Հայերէն Յիշատակարաններ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Վասպուրական, 76, Լալ. Ցուց. Սիւն. 139-142.

 

Գրիչ ` Խաչատուր

գրչության վայր ` Լիմ

 

ա

 

Եւ ես, յոգնամեղ եւ փցունս ի գրչաց Խաչատուր, տեսեալ զփափագ եւ զսէր սորա [ Աստուածատուր քահանայի ], յանձն առեալ ըստ իմում կարի ` յանգ հանեալ կատարեցի շնորհաւք եւ ողորմութեամբն աստուծոյ, յամի ՉԾ. (1301): Գրեցաւ սա յանապատիս, ի կղզիս, որ կոչ Լիմն, ընդ Հովանեաւ սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Կարապետի եւ սուրբ Գէորգա զաւրավարի, եւ ի հայրապետութեան Հայոց աստուածահաճոյ եւ սրբասնունդ հայրապետին տէր Զաքարիայի եւ յառաջնորդութեան սուրբ ուխտիս պատուական եպիսկոպոսին ` տէր Յովան:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան սիրովն աստուծոյ ` զընթերցաւղսդ եւ զլսաւղսդ, յիշման արժանի առնել զվերոյասացեալ պատուական քահանայն ` զստացաւղ տառիս եւ զծնաւղս իւր :

Ընդ նոսին եւ ես ` ամենամեղս ի գրչաց սուտանուն Խաչատուր աբեղայս, յերեսս անկեալ աղաչեմ զհանդիպեալսդ սմա, յիշեալ եւ զիմ անարժանութիւն եւ զծնաւղսն իմ, զեղբայրն իմ զՊարոնիկ եւ զպապն իմ զՄարտիրոս եւ զքեռին իմ զՍարգիս եւ զերին քոյրսն իմ ` զհանգուցեալսն ի Քրիստոս

 

Ստացող ` Աստուածատուր

 

բ

 

Ի թուականութեանս Հայոց ՉԾ. (1301) ես, Աստուածատուր քահանայ, ըստացայ զսուրբ աւետարանս ի հալալ արդեանց իմոց առ ի յիշատակ հոգս իմոյ եւ ծնողաց իմոց, ընդ նմին եւ ամուսնոյ իմո Մարթայի եւ զաւակաց իմոց ` Սեդրակի եւ Միսաքի եւ Հռիփսիմեայն: Արդ, որք կարդայք կամ գաղափար առնոյք ի սմանէ, մեղաց թողութիւն հայցեցեք յամենառատ պարգեւողէն Քրիստոսէ ինձ եւ ծնողաց իմոց եւ ամենայն ննջեցելեաց մերոց :

Զստացող սուրբ աւետարանիս ` զԽաչատուր քահանայն եւ զաւակսն ` զԿարապետ քահանայն եւ զամենայն արեան մերձաւորսն յիշեցեք ի

Քրիստոս եւ աստուած ողորմի ասացեք, եւ աստուած ձեզ ողորմեսցի, ամեն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. 6273, էջ 102 ( Ամասիայի սուրբ Աստուածածին եկեղեցի )

 

Գրիչ ` Յովհաննէս

Վայր ` Բերկրի

 

Արդ, գրեցաւ նամակս աստուածային ի թուաբերութեանս յոբելեան տօմարիս ՉԾ. (1301), ի քաղաքիս Բերկրի, ընդ հովանեաւ սուրբ նահատակիս Գէորքայ զօրավարի, ի թագաւորութեան Ղազան ղանին, ի հայրապետութեան տեառն Զաքարիայի, ըստ խնդրոյ եւ փափագանաց հաւատարիմ եւ ուղղափառ պատուական պարոնին Դանիէլի եւ ի վայելումն որդեկին իւրոյ եւ պատուական քահանայի Մարտիրոսի ձեռամբ Յովհաննէս սուտանուն գրչի

 

ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ՍԱՂՄՈՍԱՑ ՆԵՐՍԻՍԻ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑՒՈՅ

Երեւ ան 1527 ( տես նաեւ ` 1303 թ. եւ 1379 թ. )

 

Գրիչ ` Վարդան

Վայր ` Կիլիկիա

 

ա

 

Զմեծ պարոնն եւ զարքայորդին Հայոց զԱւշինն, հանդերձ եղբարբք եւ ծնաւղաւք, աղաչեմ յիշել ի տէր Յիսուս: Այլ եւ  զԲարսեղ քահանա Լեռնկցի ` ստացաւղ կտակիս յիշեսջիք ի Քրիստոս, եւ զամենայն եղբայրություն սրբոյ անապատիս: Եւ զողորմելիս Վարդան գր [ ագիր ?] յերեսս անկեալ աղաչեմ յիշել ` հարբ եւ եղբարբք եւ քերբ Թեֆանօի [ ւ ], որ յոյժ սպասաւորէ մեզ: Եւ որպէս պարգեւէք, նույնպէս եւ ձեզ տացէ Քրիստոս ` որդին աստուծոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս, ամէն: ԶԱւշին դպիր ` մեր աշակերտ այլ յիշեցէք աղաւթիւք եւ աստուած զձեզ յիշէ:

 

բ

 

Յայսմ ամի, ՉԾ. (1301) մեծ թուականիս Հայոց, յապրիէլի ամսոյ ի յերկու աւրն, ի մեծի զատկի յարութեան կիւրակէին, հանգեաւ ի Քրիստոս Բարսեղ Լեռնկցին, ստացաւղ սուրբ գրոցս, ոչ ժամանեալ յաւարտ գրչութեանս, որոյ ողորմեսցի նմա Քրիստոս եւ թողցէ զամենայն զսխալանս նորա, զի ով է մարդ, որ կեցցէ եւ ոչ մեղիցէ: Այլ եւ զախտապաշար անպիտան ծառայի ` տեառն Վարդանա գրա [ գրի ] եւ ամենեցուն որոց ամէն ասեն, ամէն:

 

ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ ԵՒ ԿԱԹՈՂԻԿԵԱՅ ԹՈՒՂԹՔ

Հռոմ, 10

 

Գրիչ ` Դաւիթ

Վայր ` Փերուժ

 

Արդ, գրեցաւ գործք Առաքելոցն եւ Կաթողիկէք ձեռամբ յոգնամեղ Դաւթի, ի թուիս ՉԾ. (1301), ի մայրաքաղաքիս Փերուժ կոչեցեալ, ընդ հովանեաւ սուրբ առաքելոյն Մատթէոսի Բառնաբա: Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, որք կարդայք կամ օրինակէք, յիշեսջիք եւ մեղաց թողութիւն խնդրեցէք ինձ ` մեղաւորիս Դաւթի եւ ծնողաց իմոց: Այլեւ յիշեսջիք զՅակոբ քահանա եւ զԳրիգոր միայնակեց Պկոտն կոչեցեալ, որք են առաջնորդ տանս: Ընդ նմին եւ զսպասաւորք սուրբ եկեղեցոյս ` զմեծ Յակոբ եւ զՄաթէոս, որք են քահանայք: Յիշեսջիք զգործաւորքս ` զՅովհաննէս սարկաւագ եւ զՊարոնիկ միակեց եւ տէր աստւած յիշողացդ ողորմեսցի, ընդ նմին եւ զՆերսէս սարկաւագ:

 

ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ԹՂԹՈՑ ՊՕՂՈՍԻ

Ն. Ջուղա, Ամենափրկիչ. 202. Տ էր- Աւետիսեան, Ցուցակ, էջ 1270-1271 ( տես նաեւ 1602 թ. )

 

Գրիչ ` Թոր [ ոս ]

Վայր ` Հուպ առ Բարձրբերդ

 

ա

 

Ազքանազեանըս գըրոհի

Թուաբերութեանըս համարի

Եւթնհարիւր ընդ յիսնեկի (1301)

Զըրաւ եղեւ այսմ տառի,

Ի գաւառըս Կիւղիկէի,

Հուպ առ դղեկիս հռչակելի,

Որ եւ անուամբ Բարձր կոչի:

Մովսէս մեղաւք մեռեալս ոգի,

Որ սպասաւոր գոլով բանի,

Ստացաւղ եղէ այսմ մատենի,

Յարդեանց այլոց ձրից պարգեւի:

Յերես անգեալ միշտ ամենի,

Մաղթեմ զեկեալըդ մեր զըկնի

Յիշել ի տէր յայսմ վայրի

Զերախտաւորս այս մատենի.

Եւ դուք լիջիք ի նոյն բարի,

Յահեղ աւուրն աներեկի.

Եւ տէրն աւրհնեալ յամենայնի,

Ամէն, ամէն [ եւ ] եղիցի:

Ո ՜ հ, աղաչեմ յիշել զմեղաւք դատապարտեալ գծողակս զԹոր [ ոս ] եւ զրաբունին Մով [ ս ] էս, հանդերձ ամենայն զարմի [ ւ ]…:

 

բ

 

Զմեղաւոր Մարտիրոս աշակերտ գրոց յիշեա ի տէր, ո ՜, իմաստուն ընթերցաւղ:

 

ԼՈՒԾՄՈՒՆՔ Ի ՍՈՒՐԲ ԳՐՈՑ ՎԱՐԴԱՆԱՅ ԱՐԵՒԵԼՑՒՈՅ

Երեւ ան 8132

 

Գրիչ ` Թոր [ ոս ]

 

ա

 

Զսրբասէր եպիսկոպոսն եւ զկորովիմաստ րաբունն զտէր Ստեփանոս ` զհանգուցեալն առ Քրիստոս, որոյ շնորհաւք գիրքս ձեռակերտի, որ վայելէք, յարաժամ յիշեցէք, աղաչեմ:

 

բ

 

Ո ՜ վ, վայելող սուրբ տառիս, զսակաւ գծիկս ընկալ եւ զանհմուտ եւ զնորուսումն մանուկս զԹո [ րոս ] դպ [ իր ] մի ' մոռանար, այլ յիշեա, աղաչեմ, եւ տէր ըզձեզ [ յիշէ ], ամէն: