Խորհրդածութիւնք ի կարգս եկեղեցւոյ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
«ԶՔԵԶ արդարեւ տէր Աստուած մեր գովեմք, եւ զքէն գոհանամք հանապազ »։ Տեսանե՞ս այսուհետեւ, զի այլ ոչ պատարագէ, այլ գոհանայ, վասն սիրով ընդունելոյ Աստուծոյ զպատարագն որ մատոյց. քանզի այժմ իմանալի հայեցողութեամբ տեսանէ զնուէրն մատուցեալ՝ խանդակաթ սիրով ՚ի Հօրէն իւրմէ ողջունեալ. յաղագս որոյ որ նախ տայր զնոյն եւ զհաճութեամբ զառնուլն աղերսէր, այժմ յետ առնլոյն Աստուծոյ սիրով զխորհուրդ յիշատակի Որդւոյն եւ ողջագուրելոյն գթով համակամութեանն զնորայն որ վասն մեր տնօրէնութիւն ՚ի ներմարդութեանն, գոհանայ զնմանէ մատուցողս։ «Զքեզ արդարեւ տէր Աստուած մեր գովեմք, եւ զքէն գոհանամք »։ Ժողովուրդս, ասէ, որ նախ իրաւունս դատեցաւ զգոհանալն, այժմ նայեցեալ ՚ի շնորհ միածնիդ քո գոհացան. եւ արդարեւ վայելչապէս է մերս միշտ Հայր զքէն գոհանալ, որ զայս քան տնօրէնութիւնս փրկագործութեան սիրելի Որդւովդ ուղեւորեցեր մեզ անարժանիցս եւ անմաքրիցս։
       «Քանզի զանց արարեր զմերովք չար գործովքն, այսպիսի ահաւոր եւ անպատում խորհրդոյս կարգեցեր սպասաւորս »։ Թէ ո՛րքան էր մարդկան չար գործք, յառաջագոյն գիտեմք ամենայն իրօք, եւ Աստուած որ մեծն է ողորմութեամբ ըստ Պօղոսի, զայնմ ամենայնիւ զանց արարեալ, մինչդեռ մեռեալն էաք ՚ի մեղս մեր՝ կենդանիս արար զմեզ ՚ի Քրիստոս։ Եւ կենդանութեանն շնորհ ո՞րքան. ինքն առաքեալ պատմէ. «Ընդ նմին յարոյց եւ ընդ նմին նստոյց յերկնաւորս ՚ի վերայ ամենայն իշխանութեան եւ պետութեան եւ զօրութեան եւ տէրութեան եւ ամենայն անուան անուանելոյ »։ Զո՞. զմարդիկ, զգերեալն եւ զկոխեալն ՚ի սատանայէ. քանզի նոքա այժմ ընդ Քրիստոսի են յուսով վեհագոյն հրեշտակաց՝ ըստ նորին աղօթելոյ. «Հայր, կամիմ զի ուր եսն իցեմ, եւ սոքա ընդ իս լինիցին ». ապա արդարեւ ահաւոր խորհուրդ, որոց տնօրէն եւ կցորդ կարգեցաք՝ ընդ Աստուած խառնեալ զմեզ հաւատացեալ, եւ վեհագոյն հրեշտակաց վերացեալ, մանաւանդ եւ յաստի կեանս, միշտ նորա յերկինս քահանայագործելովն՝ մեր ՚ի յերկիրս հաւատովքն մաքրեալ. առ որ նայեցեալ քահանայիս ասէ. այս ամենայն շնորհս , տէր,
       «Ոչ յաղագս մերոյ ինչ արժանաւորութեան, յորոց յոյժ թափուր եմք, եւ միշտ ունայն գտանիմք հանապազ »։ Արդարեւ ճշմարիտ խոստովանի զմարդկայինս զանգուածոյ կիրս. այսինքն զի ոչ կարէ սեփական պահել զբարին, այլ միշտ զստացեալն վերստին մեղանչելովն աղաւաղէ, եւ յար եւ հանապազ կրէ ընդ ինքեան՝ ոչ զբարին զոր աշխատութեամբ ստանայ, այլ զմեղսն առ որ ինքնայօժար կամօքն միտէ. զոր զմտաւ ածեալ՝ զպարտութիւն խոստովանի առաջի Աստուծոյ, այսինքն ընդ քո ծայրագոյն շնորհացդ կշռեմք ասէ եւ զմերս բնութեան յետին անարգութեամբն նուաստութիւն, եւ ունայն ՚ի բարեգործութենէ միշտ զերեւելն. յաղագս որոյ գտանեմք զտուրս քո ըստ շնորհացն, եւ ոչ ըստ պարտեաց. ձիր, եւ ոչ պարգեւ. ողորմութիւն, եւ ոչ հատուցումն։
       «Այլ ՚ի քո բազմազեղ ներողութիւնդ ցանգ ապաւինելով՝ համարձակիմք մերձենալ ՚ի սպասաւորութիւն մարմնոյ եւ արեան միածնի քո »։ Օրինակաւ ասէ համարձակիմք ՚ի շնորհս քո, զմտաւ ածեալ «Զի թէ մինչ թշնամիքն էաք, հաշտեցաք ընդ Աստուծոյ մահուամբ Որդւոյ նորա, ո՞րչափ եւս առաւել ՚ի հաշտելս մերում ապրեսցուք կենօքն նորա ». վասն այսորիկ եւ պարծիմք ՚ի քեզ Աստուած ՚ի ձեռն տեառնս, որով զհաշտութիւնս ընդ քեզ ընկալաք. եւ այսպէս զոտս յուսոյ ՚ի բազմազեղ ներողութիւնդ արձանացուցեալ՝ համարձակիմք սպասաւորել մարմնոյ եւ արեան միածնի քո։ Սպասաւոր զանձն իւր կոչէ եւ համարձակող, իսկ սպասաւորութիւն զպատարագելն զՔրիստոս փոխանակ ամենեցուն Հօր. քանզի այս գործ պաշտաման եւ սպասաւորութեանն է, միջնորդութիւն առնել ՚ի մէջ Աստուծոյ եւ մարդկան. իսկ ասելն մարմնոյ եւ արեան միածնի քոսպասաւորեցի, այսինքն թէ զխորհուրդ մարմնանալոյ նորա եւ զգործս փրկութեան այժմ նուիրեցի. եւ զի ընկալար սիրով՝ գոհանամ, ոչ որպէս զարժանաւոր, այլ իբրեւ ՚ի վեր եւ առաւել քան զարժանս իմ ՚ի քո շնորհդ վայելող։