Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Առաջին՝ Թէ ի հողոյ ստեղծաւ։
       Երկրորդն՝ Թէյետո յ արարաւ։
       Երրորդ՝ Մարդն աշխարհ կոչի։
       Չորրորդ՝ Ձեւն ուղիղ է մարդոյս։
       Հինգերորդ՝ Միակողմանի՛ է դէմքն։
       Վեցերորդ՝ Դիրք զգայարանացն։ Եւ թէ՝ յո՛չ են նմանք երեսք երեսաց։
       Եօթներորդ՝ Տես աչացն հաստատէ՛ զլուրն. եւ ի վեր նայիլն հեշտանայ։ Պահապանք աչացն։ Տղայն զմ երձ տեսնու։ Եւ ծերն զհեռուն։
       Ութերորդ՝ Վասն գլխոյն եւ մազին։
       Իններորդ՝ ՉՈրսէ հողմ եւ ջուր եւ մարդս։
       Տասներորդ՝ Երկոտասն անդամքն. եւ է անդամքն. եւ երիկամն ճարպո՛վ է։
       Մետասաներորդ՝ Վասն ստամոքսին. բերանն դառն եւ աղի՛ փոխի. եւ աջ կողմն ուժո՛վ է։
       Երկուտաս աներորդ՝ Զօդուածք եւ ջիլք եւ երակք ի մարդն։
       Երեքտասաներորդ՝ Բաժանումն առն եւ կնոջ եւ քարցի։ Դեղնի երեսն եւ կարմրի. եւ մին մարդն սեւ, եւ մին սպիտակ լինի . եւ շէկ եւ ծիծաղկոտ եւ այլն։
       Չորեքտասաներորդ՝ Պատկերացուցութիւն մարդոյն ըստ մասին։
       Հնգտասաներորդ՝ վաս ն զօրութեան հոգւոյն ԺԹ թուով։
       Վեցտասներորդ՝ Մասանց հոգւոյն։
       Եօթնեւտասներորդ՝ կազմուածոյն մասանց։
       Ութեւտասներորդ՝ մարդն ո՞նց ճանաչի։
       Իննեւտասներորդ՝ հարցման հոգւոյն եւ բացադարձութիւն իմացմանն։ Եւ ուսումն տղայոց։
       Քսաներորդ՝ Վասն էութեան հոգւոյն լու ծումն հակառակ բանից. եւ ճշմարտութեանն հաստատութիւն զանազան հարցմամբ։
       Քսանեւմէկ՝ ե՞րբ ներգործէ տնկականն եւ զգայականն եւ բանականն։
       Քսանեւերկու՝ վասն է՞ր մարդն ինն ամիս, եւ այլ կենդանիք աւելի եւ պակաս կան յարգանդի։
       Քսանեւերեք՝ Սերմանելոյ եւ ծնանելոյ։ Եւ աս տ Զ շարժմունքն. եւ Գ հասակ մարդոյս։ Եւ բաղդատութիւն դ տարերց եւ եղանակաց եւ ժամուց աւուրն։
       Քսանեւչորս՝ Այլ կենդանիք յորժամ ծնանին ի մօրէ կանգնին, եւ մարդս ո՛չ։
       Քսանեւհինգ՝ Թէ խառնին սերմն կենդանեաց. եւ պատճառ յղացմանն։
       Քսանեւվեց՝ Վասն երազոց։
       Քսանեւեօթ՝ Որ է հանճար եւ իմաստութիւն։
       Քսանեւութ՝ Վասն բոլոր մարդոյն։ Եւ զի պատկեր է Աստուծոյ՝ Լ թուով։
       Քսանեւինն՝ Զինչ է պատկերն եւ նմանն։
       Երեսուն՝ մեք ո՞րպէս պատկեր եւ նման եմք։ Եւ չորս առ անձնութիւն հոգւոյ մեր եւ Աստուծոյ։
       Քսաներորդ՝ Վասն էութեան հոգւոյն լու ծումն հակառակ բանից. եւ ճշմարտութեանն հաստատութիւն զանազան հարցմամբ։
       Երեսունեւմէկ՝ յատկութիւնք մարդոյն լ թուով։
       Երեսունեւերկու՝ զկինն ի կողէն ստեղծ։ Եւ անուն կնոջն։
       Երեսունեւերեք՝ Զի՞նչ պատուիրանն. եւ մահու մեռանիլն։ Եւ վասն թշնամութեան։
       Երեսունեւչորս՝ Որպիսութիւն մարդոյս։
       Երեսունեւհինգ՝ Զի ո՛չ ամաչէին։
       Երեսունեւվեց՝ Երկոտասան պարգեւն զոր կորոյս Ադամ։
       Երեսունեւեօթ՝ Եօթն շնորհքն, եւ եօթն յանցանք, եւ եօթն պատիժն Ադամայ։
       Երեսունեւութ՝ Տասն աստիճան անկմանն ի դրախտէն։։
       Երեսունեւինն՝ Մաշկեղէն հանդերձն։ Ե ւ վասն զգեստուց մարդկան։
       Քառասուներորդ՝ Ո՞րպէս է ի մեր մարմինս մաշկեղէն հանդերձն։
       Եւ զի անմեղ մարմինն Ադամայ՝ անչարչարելի եւ երագ եւ պայծառ եւ թեթեւ էր, որպէս ասէ Աստուածաբանն Գրիգոր։
       Եւ զայսոսիկ եցոյց Քրիստոս նախ քան զխաչն։ Եւ ի յարութեանն մեր՝ այսպէս լինին ամենայն մարմինք սրբոց։
       Այսքան վասն մարդոյս կազմութեան։