Ասէ
Աստուածային
գիրն
ի
տեսիլն
Յօհաննու
եթէ՝
«յաթոռոյ
անտի
ելանէին
փայլատակմունք,
եւ
որոտմունք,
եւ
ձայն.
եւ
եօթն
ղամբար
հրով
բորբոքել
առաջի
աթոռոյն.
որք
են
Է
հոգիքն
Աստուծոյ»։
Փայլատակմունքս
այս՝
նշանակէ
զՀոգի
Սուրբ,
որ
այսօր
էջ
յերկնից։
Եւ
որոտմունքն՝
նշանակեն
զքարոզութիւն
առաքելոցն.
որ
այսօր
մեծաձայն
քարոզեցին
զՔրիստոս։
Եւ
եօթն
Ղամբարն՝
զեօթն
շնորհս
Հոգւոյն
ցուցանէ.
զոր
այսօր
եհեղ
Քրիստոս
յաշխարհս
ընդդէմ
եօթն
մահու
չափ
մեղացն։
Զի
սատանայ
կիզոյր
զաշխարհս
դժոխական
եօթն
հրովն՝
որ
է
եօթն
մահացու
մեղքն։
Վասն
այն
Տէր
մեր
Յիսուս
Քրիստոս՝
զհուր
ասուածային
եհեղ
ընդդէմ
սատանայի
հրոյն.
եւ
զեօթն
շնորհս
հոգւոյն՝
ընդդէմ
եօթն
պիղծ
հոգւոյն.
որպէս
ասէ։
«Հուր
եկի
արկանել
յերկիր.
եւ
զի՞նչ՝
կամիմ
թէ
արդէն
իսկ
բորբոքիւր»։
Եւ
ասա
երկու
ինչ
տեսանելի
է։
Նախ
թէ՝
որպէս
բորբոքի
հուր
հոգւոյն
սրբոյ։
Երկրորդ՝
թէ
վասն
է՞ր
Հոգին
Սուրբ
ի
կերպարանս
հրոյ
առաքեցաւ։
Վասն
առաջնոյն
գիտելի
է
թէ՝
որպէս
բորբոքի
հուրն
զգալի
եւ
վառի.
նոյնպէս
հուր
հոգւոյն
սրբոյ՝
բորբոքի
ի
սիրտս
մարդկան։
Եւ
արդ՝
զգալի
հուրս
վառի
յերկաթէ
եւ
ի
քարէ,
յորժամ
պատրաստ
լինի
դեղն։
Այսպէս
եւ
ի
հոգեւորն.
մարդ
որ
ցուրտ
է
յաստուածային
սէրն
պարտ
է
որ
պատրաստ
է
զսիրրտ
իւր
իբրեւ
Զաբեթ
ցամաք
ի
գիջական
ցանկութեանց։
Եւ
որպէս
կայծաքարէ
Յիսուս
Քրիստոս՝
որ
լցեալ
էր
հրով
Հոգւոյն
Սրբոյն.
եւ
երկաթ
են
բեւեռքն
եւ
գեղարդն՝
որովք
չարչարեցաւ
Քրիստոս.
զոր
պարտ
է
մարդոյ
խոկալ
եւ
ի
միտսն
ածել.
եւ
ի
նոյն
ժամն
հուր
հոգւոյն
սրբոյ
բորբոքի
ի
սիրտս
նորա։
Եւ
թէ
կամի
ոք
զի
առաւել
բորբոքի
հուրս
այս
ի
սիրտն
իւր,
պարտ
է
որ
ձգէ
ի
հուրս
այս
զպսակն
փշոց՝
զոր
եդին
ի
գլուխն
Քրիստոսի.
եւ
եղիցի
այն
լուցկիք
հրոյս
այս.
եւ
դիցէ
ի
վերայ
նորա
փայտ՝
զփայտ
խաչին
Քրիստոսի.
եւ
դնէ
որպէս
զփուքս՝
զբան
քարոզութեան
վարդապետաց.
եւ
այսպէս
առաւել
բորբոքի
աստուածային
հուրն։
Եւ
թէ
հեղուս
անդ
զիւղն
ողորմութեան,
առաւել
մեծանայ.
որպէս
ասէ
Պօղոս.
«թէ
թշնամին
քո
քաղցեալ
է ,
հաց
տուր
նմա.
եւ
թէ
ծարաւի,
ջուր.
զայս
արարեալ,
կայծակունս
հրոյ
կուտեսցես
ի
գլուխ
նորա»։
Վասն
ասէ
Քրիստոս
թէ՝
«ես
եկի
հուր
արկանել
յերկիր».
զի
զցրտութիւն
մեղաց
հալածեցից.
եւ
զհուրն
աստուածային
վառեցից.
«եւ
կամիմ
զի
առաւել
բորբոքեսցի»։
Այլ
որպէս
զգալի
հուրն
երեք
կերպիւ
շրջանի։
Նախ՝
յորժամ
փոքր
լինի
կայծն.
եւ
սաստիկ
հողմ
հնչէ։
Երկրորդ՝
յորժամ
ջուր
կամ
անձրեւ
գայ
ի
վերայ։
Երրորդ՝
յորժամ
պակասին
այելիքն,
կամ
ի
վեր
առնուն
զփայտն
ի
կրակէն։
Այսպէս
սատանայ
երեք
կերպիւ
շիջուցանէ
զհուր
սիրոյն
Աստուծոյ
ի
սիրտս
մարդկան։
Նախ՝
հողմով
հպարտութեան
եւ
փառասիրութեան՝
զոր
հնչէ
ի
սիրտ
մարդոյ։
Երկրորդ՝
ուտելով
եւ
արբենալով
եւ
գէջ
ցանկութեամբ.
որ
է
անձրեւ
սատանայի։
Երրորդ՝
ագահութեամբ.
զի
զողորմութիւնն
եւ
զխնամսն
իւր՝
բառնայ
ի
կարօտելոց.
վասն
այն
շիջանի
հուր
Հոգւոյն
Սրբոյ.
վասն
որոյ
խրատէ
առաքեալն.
«մի
շիջուցանէք
զՀոգին
Սուրբ,
որով
կնքեցայք»։
Այս
առաջին
գլուխն։
Երկրորդ
բանն
թէ՝
վասն
է՞ր
Հոգին
Սուրբ
ի
կերպարարնս
հրոյ
առաքեցաւ
այսօր
ի
վերնատունն։
Ասեն
վարդապետք,
թէ
վասն
վեց
պատճառի։
Առաջին
պատճառ՝
զի
յորժամ
զանկական
կոտրած
է,
այլ
չկայ
հնար
ողջանալոյ.
բայց
թէ
հալեն
զնա
հրով՝
եւ
նոր
թափեն։
Այսպէս
յառաջ
քան
զմահն
Քրիստոսի՝
մեծամեծք
եւ
փոքունք
զանկակ
էին .
երկոտասան
առաքեալքն,
եւ
եօթանասունքն.
որք
քաղցր
ձայնիւ
քարոզէին
զՔրիստոս.
այլ
ի
մահն
Քրիստոսի՝
բեկան.
որպէս
Պետրոս
ուրացաւ.
եւ
Թովմաս
թերացաւ.
եւ
այլ
աշակերտքն
թողին
զնա
եւ
փախեան։
Վասն
որոյ
այսօր
Քրիստոս
առաքեաց
զՀոգին
Սուրբ
ի
կերպարանս
հրոյ
ի
քուրայ
վերնատանն.
եւ
հալեաց
անդ
զառաքեալսն.
եւ
խառնեաց
բազում
արծաթ.
զի
գեղեցիկ
ձայն
տացեն.
այսինքն,
լցոյց
զնոսա
շնորհօք
Սուրբ
Հոգւոյն.
եւ
կազմեաց
զնոսա
նոր
զանկակ.
եւ
այսօր
սկսան
քարոզել
զՔրիստոս
քաղցր
ձայնիւ։
Որպէս
եւ
Պետրոս
զառաջին
անգամն
որ
քարոզեաց
զՔրիստոս.
երեք
հազար
հոգիք
հաւատացին
ի
Քրիստոս.
որպէս
ասէ
ի
գործս
առաքելոնցն։
Եւ
յորժամ
երկու
անգամ
քարոզեաց
զՔրիստոս,
եւ
ողջացոյց
զայրն
որ
կաղ
էր
յորովայնէ
մօրն ,
հաւատացին
ի
Քրիստոս
հինգ
Ռ
արք։
Եւ
յայնմ
հետէ
որ
հալեաց
զառաքեալսն
հրով
հոգւոյն՝
այնպէս
ամրացան
ի
բարին,
մինչ
զի
սատանայ
այլ
ոչ
կարաց
բեկանել.
զի
այլ
ոչ
կարացին
մահու
չափ
մեղս
գործել։
Եւ
երանի
թէ
եւ
զմեզ
հալէր
Հոգւովն
Սրբով,
եւ
նոր
կազմէր։
Զի
վարդապետք
եւ
քահանայք՝
որք
լռեալ
են
ի
քարոզելոյ
վասն
ծուլութեան
եւ
հպարտութեան,
դարաձեալ
քարոզեսցեն
եւ
տացեն
զանձինս
օրինակ
ժողովրդեան,
որպէս
ասէ
Եսայի.
«արծաթ
ձեր
անփորձ.
վասն
որոյ
ածից
ի
վերայ
ձեր
եռանդն
եւ
սրբութիւն.
եւ
զապաստամբսն
կորուսից.
եւ
զամբարտաւանսն
խոնարհեցուցից.
եւ
կացուցից
ի
վերայ
ձեր
դատաւորս
որպէս
զառաջինն.
եւ
ապա
կոչեսջիք
քաղաք
արդարութեան»։
Երկրորդ
պատճառ՝
որ
առաքեաց
զՀոգին
Սուրբ
ի
կերպարանս
հրոյ։
Զի
թագաւոր
որ
ոչ
կարէ
այլ
իւիք
յաղթել
զթշնամիսն,
յայնժամ
հուր
ընկենու
եւ
զամուրս
նոցա
այրէ։
Արդ՝
Որդին
Աստուծոյ
զառաջինն
յորժամ
եկն
յաշխարհս,
յոյժ
քաղցր
եւ
հեզութեամբ
խրատէր
զմարդիկ,
այլ
անզգամք.
եւ
անմիտք
եւ
խստասիրտք՝
ոչ
լուան
նմա.
այլ
նախատանօք
չարչարեցին
եւ
սպանին։
Եւ
յորժամ
ել
յերկինս,
ոչ
առաքեաց
զՀոգին
Սուրբ
քաղցրութեամբ
եւ
հանդարտ.
այլ
ահագին
ի
կերպարանս
հրոյ.
եւ
այրեաց
զանհնազանդութիւն
մարդկան.
եւ
ապա
դիւրաւ
հաւատացին
եւ
հնազանդեցան։
Եւ
ոչ
միայն
աշխարհս
որ
էր
բերդ
սատանայի
յաղթեցաւ
աստուածային
հրովն,
այլեւ
իւրաքանչիւր
մեղաւոր՝
բերդ
եւ
ամրոց
է
սատանայի.
որ
այլ
իրօք
ոչ
յաղթի,
քան
թէ
հրով
Հոգւոյն
Սրբոյ։
Երրորդ
պատճառ՝
առաքեցաւ
Հոգին
Սուրբ
ի
նմանութիւն
հրոյ՝
զի
ցուցցէ
թէ ,
նոր
օրէնս
միաբան
է
ընդ
հին
օրինացն.
զի
որպէս
հին
օրէնքն
տուան
ի
լեառն
Սինայ
հրով
յետ
յիսուն
աւուր
ելիցն
յԵգիպտոսէ։
Այսպէս
նոր
օրէնս՝
տուաւ
ի
լեառն
Սիօն
յԵրուսաղէմ,
ուր
ժողովեալ
էին
առաքեալքն
ամենայն.
եւ
տուաւ
հրով
յետ
յիսուն
աւուր
զատկին։
Այլ
զնազանութիւն
է
ի
մէջ
հին
եւ
նոր
օրինացս.
զի
հին
օրէնքն
էին
երկիւղիւ.
վասն
այն
ամենայն
ժողովուրդն
երկեան
եւ
ասեն.
«ոչ
խօսեսցի
ընդ
մեզ
Աստուած.
այլ
խօսեսցի
ընդ
մեզ
Մովսէս .
զի
մի
մեռցուք»։
Այլ
յորժամ
էջ
Հոգին
Սուրբ
ի
վերայ
առաքելոցն,
զոր
յառաջն
երկչոտ
էին
եւ
տկար,
այնպէս
զօրացան
եւ
արիացան
իբրեւ
զառիւծ՝
որք
ոչ
երկնչէին
ի
թագաւորաց
եւ
ի
բռնաւորաց։
Այլեւ
հին
օրէնքն՝
էին
ծառայութեան.
եւ
նորս
օրէն՝
է
ազատութեան.
վասն
որոյ
հին
օրէնքն
տուան
ի
լեառն
սինէական
որ
է
օտար
երկիր
արաբացւոց.
մինչդեռ
ի
պանդխտութեան
էին.
այլ
օրէնքն
Քրիստոսի՝
տուան
յԵրուսաղէմ
ի
լեառն
Սիօն,
որ
է
քաղաք
Դաւթի.
որ
էր
հայրենի
երկիր
նոցա.
եւ
ազատք
էին։
Այլեւ
հին
օրէնքն
մութն
էին.
զի
լեառն
Սինայ
պատեալ
էր
ծխով,
զի
հուրն
որ
էջ
ի
լեառն՝
խառնեալ
էր
ծխով։
Այլ
նոր
օրէնքս՝
պարզ
եւ
յստակ
էին.
վասն
այն
հոգին
էջ
ի
նմանութիւն
հրոյ
առանց
ծխոյ։
Եւ
այն
զի
յիսներորդ
աւուրն
էջ
Հոգին
Սուրբ.
նշանակէր
զյոբելեան
ամն՝
որ
կոչիւ
ամ
թողութեան։
Զի
ի
յոբելեանն
տարին՝
Ե
ազգ
բարութիւն
լինէր։
Նախ՝
որք
մահապարտք
էին՝
փրկեալք
լինէին։
Երկրոդ՝
զի
պարտապանքն
ի
պարտուցն
ազատէին։
Երրորդ՝
զի
աքսորեալն
ի
քաղաքէն
իւրմէ՝
դառնայր
անդրէն։
Չորրորդ՝
զվաճառեալ
անդաստանս՝
ի
յառաջին
Տէրն
դարձուցանէին։
Հինգերորդ՝
որք
ի
գերութեան
էին՝
ազաաք
լինէին։
Այսպէս
յիսներորդի
աւուրս
այս՝
յորում
էջ
Հոգին
Սուրբ
յառաքեալսն
եւ
յարոյց
զնոսա՝
որք
մահապարտք
էին
մահու
դժոխոցն,
փրկեցան։
Եւ
որք
պարտապանք
էին
մեղաց՝
ազատեցան։
Եւ
որք
հալածեալ
էին
ի
դրախտէն՝
անդրէն
դարձան
ի
հայրենիս
իւրեանց
յարքայութիւն
երկնից։
Եւ
որք
վճռեալ
էին
զհարյրենիս
իւրեանց՝
այսինք,
զփառս
արքայութեանն
երկնից,
դարձեալ
տուաւ
նոցա։
Եւ
որք
ի
ծառայութիւն
սատանայի
էին՝
ազատեցան։
Չորրորդ
պատճառ՝
էջ
Հոգին
Սուրբ
ի
նմանութիւն
հրոյ
զի
հրով
փորձի
արծաթ
եւ
ոսկի,
թէ
յստակ
է
թէ
ղալպ։
Զի
ասեն
իմաստունք
թէ՝
ղալպ
արծաթ՝
մի
անգամ
եւ
երկիցս
փորձեալ
ի
հուր.
տեւէ .
այլ
եօթն
անգամ
փորձեալ
ի
հուր,
ոչ
տեւէ։
Այլ
արծաթ
որ
յստակ
է,
թէպէտ
եօթն
անգամ
փորձի
ի
հուր՝
տեւէ
եւ
առաւել
մաքրի.
որպէս
ասէ
Դաւիթ.
«բանք
Տեառն
են
բանք
Սուրբ.
որպէս
զարծաթն
ընտրեալ
եւ
փորձեալ
յերկրէ.
սրբեալ
եւ
պարզեալ
եօթնապատիկ
ի
հողոյ»։
Որպէս
երեք
մանկունքն
որք
էին
ճշմարիտ
հաւատացեալք՝
զոր
էարկ
Նաբուգոդոնոսոր
ի
հուրն
զոր
բորբոքեցին
սպաւաւորքն
եօթնպատիկ։
Այլ
երեք
մանկունքն
որք
էին
մաքուր
արծաթ,
հուրն
ոչ
վնասեաց.
այլ
առաւել
եղեւ
յօգուտ.
զի
կապեալ
էին
ձեռօք
եւ
ոտիւք.
լուծան
ի
մէջ
հրոյն.
եւ
խայտային
եւ
փառաւոր
առնէին
զԱստուած.
եւ
բոց
հնոցին՝
ելանէր
բարձրանայր,
եւ
զսպասաւորսն
թագաւորին
որք
էին
անմաքուր
արծաթ՝
այրեաց
զնոսա։
Ապա
ուրեմն
երեւի
թէ՝
հրով
Հոգւոյն
Սրբոյ
ճանաչի
մարդն
թէ
որն
է
ճշմարիտ
կրամ
ղալպ.
որպէս
զգալի
հուրն
փորձէ
զյստակ
արծաթն
եւ
զղալպն։
Եւ
եօթն
անգամ
փորձելն՝
զբովանդակ
զամենայն
փորձութիւնս
նշանակէ.
զի
եօթն
թիւն՝
է
թիւ
աշխարհիս.
զի
եօթն
դարէ .
եւ
եօթն
աւուրբ
շրջագայի։
Զայս
կամի
ասել
թէ՝
մարդ
որ
ճշմարիտ
է,
որչափ
որ
անկանի
ի
փորձութիւն
եւ
յորոգայթ,
ոչ
յաղթի
եւ
ոչ
երկմտի։
Դարձեալ՝
զանազանութիւն
է
ի
մէջ
աստուածային
բանիցն
զորս
խոստացաւ
բերանով
մարգարէիցն
եւ
ճշմարիտ
վարդապետաց,
եւ
բանից
սատանայի.
զի
բանքն
Աստուծոյ՝
զորս
մարգարէք
եւ
ճշմարիտ
վարդապետք
խօսեցան
ի
Հոգւոյն
Սրբոյ,
նման
են
բանք
նոցա
յստակ
արծաթոյ՝
«սրբեալ
եւ
պարզեալ
հրով
հոգւոյն
եօթնպատիկ».
այսինքն,
եօթն
շնորհօք
հոգւոյն.
ի
հողոյ՝
որ
է
յաշխարհիս
ագահութենէն։
Այսպիսի
բանքս՝
յաւիտենից
մնան
եւ
ոչ
այրին
ի
հուր.
որպէս
ասաց
Տէրն.
«երկինք
եւ
երկիր
անցցեն
եւ
բանք
իմ
ոչ
անցանիցեն»։
Այլ
սատանայ
բանքն՝
զոր
խօսեցեալ
է
բերանով
հերձուածողացն
եւ
խաբեբայ
վարդապետաց,
այնպիսի
բանքն՝
նման
են
արծաթոյ,
որք
ոչ
կարեն
փորձիլ
հրով
հոգւոյն։
Եւ
ոչ
գտանին
ի
նոսա
եօթն
շնորհք
հոգւոյն.
եւ
խառնեալ
են
հողմով
ագահութեան
եւ
ծուլութեան.
այնպիսի
բանքն՝
ոչ
մնան.
այլ
ապականին.
որպէս
բանքն
Արիոսի,
Մակեդոնի ,
եւ
այլոցն։
Հինգերորդ
պատճառ՝
եկն
հոգին
ի
նմանութիւնո
հրոյ՝
զի
պատարագ
որ
ոչ
է
կիզեալ
հրով
Հոգւոյն
Սրբոյ,
ոչ
է
հաճոյ
Աստուծոյ։
Որպէս
Բ
որդիքն
Ադամայ
Կային
եւ
Հաբէլ.
ուսալք
ի
հօրէն
իւրեանց,
մատուցին
Աստուծոյ
պատարագ
իւրաքանչիւր
ոք
յիւրոց
վաստակոցն։
Աբէլ
հովիւ
էր
խաշանց.
մատոյց
պատարագ
ի
պաղոյ
խաշանց
զգէրն
եւ
զպարարտն
Աստուծոյ։
Եւ
կային
երկրագործէր
մատոյց
ի
պատղոյ
երկրին
զվատն։
«Հայեցաւ
Աստուած
ի
Հաբէլ
եւ
ի
պատարագս
նորա.
եւ
ի
կոյսն
եւ
ի
զոհս
նորա
ոչ
հայեցաւ»։
Եւ
այս
է
պատճառն.
զի
Աբէլ
զգեղեցիկն
եւ
զպարարտն
ի
գառանցն
ընտրեաց
եւ
մատոյց
Աստուծոյ.
եւ
կային
զխոտանն
եւ
գազազունն
յարմտեաց
երկրի
մատոյց
Աստուծոյ։
Վասն
այն
հանճեցաւ
Աստուած
ի
պատարագն
Աբէլի.
եւ
ի
ջոյց
յերկնից
հուր
եւ
կիզեաց
զպարարագս
նորա։
Այլ
ընդ
պատարագն
կայինի
ոչ
հաճեցաւ,
եւ
ոչ
ի
ջոյց
հուր.
վասն
այն
նախանձեցաւ
կային
եւ
սպան
զեղբայր
իւր։
Աբէլ
պատարագաւս
այս՝
երկու
ազգ
իմաստութիւն
արար.
եւ
կային
երկու
ազգ
անզգամութիւն։
Առաջին
իմաստութիւնն
Աբէլի՝
որ
նախ
զինքն
ետ
պարգեւ
Աստուծոյ.
եւ
ապա
զիւրն.
զի
սուրբ
սրտիւ
մատոյց
պատարագ,
եւ
վասն
սիրոյն
Աստուծոյ.
վասն
այն
ասէ
գիրն։
«Նախ
հայեցաւ
յԱբէլ,
եւ
ապա
ի
պատարագս
նորա»։
Երկրորդ
իմաստութիւնն՝
որ
զխոտանն
պահեաց
վասն
իւր.
եւ
զգեղեցիկն
Աստուծոյ
ետ։
Այլ
կային
երկու
յիմարութիւն
արար.
զի
նախ
զինքն
ետ
սատանայի.
եւ
ապա
յետոյ
զիւրն
ետ
Աստուծոյ.
զի
չար
մտօք
մատոյց
պատարագ.
վասն
այն
Աստուած
ոչ
հաճեցաւ
ի
նա,
եւ
ոչ
ի
պատարագս
նորա։
Զի
նախ
Աստուած
ընդ
մարդն
հաճի.
զի
թէ
մարդն
հաճոյ
է
Աստուծոյ
եւ
առանց
մահու
չափ
մեղաց,
զոր
ինչ
բարի
զոր
առնէ,
հաճոյ
է
Աստուծոյ։
Եւ
թէ
թշնամի
է
Աստուծոյ
եւ
ի
մահու
չափ
մեղս,
զոր
ինչ
առնէ՝
ոչ
է
հաճոյ
Աստուծոյ։
Երկրորդ՝
յիմարութիւն
կայինի
այն
էր՝
որ
զգեղեցիկն
եւ
զպարարտն
իւր
պահեաց.
եւ
զխոտանն
Աստուծոյ
նուիրեաց։
Եւ
բազումք
նման
կայինի՝
որք
զինքեանս
չար
մեղօք
ստանայի
տան.
եւ
զինչսն
զոր
տան
Աստուծոյ
զխոտանն
տան։
Զի
թէ
յոսկւոյ
բաժին
տան,
զղալպ
ստակն
տան.
եւ
թէ
ի
հնդերձից,
զպատառատունն,
նոյնպէս
եւ
զայլսն։
Այլ
մեզ
պարտ
է
նմանիլ
Աբէլի.
զի
նախ
տացուք
զսիրտս
մեր
Աստուծոյ.
եւ
ապա
զինչս
մեր.
զիթէ
զամենայն
վասն
սիրոյն
Աստուծոյ
տացուք,
յայնժամ
Աստուծոյ
ընդունի
զպատարագն
մեր։
Գիտելի
է՝
զի
յօրէնսն
հանապազ
հուր
կայր
ի
վերայ
սեղանոյն՝
քահանայքն
այն
հրովն
մատուցանէին
զպատարագն.
եւ
որդիքն
Ահարօնի՝
որք
օտար
հրով
խունկ
մատուցին,
այրեցան
այն
հրովն։
Եւ
զի՞նչ
նշանակէ՝
ո՞չ
ամենայն
հուր
մի
է։
Պատասխանի
տան
վարդապետք
թէ՝
այն
հուրն
որ
ի
սեղանն
էր,
նշանակէ
զճշմարիտ
սէրն
որ
առ
Աստուաած
եւ
առ
ընկերս
ունիմք.
զի
զինչ
բարի
զոր
առնեմք,
վասն
Աստուծոյ
սիրոյն
եւ
ընկերին
առնեմք։
Այլ
օտար
հուրն՝
ցուցանէ
զնախանձն
եւ
զհակառակութիւն.
որ
է
հուր
սատանայի.
որք
զինչ
բարի
առնեմք
վասն
հակառակութեան,
չէ
ընդունելի
Աստուծոյ.
այն
այրէ
ի
հուր
դժոխոցն։
Վեցերորդ
պատճառ՝
եկն
Հոգին
Սուրբ
ի
նմանութիւն
հրոյ.
զի
հուրն
զմութ
տունն
լուսաւորէ.
վասն
այն
եկն
Հոգին
Սուրբ
ի
նմանութիւն
հրոյ,
զի
լուսաւորեսցէ
զեկեղեցի
սուրբ։
Որպէս
օրինակ
բերեն
վարդապետք
թէ՝
երկու
մարդ
ի
ճանապարհ
գնացին
գանձ
գտանել.
եւ
նեղացան
ի
ճանապարհին
յանձրեւոյ
եւ
յորոտմանց.
եւ
ի
կայծականց.
եւ
տեսին
երեք
տուն.
եւ
մտին
յառաջին
տունն՝
եւ
դատարկ
էր.
ոչ
գոյր
կերակուր
եւ
ոչ
գանձ.
եւ
ոչ
հանգեան։
Գնացին
յերկրորդ
տունն՝
եւ
այն
եւս
դատարկ
էր.
եւ
ելին
ի
նմանէ։
Եւ
մտին
յերրորդ
տունն՝
եւ
տունն
այն
լի
էր
եւ
լոյս.
զի
կայր
անդ
ակն
մի՝
որ
լուսաւորէր
զտունն.
եւ
կայր
անդ
սեղան
զարդարեալ
զանազան
կերակրով.
եւ
կայր
գանձ
մեծ.
արծաթ
եւ
ոսկի
եւ
անկունք.
եւ
կայր
անդ
մարդ՝
ոչ
ճշմարիտ,
այլ
յարուեստէ
կազմեալ.
եւ
նետ
եւ
աղեղն
ի
ձեռին,
եւ
կամէր
նետով
հարկանել
եւ
խաւարեցուցանել
զլուսատու
ակն։
Եւ
նստան
յուտել
քաղցած
էին.
եւ
մինն
սակաւ
եկեր.
եւ
էառ
ի
գանձէն.
եւ
ել
շուտով
եւ
գնաց
խաղաղութեամբ։
Եւ
միւսն
նստաւ
յուտել
յագ.
եւ
յանկարծ
կազմեալ
մարդն՝
եհար
նետիւ.
եւ
ընկէց
զակն
լուսատու
եւ
խաւարեցաւ.
եւ
այրն
ոչ
գտանէր
զդուռնն.
անկաւ
ի
գուբ
մի.
ընկղմեցաւ
եւ
կորոյս
զամենայն
ինչսն։
Եւ
հոգեպէս
այս
երկու
մարդս՝
զերկու
ազգ
մարդկան
ցուցանեն
յաշխարհի։
Ոմանք
իմաստութեամբ
վարեն
զկեանս.
եւ
ոմանք
յիմարութեամբ։
Եւ
այս
կեանս
ճանապարհ
է՝
մինչեւ
հասցուք
ի
նաւահանգիստն
երկնից։
Եւ
անձրեւ
եւ
որոտն
եւ
կայծակն՝
յաշխարհիս
նեղութիւնն
ցուցանեն։
Եւ
ամենեքեան
կամին
որ
յաշխարհիս
նեղութենէն
փրկին,
եւ
հոգեւոր
գանձ
գտանեն.
այսինքն,
առաքինութիւն,
եւ
այնու
հասցեն
ի
փառս։
Եւ
երեք
տունն՝
զերեք
օրէնսն
ցուցանեն։
Առաջին
տուն՝
բնական
օրէնքն.
եւ
անդ
էին
արտաքին
իմաստասէրքն.
եւ
այս
տունս
դատարկ
է.
զի
ոչ
կարէ
փրկել
զմարդն։
Երկրորդ
տունն՝
գրաւորական
օրէնքն
էր.
եւ
այն
եւս
դատարկ
էր.
զի
ոչ
կարէր
հին
օրինօք
հասանիլ
ի
փառս։
Երրորդ
տունն՝
նոր
օրէնքս
է.
որ
լցեալ
է
հոգեւոր
գանձով.
եւ
նոր
օրինօքս
լինի
փրկութիւն
հոգւոց։
Յայս
երեք
տանէս՝
յիշէ
Պօղոս
ի
գաղատացւոց։
«Զի
ի
Քրիստոս
Յիսուս՝
ոչ
թլփատութիւն
ինչ
կարօէ
է,
եւ
ոչ
անթլփատութիւն.
այլ
հաւատք
սիրով
յաջողեալ»։
Թլփատութիւնն՝
ցուցանէ
զգրաւոր
օրէնսն.
անթլփատութիւնն՝
ցուցանէ
զբնական
օրէնսն
«այլ
հաւատք
սիրով
յաջողեալք՝»
ցուցանէ
զհաւատս
Քրիստոսի։
Եւ
յայլ
ուր
ասէ
Պօղոս.
«ոչ
թլփատութիւն
ինչ
է,
եւ
ոչ
անթլփատութիւն,
այլ
նոր
արարած».
այսինքն,
Քրիստոս
նոր
օրէնս՝
որ
ծնանի
զմարդիկ
վերստին
աւազանաւն։
Այս
երրորդ
տունս
որ
է
սուրբ
եկեղեցի՝
յոյժ
լոյս
է.
զի
հուր
Հոգւոյն
Սրբոյ՝
այսօր
հեղաւ
ի
վերայ
առաքելոցն։
Եւ
ակն
լուսատու՝
զհաւատ
քրիստոնէից
նշանակէ՝
որ
լուսաւորէ
զհոգին
մեր։
Եւ
այս
տունս՝
լցեալ
է
հոգեւոր
գանձիւ.
այսինքն,
արծաթով,
ոսկւով,
եւ
ակամբ.
որպէս
ասէ
Պօղոս
ի
կորնթացւոց.
«եթէ
որ
շինէ
ի
վերայ
հիմանս
այս
ոսկի,
արծաթ,
ականս
պատուականս»։
Ոսկին՝
ցուցանէ
զաստուածային
սէրն,
եւ
զկեանս
նոցա
որք
հանապազ
խոկան
զԱստուած։
Իսկ
արծաթն՝
սպիտակ
է
եւ
ձայնեղ.
ցուցանէ
զսուրբ
վարս
ճշմարիտ
վարդապետաց.
որ
ընդ
վարուցն՝
ունին
զքարոզութիւն
Աստուծոյ
Բանին։
Իսկ
պատուական
ակունքն՝
ցուցանեն
զամենայն
բարի
գործս.
զպահս,
զաղօթս,
եւ
զողորմութիւն,
եւ
զայլն։
Եւ
սեղանն
որ
լի
էր
կերակրով՝
ցուցանէ
զմարմնական
բարութիւնս.
զի
մարդն
ի
հոգւոյ
եւ
ի
մարմնոյ
է
բաղկացեալ.
այս
գանձս
հոգւոյն.
այլեւ
մարմնոյն
պիտոյ
է
մարմնական
պէտս.
Այն
մարդն
որ
զաղեղն
եւ
զնետն
ունէր՝
ցուցանէ
զսատանայ
որ
սպասէ
հանապազ
կորուսանել
զմեզ։
Աղեղն
եւ
նետն՝
զփորձութինն
եւ
զմահու
չափ
մեղսն
նշանակէ.
որ
շիջուցանէ
զլուսատու
հաւատս
մեր։
Այլ
որ
իմաստունքն
են՝
գիտեն
թէ
սատանայ
հանապազ
սպասէ
կորուսանել
զմեզ,
սակաւ
ինչ
առնուն
ի
մարմնաւոր
պիտոյից.
այնչափ՝
որք
մարմնոյն
հարկաւոր
պէտքն
են.
եւ
զայլն
ի
հոգեւոր
գանձէն
ժողովեն
եւ
ելանեն
յաշխարհէս։
Այլ
որ
յիմարք
են,
բազում
ուտեն
եւ
հեշտանան
յաշխարհի.
եւ
ասեն
ի
միտս
թէ՝
մինչ
տղայ
եմք՝
հեշտանամք,
եւ
յորժամ
ծերանամք ,
ապաշխարեմք։
Եւ
սատանայ
յանկարծակրի
զնետ
փորձութեանն
յարուցանէ
ի
վերայ.
եւ
ձգէ
ի
մեղս.
եւ
զճրագս
մեր
զհաւատն
եւ
զշնորհս
հոգւոյն
շիջուցանէ։
Կամ
յանկարծակի
մեռանի
եւ
ոչ
հասանի
ի
ծերութիւն.
կամ
ի
ծերութեանն՝
այլ
ոչ
կարէ
գործել
զբարիս.
եւ
խաւարեալ
մտօք
անկանի
ի
գուբ
դժոխոցն։
Վասն
այն
ոչ
է
պարտ
ծուլանալ
եւ
յամել
ի
հեշտութիւն
աշխարհիս.
այլ
պատրաստ
լինիլ,
եւ
լուսաւոր
պահել
զՀոգի
եւ
զմիտս
մեր
շնորհօք
Հոգւոյն
սրբոյ.
որ
այսօր
էջ
ի
սուրբ
առաքեալսն։
Եւ
նմա
եւ
Հօր
ամենակալի
եւ
որդւոյն
Միածնի՝
փառք
եւ
երկրպագութիւն
յաւիտեանս
յաւիտենից
ամէն։
