Յիշատակարան. Մասն II (1767-1776)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զայն խնդիրն` զոր յառաջագոյն ի յօգոստոսի ԻԲ գրեալ էին Բաղիշեցիքն առ սրբազան վեհն վասն խանին իւրեանց, եւ սրբազան վեհն զպատասխանիս նոցին գրեաց յայնժամ յանձն առնլով որպէս թէ: Վասնորոյ խանն նոցին որոյ անունն էր հասան, կարի ընդ այն ուրախացեալ, գրեալ էր սրբազան վեհին ցուցանել ինքեան զայնպիսի մարդ մի ի Պօլիս, որ յամենայնում ամի զիւր ֆերմանն նորոգեսցէ նա, եւ յղեսցէ առ ինքն: Եւ ասէր թէ` որ ինչ խարճ գնասցէ, ես հոգացից: Եւ առ այս սրբազան վեհն անկաւ ի տարակոյս, զի չունէր անդ զայնպիսի հոգացող, ոչ ի Հայոց եւ ո'չ ի տաճկաց եւ բացասել եւ ամօթ ի անտեղի վարկաւ: Վասնորոյ` զթուղթ մի գրեաց առ Հասան խանն ի պատասխանի թղթոյն, յանձն առնլով գրել առ պատրիարգն մեծին Պօլսոյ, զի կամ ինքն զայս հոգասցէ, եւ կամ զայլ ոք գտցէ, որ կարող իցէ զայս հոգալ: Զի ես ի վաղուց ասէ անտի ելեալ եմ, եւ զայլ մարդիկսն զորս ես տեսեալ եմ, ոմանք վախճանեալք են, եւ ոմանք ելեալ անտի: Վասնորոյ եւ ես պատրիարգին գրեցի, զի նա որպէս եւ իցէ հոգասցէ: Ուստի ասէ ի յղելդ անդ զմարդն քոյ, առ պատրիարգն յղեա ', եւ նա հոգալոց է: Այլ եւ շնորհակալութիւն նմին, որ զայսն եւ զեկեղեցիսն ունէր ի խնամս: Եւ խնդիր զնոյն միշտ առնել: Թուղթ եւս առ Բաղիշեցիսն գրեաց, ի պատասխանի թղթոյն, ծանուցանելով զոր ինչ գրեաց առ պատրիարգն, (զորմէ յետոյ ասելոց եմ ) զոր եւ առ բէկն գրեաց: Եւ պատուէր` զի եւ ինքեանք նոյնպէս ծանուսցեն բէկին: Եւ առ Բաղիշեցիսն եւս որք անդ ի Պօլիս են, գրեսցեն, զի նոքա եւս ծանուսցեն պատրիարգին զօգուտն իւրեանց քաղաքին եւ զցաւն, եւ յորդորեսցեն զնա այսր աղագաւ յանձն առնուլ եւ հոգալ: Եւ զի օրինազանցութիւնք ինչ յաճախէին ի նոսա: Գրեաց թէ` թէպէտ մինչեւ ցայժմ լսէի եւ երկայնամտէի, այլ ոչ այժմ ասէ Զաքարիա վարդապետիդ, զի զօրինազանցօղսն նախ ինքն խրատեսցէ եւ յուղղութիւն ածել ջանասցէ: Եւ ի չլսելն նոցին, յանուանէ ծանուսցէ մեզ, զի եւ մեք յայնժամ ըստ պահանջման իրաւանցն արասցուք: Իսկ եւ յաղագս Դանիէլ վարդապետին, որպէս յառաջ յամսոյս ԻԳ, նոյնպէս եւ այժմ հասարակին գրեաց, զի կամի անդ զառաջնորդութիւն առնել, եւ կամեցողք գոն, թող ինւոցունց զվկայական գիր առեալ աստ եկեսցէ, եւ մեք տեսցուք: Իսկ թէ յայսմանէ չլուիցէ, ապա չունի հրաման մնալ յայդր, եւ ինքնագլուխ Առաջնորդութիւն առնել , եւ լուծեալ եւս է ի կարգէն: Զթուղթսն ընդ Ամրօղլու Առաջնորդ Զաքարիա վարդապետին էր յղեալ ընծայ: Որ ել աստի ընդ մարդոյ Ապաղու բէկ Չօպան աղային (որ յիշեցաւ յամսոյս ԻԳ ) որ սրբազան վեհին զընծայ էր յղեալ եւ զգիր գրեալ էր սրբազան վեհն եւս նմա զբրինձ եւ զգինի եւ զօղի յղեաց ընծայ եւ զգիր եւս գրեաց :