Հայերէն Յիշատակարաններ

ՇԱՐԱԿՆՈՑ

ՔՑԲ 37, էջ 30

 

Գրիչ Մաթէոս

Վայր` Այրիվանք

 

… Գրեցաւ եղանակաւոր տառս Շարականաց ի թուաբերութեանս Հայոց ՊՂԶ (1447), ի դառն եւ ի չար ժամանակի, յորում նեղիմք յանաւրինաց եւ յանիրաւ պահանջողաց, ի հայրապետութեան տեառն Գրիգորի` յաթոռ սուրբ Էջմիածնի Վաղարշապատ Այրարադեան նահանգի, ի խանութեան Ջահանշահի:

Արդ, ես … Մաթէոս գծեցի զմագաղաթս եւ գրեցի զսա ձեռամբ իմով … եւ ետու զսա ձեռնասնունդ աշակերտի մերոյ Յովանէս սրբասնունդ կրաւնաւորի …: Եւ ես Յովանէս աբեղայս ետու ծաղկել զսա ոսկեճաճանջ երանկաւք եւ ազգի ազգի գունաւք եւ պատկերաւք …:

Արդ, գրեցաւ սա ի սուրբ գերահռչակ … սուրբ ուխտս Այրիվանքս, ի սկիզբն եւ մայրն ամենայն վանորայից, ընդ հովանեաւ սքանչելագործ տիգին, եւ արեամբ ներկեալ անմահին Յիսուսի սուրբ գեղարդեանն, եւ այլ բազմութեան սրբոց …, ի լաւ եւ յընդիր աւրինակէ առաջին իմաստնոց եւ վարժապետացն Սիսոյ, զոր էր գրեալ ձեռամբ Յովհաննէս եպիսկոպոսի Անոյ, մականուն Ոսկեփոր վերաձայնելո …:

 

ՏՕՆԱԿԱՆ

Թաւրիզ, Մասնաւորաց, 56, ԱՑԹ, էջ 122-123

 

Գրիչ Մաթէոս

Վայր` Ագուլիս

 

… Զոր տեսեալ զայս ամենայն վայելչութիւնս հրաշից երիցս երանեալ, հաւատարիմ, հեզհոգի, հանճարամիտ, հոգով աղքատասէր, նաեւ աստուածասէր քահանայապետն Քրիստոսի եւ արհիական մեծ եպիսկոպոսն Գողթան վիճակիս տէր Ստեփաննոս գովելին, բորբոքեալ ի սէրն աստուծոյ, զի բազում ժամանակաց ջերմ հուսով եւ եռանդնափափագ սիրով ցանկացաւղ եղեալ այսմ աստուածային սուրբ գրոցս, որ կոչի ամենակալի Տաւնական: Զոր եւ սա ունի յինքեան լիակատար զպատմութիւն եւ ըզգովասանութիւն տաւնից տընաւրինականացն Քրիստոսի աստուծոյ մերոյ` զծննդեանն եւ զյարութեանն եւ որ ըստ   կարգին, այլ եւ զյիշատակ սուրբ եւ փառաւորեալ աստուածածնին եւ զաստուածաբնակ սուրբ առաքելոցն եւ զաստուածառաք սուրբ մարգարէիցն, եւ զհոգիացեալ սուրբ հայրապետացն, եւ զարեամբ շաղախ նահատակեալ սուրբ մարտիրոսացն, եւ զուղղափառ սուրբ թագաւորացն, եւ ըզճգնազգեաց սուրբ միանձնացելոցն, եւ զվսեմական սուրբ վարդապետացն, եւ զարիացեալ սուրբ կուսանացն, այլ եւ զպատուէր քարոզութեանն յաւուրս պահոց, զոր գրեցին սուրբ վարդապետքն, զի հանապազ ընթեռնուն սուրբ քահանայք ի լսելիս աւրհնեալ ժողովըրդեան, զի լսելով զայս ամենայն խրատք պատուիրանացս հաստատեսցին ի հաւատս զուղղափառս, զոր ունին ի սկզբանէ: Եւ յիշեսցեն առաջի Քրիստոսի յաղօթսն իւրեանց զստացող սուրբ գրոցս զտէր Ստեփաննոս արհեպիսկոպոսն, եւ զծնաւղսն իւր ի Քրիստոս հանգուցեալ` զհայրն Աղպուղա, եւ զերջանիկ մայրն իւր ԽուանդԽաթուն, եւ զամենայն արեան մերձաւորս իւր` զկենդանիս եւ զհանգուցեալս: Նա եւ զերիցս երանեալ երջանիկ եւ քաջ հաւտապետն նոյն ասացեալ Գողթան աթոռոյս` արհեպիսկոպոս զքեռին իւր զտէր Տէրունական` զառ ի Քրիստոս հանգուցեալն, հանդերձ ծնաւղաւքն իւրովք, եղիցին յիշատակք նոցա աւրհնութեամբ …:

Եւ արդ, ես` ունայնս ի գործոց բարեաց եւ փցունս ի գրչաց Մաթէոս սուտանուն քահանայ, որ անուամբ եմ կոչեցալ, բա[յ]ց հոգւովս եմ ես խաւարեալ, եղէ անարժանս ես թախանձեալ ի նոյն վերասացեալ տէր Ստեփաննոսէն, որ եւ բազում սիրով հրաւիրեաց զմեզ առ ի գրել զսուրբ Տաւնականս: Իսկ մեք ոչ կարացաք ընդդիմանալ մեծի հրամանաց նորա, վասն զի տեսաք զեռափափագ սէր նորա, որ առ հոգեւորսն … եւ գրեցաք զսուրբ Տաւնականս զայս ըստ իմուս կարի, դրոշմամբ մեղսամած մատամբ անձինս կործանելոյս` բազում եւ պէս պէս աշխատանաւք, զի մեծաւ չարչարմամբ եւ անժուժելի տքնութեամբ հասուցաք զսուրբ Տաւնականս առ ի յաւարտ կատարման, զոր միայն տէրն իսկ գիտէ զդիտումն մտաց մերոց, եթէ վասն ոյր ուրուք մտածման գծագրեցաք զսուրբ գիրքս զայս:

… Գրեցաւ սուրբ Տօնականս այս ի գեղաքաղաքս Ագուլիս գովելի Գողթան վիճակիս, ի նոյն իւրոյ աթոռիս, ընդ հովանեաւ առաքելայարկ խորանիս, աստուածաբնակ տաճարիս Քրիստափորի մեծ նահատակիս եւ Թումայի առաքելոյ սքանչելագործ հրաշալի աջիս, առ ոտս երջանիկ նոյն վերասացեալ տէր Ստեփաննոսիս, ի թուականութեանս Հայոց ՊՂԶ (1447), եւ ի հայրապետութեան մեծի աթոռոյ աստուածայարկ սուրբ Էջմիածնին` երիցս երանեալ տեառն Գրիգորի խարազն ճգնաւորի, անեւ երկրորդ լուսաւորչի, զոր տէր աստուած անսասան պահեսցէ եւ անգըթելի ի յայսմ աշխարհի …:

Նա եւ ստացաւղ սուրբ Տաւնականիս տէր Ստեփաննոս Գողթան վիճակիս, նախնեաւն իւրով` տէր Տէրունականաւ, եւ ամենայն ազգայնօքն իւրովք, ողորմութեամբ քո Քրիստոս, մասնակից լիցին ամենայն գերերջանիկ սրբոցն, որք հաւաքեալ կան աստ ի հրաշափառ ամենալի սուրբ Տօնականիս …:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

ՍՑՎ 161 (543), հտ. Ա, սիւն. 687-688

 

Գրիչ Գալուստ

Վայր` ի ձորս Քեղոյ, Աղջոց վանք

 

… Որում բաղձացայ ես յետինս Գալուստ եղկելի, վշտաւք եւ մեղաւք զանազանեալ անձամբ գաղափարեցի զսուրբ աւետարանս ի ստուգաբան եւ յընտիր աւրինակէ, որ ունի զբանս սեփական եւ ստորակէտ եւ զտնհատ` յստակ եւ անթերի, ի յայս վերջին դառն եւ յանբարի ժամանակի:

Գրեցաւ սուրբ աւետարանս ի թուականիս Հայոց ՊՂԶ (1447), ի հայրապետութեան տեառն Գրիգորի, եւ ի թագաւորութիւն Վրաց Գաւ[ր]գէ, եւ ի ղանութեան Ջահանշահի` որդոյ Ուսուփին, ի գաւառս Արարադեան, ի Ձորս Քեղոյ, ի վանքս Աղջոց, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս, եւ սուրբ Կաթուղիկէիս, եւ սուրբ Ստեփանոս նահատակիս, եւ սուրբ Աջոյն, եւ Թորի սուրբ նշանիս, եւ Արամունից սուրբ Խաչիս, եւ Թեւատ սուրբ Գրիգորիս, եւ այլ բազմահաւաք սրբոցս, որ աստ կան: Գրեցաւ ձեռամբ անիմաստ եւ անարուեստ փծուն գծողի Գալստի` անուամբ միայն աբեղայի, եւ ձեռնտուութեամբ եղբաւրս իմոյ Մխիթար աբեղայի …:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 8875

 

Գրիչ Յովանէս

Վայր` Տփխիս մայրաքաղաք

 

Շառաւիղն աւրհնութեան եւ սեռն բարենշան, աստուածասէր եւ բարեպաշտ եւ երկիւղածն յաստուծոյ Ներսէս ցանկացող եղեալ այսմ կեանսունակ եւ մեղսաքաւիչ տառիս եւ աստուածախաւս մատենիս: Զի յետ ստանալոյ բազում զգեստուց եւ սպասուց եկեղեցւոյ` յաւել եւ   զսա ի գանձս աստուածայինս, ի մտի ունելով զբան մարգարէին, որ ասէ` Երանի որ ունիցի զաւակ ի Սիոն եւ յընդանի յԵրուսաղէմ,  ստացաւ զսուրբ աւետարանս յիշատակ հոգւոյ իւրոյ, եւ ծնաւղաց \\ իւրոց, եւ ամենայն արեան մերձաւորաց իւրոց:

Արդ, որք հանդիպիք սմա տեսութեամբ, ընթերցմամբ կամ աւրինակելով, յիշեսջիք սրտի մտաւք առաջի Քրիստոսի զվերոյգրեալ ստացաւղ սուրբ աւետարանիս զՆերսէս, եւ զհայրն իւր զԿարապետ քահանայ, եւ զմայրն զԴաւլաթ, եւ զկենակիցն իւր զԱսլմէլիք, եւ զեղբարսն զՅովսէփ քահանայ եւ զՅուսիկն, եւ զեղբարորդին իւր զՍուլթանշէն, եւ զհաւրեղբայրն նորին զտէր Յովհաննէս, եւ զորդին զտէր Մխիթար, եւ մօրքվերորդին զԿարապետ, եւ զպապն իւր զտէր Մաթէոս, եւ զքոյրն զՇնահավորն, եւ զքվերորդին զԱմիր-Մէլիքն, եւ զամենայն արեան մերձաւորսն` զկենդանիսն եւ զհանգուցեալսն: Եւ որք յիշէք բարի յիշմամբ եւ աներկբայ հաւատով` յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսէ աստուծոյ մերոյ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս, ամէն: 

Ընդ նոսին, որք վերոյ գրեցան, յիշեսջիք եւ զիս` զՅովանէս մեղապարտ գրիչս եւ զծնաւղսն իմ, որ զսուրբ աւետարանս գրեցի եւ աւարտեցի ի մայրաքաղաքս Տփխիս, ընդ հովանեաւ կամակատար սուրբ Աստուածածնիս, ի թվիս Հայոց ՊՂԶ (1447):

 

ՔԱՐՈԶԳԻՐՔ ԳՐԻԳՈՐԻ ՏԱԹԵՒԱՑՒՈՅ

Երեւան 2130

 

Ստացող Յովանէս Կաֆայեցի

 

ա

 

Ի թվ. ՊՂԶ (1447) …:

Արդ, գրեցաւ առաքելական եւ մարգարէական, աւետարանական եւ վարդապետական, աստուածաբուխ հոգիալից տառս այս ձեռամբ Տէրունական[ի] եւ Յովաննէս կրօնաւորի Սանահ[ն]եցոյ, ի խնդրոյ սրբասէր եւ հեզահոգի գրոց հետեւողի [Յովանիսի եպիսկոպոսի Կա՞]ֆայեցոյ, ի վայելումն անձին իւրոյ եւ յիշատակ ծնողաց իւրոց:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, որք հանդիպիք այսմ հոգելից բուրաստանիս կամ կարդալով կամ աւրինակելով, վասն սիրոյն Քրիստոսի յիշեսջիք յաղաւթս ձեր զՅովանէս եպիսկոպոս Կաֆայեցիս, եւ զպաքն իմ զԳալուստ երէցն եւ զխաւճայ Ղազարն, եւ զհայրն իմ զպարոն Գէորգն, եւ զմայրն իմ զՇիրին-Մէլիք, եւ զհաւրեղբայրն իմ զտէր Դանիէլ աբեղայն, եւ զեղբայրքն իմ զՆիկողայոսն եւ զԿարապետն եւ զՄկրտիչն, եւ զամենայն մերձաւորքն եւ զազգականքն իմ. եւ որ սրտի մտօք յիշէ զմեզ եւ ողորմի ասէ` տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս իւրն ողորմեսցի աստ եւ ի հանդերձեալսն, ամէն, եղիցի, եղիցի:

Դարձեալ, աղաչեմ զամենեսեան յիշեսջիք յաղաւթս ձեր զՀէշատեցի Մխիթար էրէցն, որ զգիրքս կապեց եւ շատ զահմաթ քաշեց, սրտի մտօք ողորմի ասէք:

 

բ

Գրիչ Տէրունական

 

Ո՜վ սուրբ վարժապետք, որք հանդիպիք այսմ հոգելից դրախտիս, յիշեսջիք զսակաւ աշխատողս` զՏէրունական աբեղայս:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

«Թորոս Աղբար», Բ, էջ 433, Տիգրանակերտի ս. Սարգիս եկեղեցի

 

Գրիչ

Վայր` Արծկէ

 

Գրեալ ի քաղաքն Արծկէ, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնի, ի հայրապետութեան տեառն Կիրակոսի ընդհանուր Հայոց կաթողիկոսի, ի թագաւորոթեան Ջհանշահի` որդւոյ Ղարա-Եուսուֆի, ի թվականի մերում Պ եւ ՂԶ (1447) ամի, յորում ժամանակի յոյժ հարկապահանջութեամբ տառապի ազգս Հայոց …:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4436

 

Հեղինակ` գրիչ Մինասենց Թումայ

Վայր` Աղթամար

 

… Արդ, այսմ աստուածեղէն եւ երկնապարգեւ գանձիս եւ լուսափայլ եւ մաքուր մարգարտիս ցանկացաւղ եղեւ ոմն սրբասէր քահանայ` պատուական եւ աստուածային ձրիւքն բարգաւաճեալ, որոյ անունն Մովսէս ճանաչի, ի գեօղաքաղաքէն Ուրանից … յիշատակ բարի հոգոյ իւրոյ, եւ ծնօղացն իւրոց` հաւրն իւրոյ Թումայ քահանային եւ մաւրն Դուռմէլիքին, եւ եղբաւրն \\ իւրոյ Գրիգորին, եւ կենակցացն իւրեանց Նիկարին եւ Շնօհվորին, եւ զաւակացն իւրեանց` կենդանեացն եւ հանգուցելոցն ի Քրիստոս` Յովանիսէն եւ Աստուածատրուն, Մելքեսէթին եւ Սանվելին, եւ քըւերցն Գօհարին եւ Սիֆաթին, եւ այլ ամենայն արեան մերձաւորաց նոցին …:

Եւ արդ, ես` … Մինասենց Թումայս, անուամբ եւեթ աբեղայ` եղկելի ոգիս, տեսի զփափագ եւ զսէր Մովսէս քահանային, զոր ունէր առ հոգեւորսն, եւ իմով ծերացեալ անձամբս եւ տկարացեալ մարմնովս յանձն առի գըծագրել զսա իմով իսկ մեղսամած մատամբս, եւ ամենակարող զաւրութեամբն աստուծոյ կատարեցի զաստուածախօս կըտակս զայս  յաստուածապահ կըղզիս Աղթամար, ընդ հովա\\նեաւ գերահռչակ եւ   երկնանման սուրբ Խաչի տաճարիս, եւ սուրբ Փրկչիս, եւ սուրբ Աստւածածնին, եւ սուրբ Սարգիս զաւրավարիս, ի հայրապետութեան տեառն Զաքարիայի, եւ ի թվականութեան Հայկազեան տօմարիս ի յութհարիւր եւ ինըսուն եւ վեց (1447) …: 

…Աստուած-ողորմի ասացէք եւ ինձ` մեղուցելոյս Թումայի սոսկանուն աբեղայի` գըծագրողի սորին, եւ ծնաւղացն իմոց` Սիմէոնին եւ Արղունին, եւ քըւերցն իմոց` Ոսկի-Տիկնէն եւ Անղալատին, եւ որդոց նոցին` Հայրապետ աբեղային եւ Յոհանիսէն եւ Աւետիսին, եւ երախտաւոր քեռոյն իմոյ` սընուցողին եւ ուսուցողին զիս` Թումայ միայնակեցին, եւ այլ ամենայն արեան մերձաւորացն մերոց …:

 

ՃԱՇՈՑ

ԲՑՎ 416

 

Հեղինակ` գրիչ Ստեփանոս

Վայր` Աղթամար

 

Փառք … որ ետ կարողութիւն … մեղսամած անձինս հասանել յաւարտ սորա …: Եւ արդ, գրեցաւ սուրբ տառս եւ աստուածախաւս սուրբ կտակս յաստուածախնամ սուրբ կղզիս Աղթամար, ի հայրապետութեան տեառն Զաքարիայի կաթողիկոսի, ի մեծ թուականիս

Հայոց ՊՂԶ (1447), ձեռամբ … Ստեփանոս աբեղայի, յիշատակ ինձ եւ ծնաւղաց իմոց Գուլազիզին եւ Մրջանին …:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4922

 

Գրիչ Իսրայէլ

Վայր` յերկիրս Մոկաց, ի գեւղս Փասավանք

 

… Կատարեցաւ սուրբ աւետարանս յերկիրս Մոկաց, ի գեւղս, որ Փասավանք կոչի, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Գրիգորին եւ Փրկչին, եթէ լսեալ էիք ի պատմութենէ սորայ, զոր Գ (3) խնձոր է բերեալ ի դրախտէն Ադամա կրաւնաւորի միոյ: 

Այլ եւ գրեցաւ սուրբ աւետարանս ձեռամբ Իսրայէլ քահանայի … յընտիր եւ ստո[յ]գ աւրինակէ Կիլիկեցւոց, կենօք տառապանօք եւ բազում պանդխտութեամբ, ի մեծ թուիս Հայոց ՊՂԶ (1447), ի կաթողիկոսութեանն հայկազեան սեռի տեառն Զաքարիաի Աղթամարցոյ, զոր տէր աստուած պահեսցէ անսասանելի զաթոր հայրապետական եւ   զթագաւորական, զի յիշելով զանուանս նոցա սասանել սաքրին եւ ոչ եւս երեւին թշնամիք ճշմարտութեանն:

Եւ արդ, գրեցաւ սուրբ աւետարանս ի վայելումն մանկանց սուրբ եկեղեցւոյ։

Զոր տեսեալ զայսպիսի գանձս աստուածային լուսով զարդարեալ` ցանկացաւ աստուածասէր եւ հեզայհոգի տանուտէրն Թովմայ եւ  Բ (2) եղբայրն իւր Գրիգորն եւ Ղազարն, \\ ի գեղջէն Աշնայ. եւ ետ գրել զսա ի հալալ եւ յարդար վաստակոց իւրոց, յիշատակ հոգւոյ իւրոյ եւ ծնա[ւ]ղացն` հաւրն Ստեփանին եւ մօրն Շնոհորին, եւ եղբարցն Գրիգորին եւ կենակցին Փաշին, եւ որդւոյն Հալիֆին, Ղազարոսին եւ կենակցին իւրոյ Սուլտանին, եւ քուերացն Մարգարտին եւ Արուսին եւ Նարընջին, եւ եղբաւրն Առաքելին, որ յառաջ փոխեցաւ ի Քրիստոս, իբրեւ զծաղիկ անթառամ …: 

Դարձեալ, կրկին մաղթանօք աղաչեմ ես` հողացեալս ի գերեզմանի, անարժանս ի դաս կրօնաւորաց Իսրայէլ` զամենայն ընթերցողքդ սուրբ աւետարանիս, զի յիշման արժանի առնէք զանարժան գրիչս զԻսրայէլ, եւ զհայրն իմ զԱմիրշահըն, եւ զմայրն իմ զՇնոհորն, եւ զեղբարքն իմ զՍահակն եւ զՅովնանն, եւ զքուերքն իմ` զփոխեցեալքն ի Քրիստոս` զՄարգարիտն եւ զԽէրէքն եւ զՄրջանն, եւ զանդրանիկ եղբայրն իմ զՍահակն, զոր յառաջ փոխեցաւ ի Քրիստոս: Պահեա տէր աստուած զվերջինս յամենայն չարէ, ամէն:

Այղ եւ զամենայն արեան մերձաւորս իմ, եւ զերախտաւորսն եւ զուսուցիչքն իմ` զԹովմայ քահանայն եւ զԹադէոսն եւ զԱռաքելն, այլ եւ զերախտաւորք վարդապետքն իմ` զտէր Մարգարէն եւ զտէր Վարդան մաղդասին, եւ ասացէք բոլոր հաւատով զաստուածողորմին եւ ասացողացդ աստուած ողորմեսցէ, ամէն:

Այլ եւ յիշեցէք ի Քրիստոս աստուած զԴաշտի Պետրոսն, որ ասէր` տէր Իսրայէլ, զիս յաւետարան գրէ, քեզ վարձք է …:

 

ԳԱՆՁԱՐԱՆ

Երեւան 6350

 

Հեղինակ` գրիչ Իսրայէլ

 

\ \ \նելով յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր ըստացող սուրբ գանձարանիս զԿարապետ քահանայն, եւ զծնաւղսն իւր զՀարապետն եւ զՀաթունն, եւ զեղբարքն զՎարդան եւ զԳրիգորն եւ զդեռաբոյս զաւակն իւր զՀարապետն:

Դարձեալ, կրկին աղաչեմ եւ պաղատեմ զդասս կարդացողաց եւ լսողաց` յիշեցէք զըստացող գրոցս զԴաւիթ կրաւնաւորն եւ զծնաւղսն իւր զՎարդան քահանայն եւ զՆազխաթուն եւ զեղբարքն զԽէրապետն եւ զՅակոբ սարկաւագն եւ զՄատթէոս քահանայն եւ զորդին իւր զԹադէոս եւ զքըւերքն զԹանկ-Խաթուն եւ զորդին իւր զՊետրոսն եւ զմիւս քոյրն զՀաւռոփսեմն եւ զհօրեղբարքն իմ զՍտեփաննոս քահանայն եւ զորդին իւր զՅովաննէս քահանայն եւ զՅոհաննէս սարկաւագն, զդըստերքն իւր զՄըլքանն եւ զորդին իւր զՅովսէփ եւ զմիւս քոյրն զԽաթունն եւ զհաւրեղբարըն զՄարգարէն եւ զորդին իւր զսարկաւաք Թովմէն …: 

… Յիշեցէք ի Քրիստոս աստուած զեղկելի Իսրայէլ գրիչս եւ զիմ ծնողսն եւ զամենայն արեան մերձաւորսն, ամէն, եւ զվարպետըն իմ զՄարգարէն եւ զՎարդան Մաքին, ամէն …:

 

բ

 

Յիշեսցէ բարէգութն աստուած եւ ողորմութիւն տացէ Շուշանին եւ մխիթարէ յերկնային յարքայութիւնն զհոգի եւ զմարմին Խաթունշին` լուսով պայծառ է քան զարփին, դասաւորեայ ընդ կուսանին Հռիփսիմեայ եւ Գայինին զԽաթունշէն` զդուստրն Շուշանին` ղարիպ մեռաւ Մոկաց յերկրին, սուք մեծ արար իւր ծնաւղացն` պարոն Թումին եւ Շուշան[ին], տացէ զերկնից արքայութիւն, ամէն, տէր, եւ պահեայ զորդիք սոցին` զՂարիպշէն եւ զիւրեանքն, պահեա տէր, յամէն չարէն:

Այլ եւ յիշեցէք զԽաթունշէն եւ զՇամամ` քոյրն իւր, ամէն, եւ զհաւրեղբարքն` Զաքարէն, զՅակոբշէն, եւ զՄխիթարն, զՇապուհն, յամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ն. Ջուղա 559, Մ. Տ. Մ. եւ Ս. Տ. Ա

 

Գրիչ Վարդան

Վայր` Մոկաց երկիր, Գինէկանց գիւղ

 

… Այլ եւ արդ, գրեցաւ սուրբ աւետարանս աստուածախաւս ձեռամբ անարժան եւ ախմար գրչի Վարդանի: Եւ իմ անընդել գոլով յարուեստ գրչութեան … գրեցի անարժան ձեռաւք իմովք յընտիր եւ ի ստոյգ աւրինակէ կենաւք տառապանաւք եւ բազում պանդխտութեամբ   եւ ազգի ազգի տրտմութեամբ, զոր վասն ծովացեալ մեղաց իմոց ժամանեն ինձ փորձութիւնք յամ յամէ եւ ոչ տային ինձ հանգչել: Եւ է ի մեծ թուականիս Հայոց ՊՂԶ (1447), ի հայրապետութեան հայկազեան տոհմի տեառն Զաքարայի, ընդ հովանեաւ սուրբ տաճարիս Գէորգեա եւ ամենայաղթ սուրբ Նշանիս ի յիշատակ հոգւոյ Սարգիս մաղդասոյ, եւ եղբաւրն Փիլիպպոսի եւ ծնաւղացն Թագաւորին եւ Ազիզին եւ որդւոյ իւրոյ Աւետիս սարկաւագին` տարաժամ փոխեցելոյն առ Քրիստոս եւ սուք ետ ծնաւղացն իւրոց, եւ եղբաւրորդւոյն Մկ[րտ]չի եւ քուերն Դօվլաթ-Խաթունի …:

Դարձեալ աղաչեմ զձեզ, ձիշեցէք … զՅովաննէս եպիսկոպոս եւ Զաքարիայ վարդապետն, որք են առաջնորդք եւ հովիւ երկնահանգէտ սուրբ ուխտին Վարագայ: Ընդ նոսին եւ զիս` զփծուն գրիչս զՎարդան անարժան աբեղայս, «եւ զծնաւղսն իմ զՍամուէլ քահանայն ւ զմայրն իմ Մինայ եւ զայլ ամենայն արեան մերձաւորսն եւ զերահտաւորսն, ամէն, եւ զիմ սիրելի եղբայրն զՅակոբ քահանայն:

Այլ եւ գրեցաւ աւետարանս ի յերկիրս Մոկաց, ի գեաւղս Գինէկանց, ընդ հովանեաւ սուրբ Նշանիս եւ սուրբ Գէորգեա …:

Եւ արդ, ես` ամենամեղ ծառայ ծառայիցդ Յիսուսի Քրիստոսի Սարգիս մահդասի, վկայութեամբ աստուծոյ եւ տէր Յովաննէս եպիսկոպոսին եւ Զաքարիայ վարդապետին, Թումա քահանային եւ Խոսրովին ետու զսուրբ աւետարանս իմ քըւերորդւոյն` Կարապետ քահանային, որդւոյ Յովանէս երիցուն, որ հանապազ կարդայ եւ աստուածողորմի ասէ: Եւ մի ոք իշխեսցէ ընդ նմա աղաղակ եւ կամ դաւի առնել. եւ թէ ոք յանդգնի եւ դաւի առնէ` նա զմասն զՅուդային առնէ եւ զայլ խաչահանուացն, ամէն: Այլ տէր աստուած վայելել տացէ զսա Կարապետ քահանային, ամէն:

Այլ եւ յիշեցէք յաղաւթս ձեր եւ զծնողքն Կարապետ քահանային զՅովանէս քահանայ եւ զԱզիզ-Խաթուն եւ զմեծ պապն զՍտեփանոս քահանայ եւ զՈսկին, զՄովսէս քահանայ, եւ զորդեակն իւր զՄելքիսէթ քահանայ …: Յիշեցէք … զմահդասի տէր Զաքարէն, զհայրն իւր Նորվալի, եւ զմայրն Խանումն, դուստր եւ որդին իւր, որ բազում աշխա[տե]ցաւ ի Ջուղայի մինչ ի Հսպահան, յիշեցէք, ողորմի ասացէք, աստուած զձեզ յիշէ աւրն դատաստանի:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 6365

 

Գրիչ Մարգարէ

Վայր` յերկիրս Ըռըշտունեաց, ի վանքս Բերդաձոր

 

… Ուստի եւ տեսեալ զսորայս անճառ փրկագործութեան խորհուրդ կին ոմն աստուածասէր եւ ուղիղ հաւատով Շայխութլու կոչեցեալ, ի վաղուց հետէ ցանկացաւ այսմ աստուածախաւս սուրբ աւետարանիս եւ ետ գրել զսա յիշատակ հոգւոյ իւրոյ եւ ծնաւղացն` հաւրն Մարտիրոսի եւ մաւրն Սաղդաթի եւ որդւոցն Յովսէփին եւ Մելիքսէթին եւ դստերաց իւրոց Համուշ-Խաթունին եւ Մարգարտին եւ Ուլուն-Խաթունին եւ քըւերն իւրոյ Հաթուն-Մէլեքին եւ ամենայն արեան մերձաւորաց իւրոց, եւ փեսային իւրոյ Մուրադին:

… Ընդ նոսին եւ զիս` զանյիշելիս զՄարգարէ մեղաւք մեռեալ գերիս, եւ զհայրն իմ զՅոհանէսն եւ զմայրն իմ զՈսկին եւ զեղբարքն  իմ զՅովանէսն \\ եւ զՄխիթարն եւ զամենայն արեան մերձաւորքն իմ ազատեսցէ Քրիստոս աստուած յաններելի տանջանացն, եւ տացէ ամենայն քրիստոնէից եւ ինձ` մեղաւորիս եւ իմոցն ամենայնի տեսանել զինքն` զՔրիստոս հայրական փառաւք ի նորոգել զտիեզերս, ամէն:

Քրիստոս աստուած, ի քո յահեղ դատաստանին դասակից արա եւ պսակակից ընդ սրբոց առաքելոցն եւ ընդ մարգարէիցն … զաւրինակ տըւողն զՍիոն եպիսկոպոսն եւ զծնաւղսն իւր զՊետրոսն եւ զՇարմէլէքն, եւ զամենայն արեան մերձաւորքն իւր, ամէն, ամէն:

Արդ, գրեցաւ սուրբ աւետարանս ի յերկիրս Ըռըշտունեաց, ի վանքս, որ Բերդաձոր կոչի, ընդ հովանեօ սուրբ Աստուածածնիս, ի յառաջնորդութիւն սուրբ ուխտիս տէր Սիոնի եւ Աստուածատուր քահանայի` հաւր վանիցս, եւ այլ եղբարցս, որ աստ են հաւաքեալ, զի յոյժ կամակից եղեն մեզ, զոր Քրիստոս աստուած դասակից արասցէ զսոսա ընդ դասուց հրեշտակացն … ընդ նոսին եւ զՍարգիս տնտեսն, ամէն:

Ի թվականիս Հայոց կատարեցաւ ՊՂԶ (1447): Աղաչեմ զձեզ, զի վասն խոշորութեան գրիս անմեղադիր լերուք, զի աչքս [պ]ա[կասե]ալ ի լուսոյ, զի կայր \ \ \ եւ Քրիստոսի \ \ \զաւրո՞ւ]թիւն եւ փառք յաւիտեանս, ամէն:

 

բ

 

Յիշեցէք ի Քրիստոս զՇայխութլուն եւ զորդին իւր զՅովսէփ եւ զթոռն զԸռըստակէս եւ զկազմողն Գրիգորն եւ աստուածողորմի ասացէք, եւ Քրիստոս աստուած ձեզ եւ մեզ ողորմեսցի, ամէն:

 

գ

 

Աւգնեա տէր Յիսուս տկար մատինս եւ յաջողեա զգործ անյիշելոյս մեղաւորի, ամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4971

 

Գրիչ Մարգարէ

 

ա

Զտառապողս, զանհամեմատս ի գունդ մեղաւորաց զՄարգարէ գրիչ եւ զհայրն իմ զՅոհանէս եւ զմայրն իմ զՈսկի եւ զեղբարքն զՅովանէս եւ զՄխիթար` աղաչեմ յիշել ի տէր աստուած, եւ ասացէք` Քրիստոս աստուած ողորմի սոցա, ամէն, եւս առաւել [ստացողի գրոցս] Յոհանէս քահանային, եւ ծնողաց իւրոց եւ զաւակացն եւ Կարապետ մահդասոյն, եւ ամենայն արեան մերձաւորացն իւրոց, ամէն, եւ լսողաց եւ կարդացողաց, ամէն:

 

բ

 

Յիշեցէք զԹուխթանգ եւ զաւակսն իւր` զՅովանէսն, զՅովսէփն, զՄարգարիտն եւ զԳոհարն եւ զամենայն արեան մերձաւորքն իւր … եւս առաւել զՄռջան` զմայրն Թուխթանկի …:

 

ՃԱՇՈՑ

Փիրղ. Նօտ., էջ 156-157, Սեբաստիոյ ս. Մինաս եկեղեցի

 

Գրիչ Մկրտիչ

Վայր` Դերձկի վանք

 

… Արդ, գրեցաւ սա ի թուիս Հայոց ՊՂԶ (1447), ի դառնաբեր ժամանակիս վասն ծովացեալ մեղաց մերոց, ձեռամբ Մկրտիչ սարկաւագին … ընդ հովանեաւ սուրբ Թէոդորոսի զինաւորին, զոր այժմ Դերձկի կոչի, եւ այլ բազմահաւաք նշխարաց …: Եւ Սիմէոն հայրապետի որ ետ գրել զգիրքս ի վայելումն մաքուր անձին իւրոյ, յիշեցէք զվանիցս միաբանքն` զՍիմէոն աբեղայն եւ զսարկաւագներն եւ զգործաւորն` զՍարգիս պապն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. Նօտ., էջ 157, Արապկիրի ս. Աստուածածին եկեղեցի

 

Գրիչ Հայրապետ

Վայր` Ծառիկու վանք

 

… Արդ, գրեցաւ սուրբ աւետարանս ի թուականիս Հայոց ՊՂԶ (1447), ի հայրապետութեան տեառն Կարապետի, եւ եպիսկոպոսութեան տէր Գրիգորի` եղբօրորդի նորին, ի վանս Ծառիկու, ընդ հովանեաւ սուրբ Աննայի, ձեռնտուութեամբ Սիմէոն քահանայի եւ քուերորդւոյ իւրոյ Կիրակոս դպրի …: Զգծագրող սորա զՀայրապետ բանին աշակերտեալ, ընդ նմին եւ զստացող սուրբ աւետարանիս Ասլի-մէլիքն, եւ զծնողսն իւր` Ազիզպէկն եւ  Ըռանախաթուն …:

 

ԳԱՆՁԱՐԱՆ

Ն. Ջուղա 463, Մ. Տ. Մ. եւ Ս. Տ. Մ

 

Գրիչ Ներսէս

 

… Գրեցաւ Գանձատետրս ի թվին Հայոց ՊՂԶ (1447), յունիս ամսոյ ի ԺԹ (19), ձեռամբ բազմամեղ, անարուեստ եւ անիմաստ փծուն գրչի Ներսէս սուտանուն կրօնաւորի … ի գեաւղս, որ կոչ[ի] Ումրուքիլիսա, ընդ հովանեաւ սուրբ հրեշտակապետացն Գաբրիէլի եւ Միքայէլի եւ սուրբ Եւտոկսայ եւ հարազատաց որդոց իւր սուրբ նահատակաց, ի Հաճարկատար սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Գրիգորի Լուսաւորչի եւ այլ բազում սրբութեանցս, որ ի յայս սահմանք կան, զոր ոչ գիտեմք յանուանէ կոչել …:

… Յիշեցէք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր … զանպիտանացեալ հոգի զՆերսէս սուտ ան[ուն] կարգաւորս, որ անունս կայ եւ գործս ոչ ունի, այլ եւ զհոգեւոր հայրն մեր եւ զուսուցիչ զԳրիգոր վարպետն: Յիշեցէք ի Քրիստոս աստուած զմարմնաւոր ծընաւղսն մեր` զհայրն իմ զՅետկարն եւ զմայրն իմ զՄարթայ եւ զեղբայրն իմ զՅոհանէս եւ զքոյրն իմ զԹուրվանդայ …:

Այլ եւ յիշեցէք ի Քրիստոս զսպասաւորս մեր իրիցկինս, որ շատ աշխատեցաւ ի լվանալ, ի կերակրել, ի ծառայութիւն, եւ զծնողսն իւր եւ զեղբարքն, եւ աստուած զձեզ յիշէ: Այլ եւ յիշեցէք ի Քրիստոս զթղթիս կոկաւղքն` զԿոստանդ սարկաւագն եւ որ զԱսիլն (՞) …:

Այլ եւ աւարտեցաւ Գանձատետրս ի կաթողիկոսութեան տեառն տէր Կարապետի եւ մեր սրբասնեալ առաքելաշնորհ եպիսկոպոս տէր Սիմէոնի:

Այլ եւ հոգեւոր հարք եւ եղբարք մի մեղադրէք խոշորութեան եւ սխալանաց գրիս, զկար մեր այս էր, եւ բազում սբաղմանց մէջ կայեաք եւ խիստ նեղ տեղ:

Այլ եւ արդ, աղաչեմ յերես անգեալ զամենեսանդ, ով ոք հանդիպիք տեսանելով կամ կարդալով կամ աւրինակելով, նա յիշեցէք ի տէր եւ զիս` զանարժան գրագրիս եւ զՆերսէս սուտանուն քահանայս զԵրեւանցի, եւ զծնաւղքն իմ եւ զուսուցիչքն` զկենդանիքն եւ զնընջեցեալքն:

Այլ եւ զմիեղէն եղբարքս ի դուռն սուրբ Լուսաւորչին` զԱստուածատուր հայրապետն եւ զնորաբոյս բողբոջն զԱնանի աբեղան եւ զՍտեփաննոս հաբեղան եւ զմիւս Անանիա հաբեղան եւ միաբանքն, զսարկաւագանին եւ զտնտես եւ որ զսպասաւորութիւն կանեն սուրբ տաճարին, նա Քրիստոս աստուած զիւր սուրբ արքայութիւնն մեզ եւ ձեզ պատրաստէ աստ եւ ի հանդերձելումն …:

Այլ եւ զիս զանարժան եւ զանպիտան զԱնանիա սուտանուն աբեղաս` զծաղկաւղս սորին եւ զուսուցիչն իմ, եւ զհոգեւոր հայրն զտէր Սիմէոն արի եպիսկոպոս, որ բազում աշխատութեամբ վարժեցուց զիս յարուեստ ծաղկաւղութեան, ո՜վ քահանայք, յիշեցէք ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր, այլե ւ անմեղադիր լերուք ծաղկիս, զի առաջին ծաղիկս այս էր, ասասջիք մեզ ողորմի …:

 

ՄԱՍՈՒՆՔ ՀԻՆ ԿՏԱԿԱՐԱՆԻ

Երեւան 141

 

Լրացնող եւ կազմող Աբրահամ

 

… Շնորհիւ եւ օգնականութեամբ տեառն աստուծոյ մերո ես` սուտանունս Աբրահամ աբեղայս ձեռնարկեցի եւ սակաւ գծով եւ կազմեցի զմատեանս հին կտակարա[նա]ցս, զոր սկսեալ է նախամարգարէն Մովսէս ի յսկզբանց արարածոցն տեառն աստուծոյ` զարարածս ստեղծանելոյն մինչեւ ի կատարումն երկրորդ օրէնք, որ է գիրք հինկ փերթ, այսինքն` Ա. Ծնունդքն, Բ. Ելքն, Գ. Ղեւտականքն, Դ. որ է Թիւքն, Ե. Երկրորդ օրէնք:

Արդ, աղաչեմ զհանդիպողստ սմա յիշման արժանի առնել զիս` զանարժանս, նայ եւ հայրն իմ զՅովանէս մղտսին, եւ զամենայն ազգայտոհմս մեր` զկենդանիս եւ զհանկուցեալս, եւ որ յիշէքդ սրտի մտօք եւ աստուածողորմի ասէք մեզ` նոյն ինքն Քրիստոս աստուած ձեզ եւ մեզ տացէ զիւր անսպառ բարիսն` եւ նմա փաառք յաւ[իտեանս]:

Ի թվկ. Հայոց ՊՂԶ (1447), եւ յամսեան յունիսի Ը (8):

 

ՃԱՇՈՑ

Բ. Կիւլէսէրեան, Ցուցակ Անկիւրիոյ, 164, սիւն. 821-822

 

Ա մասի գրիչ` Թորոս Երուսաղէմացի

Վայր` Նիկիտայ

 

ա

 

  Ո՜վ պատուական քահանայք եւ քրիստոսասէր ժողովուրդք, որ լսող լինիք եւ ընթերցող աստուածաշունչ տառիս, յերեսս անկեալ աղաչեմ զձեզ յիշել միով տէրողորմայիւ զմեղաւք ոգիս եւ զանարժանս Թորոս սուտանուն եպիսկոպոս Երուսաղէմացիս, եւ ծնողսն իմ` զհայրն իմ Աբրահամ, եւ զհաւրաքեռն իմ Խէրխաթուն, եւ զամենայն արեան մերձաւորս իմ: Նա եւ զստացող գրոցս զՍտեփանոս պատուելի սրբասնեալ քահանայն, եւ զծնողսն իւր, եւ զամենայն ալգատոհմն իւր, որ ետ զայսափ տետրերս գրել սեզ աստուածապահ քաղաքս Նիկիտայ: Եւ աստուած, որ առտն է եւ ողորմած ձեզ` յիշողացդ եւ մզ` յիշելոցս առհասարակ ողորմեսցի յիւր միւսանգամ գալստեանն, ամէն:

Ի թուիս ՊՂԶ. 1447), մայիս ԺԷ. (17):

 

բ

 

Զայս հրաշափառ մեծ պասեքիս

Եւ լուսաւոր մեծ հանդիսիս,

Թէ երանի, որ հանդիպիս

Այս գեղազարդ բուրաստանիս`

Աստուածաշունչ սրբոյ տառիս,

Հոգւով յիշեա դու զեղկելիս,

Մըտաւք ասա զտէր-ողորմիս`

ԶԹորոս գըծող այսմ տառրիս,

Եւ զծընաւղսն իմ, եւ զնախնիս.

Եւ ստացողի սուրբ մատենիս`

Ստեփանոսի քահանայիս,

Զի եւ դու յիշեալ լինիս

Ի յապագայսն եւ ապառնիս`

Զերանաւէտ ձայնն լըսես

'Ի արքայութեան ժառանգ լինիս, ամէն:

 

գ

 

  Զաշխատող այս մատենիս զԹորոս բազմամեղ եպիսկոպոս Երուսաղէմիս եւ զծնողսն իմ, նա եւ զստացող զՍտեփաննոս քահանայն եւ զծնողսն իւր աղչաեմ յիշել:

 

ԳԱՆՁԱՐԱՆ

Բ. Կիւլէսէրեան, Ցուցակ Անկիւրիոյ 316, սիւն. 1332

 

… Ի յութ Ճ. եւ Ղ. եւ Զ. թուկանութեանս Հայոց (1447) գրեցաւ սա: Աղաչեմ յիշել ի բարի զեղկելիս, եւ աստուած յիշողացդ ողորմեսցի, ամէն:

Յիշատակ է սուրբ գաձս ի սուրբ Քառասու[ն]ք յեկեղեցոյս յիշատակ է համաւրէն ժողովրդեան:

 

ՃԱՇՈՑ

Դիւան Անտոնեան վանուց, տուփ 168

 

Վաճառող` Ստեփանոս Սըսեցի

Վայր` Անկուռիայ

 

«Ընդ որում ցանկալի եւ պատուական, դիւրամիտ եւ հազահոգի այրս այս պարոն Աստուածատուրն բռափափաք սիրով գնեաց զմատեանս աստուածային, որ Տարեգիրք կոչի ԻԸ. (28)ֆլի. (ֆլորի), եդ գանձ անկողոպտելի եւ յիշատակ անջնջելի ի սուրբ կաթողիկէ եւ առաքելական եկեղեցի սուրբ Քառասունք, յիշատակ իւր եւ ծնողաց իւրոց: Ո՜վ սուրբ հարք եւ եղբարք, յիշեսջիք ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր զբարեմիտ զպարոն

Աստուածատուրն, եւ զհանգուցեալ ծերունի հայրն իւր Սիմէովն զմականուն Սաթըլմիշն, եւ զմայրն իւր զՃիհան-Մէլիքն, զհաւրքուրն իւր զԿցրաԽա[թ]ուն, զքոյրն իւր զՍառա-Խաթուն, զեղբայրն իւր զպարոն Գրիգորն, զդուստր իւր զՔամալ-Խաթուն, զորդիքն իւր զԿեցունն եւ զԱսլանն, եւ զամենայն արեան մերձաւորքն իւր: Քրիստոս որդին աստուծոյ, որ առատն է ի տուրս պարգեւացն փոխանակ սորա երկնից սուրբ արքայութեան անփառամ պսակին, անտրտում ուրախութեաի, երանաւէտ ձայնին արժանի արասցէ զպարոն Աստուածատուրն, եւ զծնօղս իւր, եւ զամենայն արեան մերձաւորս իւր, լսել տա, որ ասէ Ծառայ բարի եւ հաւատարիմ զքեզ, եւ թէ Եկայք աւրհնեալք հաւր իմոյ ժառանգեցէք պատրաստեալ ձեզ արքայութիւնն:

Այլ եւ սպասաւորք եւ ընթերցողք ամենայն աստուածաշունչ սուրբ գրոց, որ կայք ի սպասաւորութիւն սուրբ Քառասնիցդ` խնամս տանելով եւ հոգաբարձութեամբ, դաստառակով ձեռս արկանելով, ընթերցիք եւ զփոխարենն խնամարկութեանն ընկալեցիք յամենառատ պարգեւողէն զերկնային սուրբ պսակն, զոր պատրաստեալ է սրբոց իւրոց: Եւ թէ ոք յանդըգնեսցի աներկեղաբար ընդ վայր ձեռս սրկցէ, կամ ի անմիտ տղայոց տացէ, զնորին հակառակն ընկալցի: Եւ մի ոք յեղբարց պարոն Աստուածատրին, կամ ի քեռց, կամ յորդոց, կամ ի թոռանց, կամ յազգականաց մի իշխեսցէ տիրել` վաճառելով, կամ գրավելով, կամ ումեմբ բաշխելով, եւ մի ոք յեպիսկոպոսաց, կամ ի քահանայից, եւ այնպէս ի միտ ածողքն, եւ խորհրդաորքն ի սրբոց հայրապետացն` յառաքելոցն եւ ի մարգարէից պատիժս կրեսցէ, ընդ յանիծիւք եւ ի ներքոյ բանադրանաց եղիցի մինչեւ յետս դարձուսցէ, ապա զարծակումն առցէ:

ԵսԱնկուրիացի Աստուածատուրս Սաթըլմիշի որդին, որ գնեցի զտարեգիրս ի Պուրսա ի Ստեփանոս իրիցէ, ի Վարդան իրիցու փեսայէն, ԻԸ. (28) ֆլի. (ֆլորի)՞ եւ տուի յԱնկուրիա` ի սուրբ Քառասունք, ի յիշատակ ինձ, եւ ծնողսց իմոց, եւ ամենայն արեան մերձաւորաց իմոց:

Գրրեցաւ յիշատակարանս ի թվականութեանս Հայոց ՊՂԶ. (1447), ի յուլիս ԻԸ. (28), ի ժամանկս քաջ հովապետին մերոյ Յովակիմայ, որ է այսաւր վերատեսուչ նահանգիս Պու[ր]սայու եւ Կոստանդինուպաւլիսի եւ սահմանեալ վիճակիս իւրոյ, եւ է այր իմաստուն եւ հանճարեղ, քննող եւ պատմող հին եւ նոր կտակարանացն ամենայն աստուածաշունչ սուրբ գրոց, որ եւ տէր աստուած բարի հովիւ պահեսցէ զսա ի վերայ վիճակին իւրոյ, տեսուչ եւ խրատատու մինչեւ ի կէտ կոչման իւրոյ, եւ յետ աստեացըս ելանելոյ ընդ սրբոց հայրապետացն դասակից, մասնակից եւ պսա[կա]կից արասցէ:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան որք հանդիպիք սմա կարդալով կամ աւրինակելով, յիշեսջիք ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր զվերոյգրեալսն զպարոն Աստուածատուրն, եւ զծնաւղսն իւր, եւզամենայն արեան մերձաւորս իւր: Յիշեսջիք եւ զիս` զանարժանս եւ զանպիտանս ի զմեղաւք լցեալ գերիս զՍտեփանոս էրէց Սըսացիս, որ զգիրքս ծախեցի եւ զյիշատակարանս գրեցի, յիշեսջիք զհայրն իմ` զհանգուցեալն առ Քրիստոս զԹորոս ողորմեսցի յիւր միւսանգամ գալստեանն, ամէն:

Յշել աղաչեմ զԿիրակոս պատուելի զաւաքերէցն Անկուրիոյ` զհովող սուրբ Քառասնից եկեղեցոյս, եւ զհայրն իւր զԱստուածատուր քահանայն զմղտեցի Մարկոսն, եւ զորդին իւր զՍարգիս սարկաւագն, եւ զամենայն արեան մերձաւորս իւր, եւ Քրիստոս աստուած զձեզ յիշէ յիւր սուրբ արքայութեանն, ամէն: