինն որ երեսնամեայ հանգեաւ ի Քրիստոս. զի յորժամ գրեցի զսա, ըստ մարգարէին Դաւթի, սոքա էին՝ Շուրջ զսեղանով իմով որպէս զնորատունկ ձիթենի. եւ մայր սոցա՝ Որպէս այգի վայելուչ յանկիւնս տան իմոյ. եւ յետ երից եւ չորից ամաց եղեւ այգի իմ կարկտահար նորահաս տնկաւք իւրովք, սակս որոց միշտ խորովի սիրտ իմ ոգւով մինչեւ ցմահ…։ Այլ եւ զայս պատուիրեմ որդւոց իմոց եւ ամենայն արեան մերձաւորացս, զի զԱւետարանս եւ ի հետ ամեն զԱստուածաշունչն եւ զՃաշոցն, զերիս գիրքս մի վաճառել արծաթով, այլ ձրի մնալ ի ձեռս ընթերցողաց. քանզի գրեցաւ ի Մեծկերտ ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնին. եւ այժմ եմք ի գիւղս Փէրի, եւ ոչ գոյ աստ հաստատուն եկեղեցի որ դիցեմ յիշատակ. եւ յայսմ հետէ ոչ գիտեմ զապագայն. բայց ձրի մնասցէ ի ձեռս ընթերցող քահանայից. եւ թէ իցէ ի դիպող ամաց մերձաւորաց իմոց երթալ ի տեղւոջ յորում իցէ հաստատուն եկեղեցի, անդ դիցեն յիշատակ. եւ ով ոք այսմ գրելոց հնազանդ լիցի, աւրհնեալ եղիցի…»։
       1 Աւետարան եւս.
       «…Գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի թվա. Հայոց Ռ. Խ. Թ. ամին, ի գիւղաքաղաքն Ռապայ, ի դուռն սուրբ Աստուածածնին, եւ սուրբ Վասիլ իշխանին ամէն…»։
       «Վերջին ստացող Աւետարանիս տէր Մարտիրոսին ասացէք Աստուած ողորմի հոգւոյն»։
       Ի լուսանցսն գրեալ. «Ո՛հ զեղկելի եւ զթշուառականս. որ ձեռքս գրէր եւ միտքս հեծեալն էր»։
       «Ով սուրբ քահանայ, մի մեղադրեր ծաղկիս վատութեան, միտս շմորեալ էր, արտասուքս ի դեղրունքն կու խառնէր ի տղոցս կսկծուն, որ յԱստուած փոխեցան Գ. տղայ, որ նման էին ոսկւոյ եւ մարգրտի։ Աչերս չէր իստակել յարտասուաց»։
       «Աւաղ, որ փախէ, եւ ձեռքս բան չ’էներ»։
       «Աւա՜ղ եղկելւոյս, որ զաւրն ի բուն ձեռն ի ծնաւտիս հայիմ յԵփրատէս, ա՜հ համնեմ հոգւոյս…»։
       «Տէր Մարտիրոս Աւետարանս ազատեց, ի Ճալալին ձեռաց առաւ ու դիր (յիշատակ) իւր հոգւոյն. թվ. Ռ. Ծ. Գ. »։