Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ո՞ւր լիցի դատաստանն։
       Պատասխան։
       Ի ձորն Յովսափաթու. քանզիհ ասէ մարգարէն Յովէլ, «ժողովեցարուք առ իս ամենայն ազգ ի ձորն Յովասափաթու. զի անդ նստայց եւ դատեցից ասէ Տէր»։
       Եւ այսմ կրկին է իմացումն։ Նախ՝ զի տեղիք դատասատանին ոչ է յերկինս ուր մեղաւորք ո՛չ կարեն ելանել։ Եեւ ոչ ի դժոխս ուր արդարք ոչ իջանեն։
       Այլ ի միջա սահման տեղւոջ աշխարհի որ է երկիրս։ Զի ձոր է յաշխարհս այս՝ եւ լեառն երկինք ի ձորն ապա լիցի դատաստանն. այսինքն յայսմ աշխարհիի վերայ օդոյդ։
       Դարձեալ, ձորն Յովսափաթու կոչի ձոր դատաստանի. այսինքն է կալն ուռնայի, ուր Դաւթի խոստացաւ անդ առնել դատաստան. յորժամ սեղան շինեաց եւ պատարագեաց զեզինսն եւ բարձաւ մահն։ Ուր Սողոմոն զտաճարն շինեաց։ Ուր ինքն Տէրն խաչեցաւ եւ յարեաւ։ Եւ սոքա ամենեքեան ձոր Յովսափաթու կոչին, որ յերկու ձորի մէջնէ յԵրուսաղէմ։ Եւ այս վասն Գ պատճառի։ Նախ՝ զի տեղիք դատաստանին պարտ է զի ի հասարակ վայրի լիցի եւ Երուսաղէմ է մէջ աշխարհի։
       Երկրորդ՝ զի դաատաստանն պարտի յայտնի լինիլ. այլ արդ՝ Երուսաղէմ է առաւել յայտնի վասն փրկութեան որ անդ կատարեցաւ։
       Երդ, յարմարի տեղիքն այն՝ դատաստանին Աստուծոյ որ անդ լինելոց է. այսինքն գործ աղրմութեան եւ գործ արդարութեան. զի անդ արդարութիւն ծածկէ զողորմութիւն. որպէս աստ ողորմութիւն ծածկէ զարդարութիւն։ Քանզի լեառն ձիթենեաց նշանակէ զողորմութիւն որ մերձ է ի ձորն այն։ Եւ Յովսափաթն թարգմանի դատաստան որ է արդարութիւն։
       Աջ եւ ձախ Հարց։
       Զի՞նչ է աջ կողմն Քրիստոսի եւ ձախ.
       Պատասխան։
       Նստի Քրիստոս ի բարձրագոյն աթոռ ի վերայ օդոյդ, եւ սուրբքն ընդ աջմէ այսինքն ի վերի փառս ընդ նմա ի վերայ օդոյդ. հաւատոյ եւ գործոյ թեւօքն բարձրացեալ իբր զարծուի։ Իսկ մեղաւորքն ի ձախմէ. այսինքն վայր ի յերկիր ծանրացեալ մեղօքն. որպէս կապար իյերկիր հակեալ. ուր բոլորով սրտիւ սիրեցին զնա։
       Դարձեալ, աջն արեւելք է՝ եւ ձախն արեւմուտք։ Եւ այսպէս բաժանեսցին ի միմեանց տեղեաւ եւ փառօք. որպէս օդիք եւ այծիք յաջմէ եւ յահեկէ Քրիստոսի։
       Եւ տես թէ որպէս անձուկ եւ ահագինէ յամենայն կողմանէ մեղաւորացն։ Զի ի վերոյ կացցէ դատաւորն, եւ ի ներքոյ դժոխքն բացեալ։ Ի յաջմէ մեղքն մատնիչ, ի ձախմէ դեւքն ահագին։ Ի ներքուստ խղճմտացն խածեալ, եւ արտաքուստ աշխարհի բորբոքեալ։ Եւ շուրջ զինքեամբ բարի հրեշտակքն որ մղեն ի դժոխս։