Սրբոյն Ներսեսի Լամբրոնացւոյ Տարսոնի եպիսկոպոսի Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ եւ Մեկնութիւն խորհրդոյ պատարագի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Theology  
ԱՍՏՈՒԱԾ յառաժին արարչութեան արեգակն ստեղծ մարմնոցս ՚ի վայելս, առանց որոյ չիք էիցս կենդանութիւն։ Երկրորդ ստեղծուած արար, կամ թէ պարտ է ասել նորոգութիւն հոգւոց մարդկան եւ լոյս ետ իմանալի նորոգելոցն՝ իմանալի զՈրդին միածին որ ձայնէր բարձրաբարբառ. «Ես եմ լոյս աշխարհի, որ գայ առ իս ՚ի խաւար մի՛ մնասցէ »։ Արդ եթէ ո՛րքան յառաջնումն բազմացան չարիք մարդկան առաջի Աստուծոյ, գիտեմք ամենեքեան. զի ոչ միայն զարարիչն արարածովքս ոչ ծանեան, այլ մանաւանդ եւ հակառակ նորա աստուածս գտան. թողցի ապա ՚ի բնութեանս օրինաց ՚ի պէսպէս վատթարութիւն նոցա մոլորումն։ Սակայն բազումողորմ արաիչն տեսեալ զայնքան նոցա անառակութիւնն զղջացաւ, ոչ բնաւ ընդ իւրն արարչութիւն. այսինքն ոչ ամփոփեալ պարուրեաց զպատփառ մարմնաւոր կենացս զարեգակն ՚ի մարմինով վատթարելոցն, այլ ներէր նոցա երկայնմտութեամբ, զղջացեալ մանաւանդ ՚ի պատուհասելն եւ ոչ թէ ՚ի բարեգործելն, տեսեալ զմիտս մարդկան ՚ի խնամս չարին հաստատեալ, զոր եւ տէրն ասէր. «Ծագէ զարեգակն ՚ի վերայ չարաց եւ բարեաց »։ Իսկ եթէ զայն շնորհ կենաց պատճառ եւ լոյս մարմնոյ՝ չարութիւն մարմնաւորացն ոչ արգել, այլ ծագէ միշտ գթութեանց Հայր, քանիը՞ն առաւելապէս այսմ պարգեւի պարտիմք հաւատալ, եթէ ոչ լղջանայ Աստուած վասն մեղաց մարդկան զնոյն արգելուլ, այլ միշտ ծագէ ՚ի վերայ հոգւոց՝ քահանայական աղօթիւք. եւ որպէս զզգալի արեգակնս ոչ արգելու ՚ի չարացն, ըստ որում եւ ոչ ՚ի բարեացն, այսպէս եւ ոչ զիմանալին՝ յանարժանին կատարելն, ըստ որում եւ ոչ յարժանաւորին։ Իսկ եթէ ասիցես, հոգւոյ աչօքն խաւարեալ է, ասեմք. այս խորհուրդ ոչ թէ նորա հոգւոյն միայն է լոյս, այլ բնաւ աշխարտի. նա թէ խաւարեալ է՝ ոչ տեսանէ, բայց սակայն զշնորհն ըստ իշխանութեան պատւոյն առեալ սփռէ. զի ոչ թէ իւր է այլ Աստուծոյ, եւ նա ասհուածայնոցն մատակարար. ծառայքս Աստուծոյ, ՚ի միջնորդութիւն նորա ըստ հաւատոցն իւրեանց վայելեն, իսկ նա տեառնն իւրում պարտի զդաստանն՝ զոր անմաքրապէս պաշտէ. եւ ըստ որում նոքա որ ՚ի չարիսն նանրացեալ խորհրդովք, սակայն լոյսն ոչ թէ զիւրն ներգործելոյ դադարէ։ Նա եւ զայս պարտէ է տաւատացելոցս յայտնի առնուլ, զի թէ սոսկ եւ անզօր մնայր ՚ի ձեռն անարժան քահանային պատարագն, ընդէ՞ր նա որպէս զոչ խտրող մարմնոյն տեառն՝ դատապարտէր կամ դատաստան անձին իւրում ուտէր եւ ըմպէր. այլ դատի վասն այնորիկ՝ զի անզեէջ խոստումն Աստուծոյ տայ ՚ի ձեռն նորա վասն առաքելական պահւոյն զՀոգին, եւ նա ՚ի սուրբն անմաքրապէս եւ շաղախեալ վարուք հպեալ, գտանի դատաստանի պարտական. եւ ոչ թէ որպէս ՚ի սոսկ տաց եւ ՚ի գինի, որ ամենեցուն համարձակելի։