[.
Տեսիլ
միանձնացելոյ
Աստուծոյ
ի
վերայ
Մաշտոցի
սրբոյ,
եւ ,
եւ
գիւտ
Սրբոյ
խաչին,
որ
ի
]
1
[Զճշմարտախաւս
բայից
սակաւ
ինչ
գտի.
սկիզբն
իմն ,
այլ
զայս
եւ
եթ,
որ
ինչ
խորհրդոյս
իրք,
։]
2
Կատարեալ
ամ
մի
ի
լերինն
ննջէր
ի
յերկրի
վերայ
իւրոց.
ի
պահու
յեղակարծումն
երեւեալ
ահա
նմա
ի
տեսիլ
հրաշալի,
զարմանազան,
փայլատակեալ,
եւ
ընդ
նմին
հոտ
եւ
առլցեալ
պարարէր
զնորա
։
3
Եւ
իմաստութիւն
յաւելեալ
ի
նա՝
խելամուտ
նմա
զամենայն
ի
միտ
առնուլ
զասացեալսն,
խորհուրդ
զանցեալ
ժամանակաց,
զմեծաց
քարոզութիւն,
թէ
ի՞բր
արդեաւք
զի՞արդ
ընկալան,
որպիսի՞
արամբք,
եւ
ո՞
էին,
արեամբ
պատերազմեալք՝
անուն
ժառանգեցին,
ո՞ւր
ծածկեցին ,
եւ
զի՞նչ
քեզ
պարտ
։
ամենայն
ի
առ
նա
մի
անգամ
եւ
երկիցս՝
զարթուցեալ
այրն,
յահի
լինէր
իբրեւ
ժամ
մի
հարուստ։
5
Ապա
յարուցեալ
զուարթանայր
եւ
բազկատարած
եղեալ՝
առաջի
Աստուծոյ
գոհութիւն
կատարէր
զաղաւթս։
6
Եւ
ի
վաղիւ
իբրեւ
զմտաւ
բանն,
թէ՝
Վա՜յ,
որ
գործէ
Տեառն ,
փութացեալ
իջանէր
ի
առնելով
ընդ
ինքեան
զիւրն
արբանեակ,
։
7
Եւ
մտեալ
մեծաւ
զգուշութեամբ՝
ասաց
մանրամասնաբար
զերեւումն
ցուցակութեան
խորհրդոյն
ճշգրտիւ
։
8
Եւ
ասէ.
«Այս
քեզ
յինէն,
ո՜վ
քահանայապետ,
ճշգրտիւ
խաւսեցեալ ,
բայց
ի
ծուլութենէ ,
իմ ,
մի՛
հեղգասցուք
Աստուծոյ
յապաղել,
գուցէ
իբրեւ
դատապարտիմք,
այլ
զկնի
լինելով
գործոյս
փութապէս ,
զի
յայտնեսցի
գանձն»։
9
Զայսոսիկ
լսելով ,
որ
Մեծ
Կողմանցն
էր
տեսուչ,
իբրեւ
ժամ
մի։
10
Խորհէր
ընդ
միտս
առնուլ
ընդ
իւր
արս
ոմանս
ի
պարկեշտից,
եւ
նոքաւք
հանդերձ
հայրապետին
Աղուանից՝
մեծի
առն
Ուխտանիսի։
նորա
լուեալ
զայն՝
ուրախութեամբ
գոհանայր
յոյժ՝
զարմացեալ
ընդ ,
որ
պատմէր
զտեսիլ ,
զիարդ
եղեւ
արժանի
այնմ
խորհրդոյ։
12
Եւ
յաղագս
նորին
իրաց
ժողով
մեծ
։
զմիւս
Արցախական
կողմանցն,
որ
կոչեն,
զարի
այրն
Յովէլ,
որոյ
եկեալ
սաստիկ
բարբառով
յանդիմանէր
զկաթողիկոսն
եւ
Դաւիթ, .
14
«Ընդէ՞ր
բնաւ ,
ցնորական ,
զոր
Գիրք
մեզ
ուսուցին։
15
Զի
յետ
առաքելոցն
եւ
աւետարանչացն
քարոզելոյ
ոչ
են
իրք,
եւ
ոչ
պարտ
է»։
16
Եւ
ինքն
լի
էր
հզաւր
գիտութեամբ
եւ
տեղեակ
գրոց։
17
Յայնժամ
պատասխանեալ
առ
սրբոյ
հայրապետին՝
ասէ.
18
«Ըստ
Գրոց
իմանալի
է ,
բայց
զի
նոր
եւ
չքնաղ
պատմութիւն ,
յԱստուծոյ
իցէ,
եւ
մեք
այնմ
իբրեւ
։
19
Եւ
չէ
պարտ ,
գուցէ
աստուածամարտք
գտանիցիմք,
զի
ոչ
է
պարտ
ի
մտաց
զերեւումն,
որ
յետ
առաքելոցն
ամենայն
սրբութիւնք
Սուրբ
խաչիւն
հանդերձ
եւ
գանձք
երկնայինք
ծածկեալք՝
ընդ
վերջին
տեսլեամբ
ի
ձեռն
մարդկան
ի
տեղիս
տեղիս
յԵրուսաղէմ
սուրբ
եւ
բազում
քաղաքս,
որ
այժմ
լցեալ
տիեզերք
եւ
։
20
Զի
աստէն
իսկ
աշխարհիս
բազում
տեղիս
երեւեալ
են
շնորհք ,
եւ
ինչ
այս
նոր
զարմանք,
որ
այժմս
երեւի,
զի
ոչ
ինչ
է
ի
գանձուց
Աստուծոյ,
ծածկեսցի
յերկրի։
21
Եւ
չէ
իսկ
պարտ
ընդ
եւ
ի
բաց
ընկենուլ
եւ
Աստուծոյ
սատանայի ,
այլ
ստուգիւ
քննել
եւ
ճշմարտիւ
ի
վերայ
հասանել,
որպէս
սուրբ
ասէ,
թէ՝
զամենայն
ինչ
եւ
զբարին
։
22
Եւ
դարձեալ
ի
ասէ,
թէ՝
«մի՛
ամենայն ,
այլ ,
որ
յԱստուծոյ
Հոգին։
երթայք
դուք՝
կողմանցն
այնոցիկ,
երկաքանչիւր
ոստիկանաբար
ի ,
առաւել
խնդրեսջիք
յԱստուծոյ,
թէ՝
աստուածայի՞ն
իցէ,
թէ՝
այլ
ազգ
բաջաղանաց,
զի
փորձանք
եւ
մարդկան
խաբէութիւնք
յայտ ,
եւ
առաւել
եւս
։
24
Արդ՝
որպէս
Տէր
Աստուած
եւ
յայտնէ
զխորհուրդդ
ձեզ
ի ,
աւր
ըստ
եւ
մեզ
ուսուսջիք»։
25
Յայնժամ
կամաւորութեամբ
յանձն
առեալ
զհրամանս
հայրապետին
երկոցունց՝
Դաւթի
եւ ,
տուեալ
ողջոյն՝
գային
Սրբոյ
առաջնորդելով,
գաւառն
Մեծ
այնոցիկ,
Չղախեան ,
դաշտակն
առ
ափն
Տրտուական
գետոյն,
որ
է
ի
։
26
Եւ
ելեալ
ի ,
ի
խունաբերձ ,
ի
վայրի։
կայր
մի՝
կազմեալ
վերտաւորեալ
խաչանիշ
զարդու
յարմարեալ
յաւրինեալ
։
28
Արդ՝
ի
այնմիկ՝
վաղվաղակի
գումարէին
արք
պատուականք, , , ,
հարիւրաւորաց
գաւառապետք,
գլխաւորք
եւ
գործակալք,
ժողովրդոց,
արանց
եւ
կանանց,
զի
մասնաւորեսցին
տեսակի
սքանչելեացն
Աստուծոյ։
29
Ապա
հրամայեալ
քարոզ
ի
հանդիսաւոր ,
զի
պահք
եւ
աղաւթք
պնդութեամբ ,
զի
ոչ
կայր
սակաւ
ինչ
ի
երկպառակութիւն.
ոմանք ,
եւ
կէսք ,
եւ
նոյն
ինքն
գլխաւոր
պատրանս
համարէր։
30
Եւ
ի
կիտին
պահոցն,
առեալ
բահ
ի
ձեռն
եւ
եդեալ
համաւրէն
ամենեցուն
դիտել
ի
տեղին՝
։
31
Զոր
նմին
դասահոյլ
մարդկան
բազմութիւնն
իւրեանց
ի
բաց ,
եւ
մեծ
ջանիւ
վաստակաբեկ
եւ
զփափագելի
գանձն
գտանել։
32
Ապա
այնուհետեւ
յարեւելից
կողմանէ
զփայտաշար
յարկն ,
ուր
կանգնեալ
էր
սեղանն
մեղսաքաւիչ
պատարագի
Տեառն։
անկեալ
խոյզ
եւ
խնդիր՝
կանգունս
փորեցին
ի
ներքոյ
սեղանոյն,
յանկարծակի
բուրեալ
ի
տեղւոջէ
հոտ
անուշից
սաստիկ
եւ
առլցեալ
պարարտութիւն
զյոլովիցն
քաղցրացուցանէր ,
որպէս
թէ
ճշգրտեալ
նմանիւր
ազնուական
հոտն
եւ
ծաղկանց
մինչեւ
զարմանալ
ամենեցուն
առ
հասարակ։
34
Եւ
իբրեւ
փորեցին
թիզս
տասն,
գտին
կողոփս
կնիք
ի
վերայ
եդեալ,
զորմէ
տախտակ
մի
բեւեռեալ,
եւ
ի
նմա
գրեալ
ասորերէն
եւ
գրով։
35
Քանզի
ի
մէջ
բազմամբոխ
հրապարակին
այնպիսի
Աստուծոյ
լինէր
երեւումն,
այր
առ
այր
եւ
մարդ
առ
մարդ
զարմացումն ,
եւ
զմիմեամբք
կուտակեալ
զեղուին, ,
զի
վառեալ
ի
սէր
սրբոցն։
էր
սրտալիր
ուրախութիւն
եւ
ակնավայելուչ
տեսիլ ,
ուր
եւ
ցնծութիւն
եւ
խնդութիւն
լինէր
։
37
Նոյնպէս
եւ
արանց
եւ
քրիստոսասէր
յոլով
յոյժ
սքանչելեացն
Աստուծոյ,
վասն
որոյ
աւրհնութեամբ
մեծաւ
գոհանային
պարգեւացն
։
38
Եւ
վասն
այրն
Աստուծոյ
եղեալ
յոյժ
առաջի
Աստուծոյ
առաջի
եւ
զնա
ըստ
արժանի
իւրում
սրբութեանն։
39
Ապա
առանձնացեալ
Իսրայեղիւ
եւ
պահուաւոր
քահանայիւք,
զկնիք
ի
սրբութեան
տապանակացն՝
անդ
խաչին
մասն։
զգիր
տախտակին
իսկ
արքիդիակոն ,
եւ
էր
գիրն
այս,
«Երուսաղէմեան
մասնաւորեալ
նշխարք
սրբոց
են»։
41
Իսկ
զայն
աստուածային
իբրեւ
տեսանէր ,
նմանապէս
բազմաբեղուն
ծաղկէր
իւրով
սաղարթածաւալ
գիտութեամբն
եւ
ի
բոլոր
սրտէ
լինէր
։
42
Եւ
հաստատեալ
ճշմարտութեամբ
զտեսիլ
Աբասուն՝
հռչակեցուցանէր
յականջս
ամենեցուն՝
այնմ
լինելով,
զոր
երբեմն ,
նմին
իրի
իսկ
եւ
վասն
առաջին
դիմամարտն
եւ
դատապարտ
զինքն
վարկանէր
գոլ։
43
Եւ
վասն
զի
նահանգին
էր
նախավիճակեալ
վայրն,
ուր
կենսատու
լոյսն
էր
ծածկեալ,
վասն
այնորիկ
ոչ
առ
ինչ
կամ
շնորհել
անսայր,
այլ
ինքն
լինէր
իբրեւ
ի
վերայ
գանձուց
մատակարար
եւ
զմի
ի
տապանակացն
առեալ
ի
պատիւ՝
տանէր
։
44
Այլ
ընդ
այն
թէպէտ
կարի
յոյժ
դժկամակ
այրն
Աստուծոյ
լինէր,
զի
ինչ
նմայն
հաւատացաւ
յԱստուծոյ,
եւ
որում
ինքն
եղեալ
էր
գիտակ,
ի
դէպ
նորին
ձեռն
եւ
սրբութեանն
Աստուծոյ,
սակայն
նորա
թոյլ
տուեալ
առ
մի
նուագ՝
ըստ
իւրում
հեզութեանն
չլինէր
։
առնոյր
զմնացեալ
կամակցութեամբ
հանդերձ
եւ
երիցախումբ
պաշտաւնէիւք
Տեառն
եւ
ամենայն
տանէին
ի
տեղի
բնակութեան
իւրոյ,
սաղմոսիւք
եւ
աւրհնութեամբ
հանգուցանէին
զսրբութիւնն
Տեառն
եւ
մոմեղինաւք
վառելովք
ի
վանաց
սուրբ
։
46
Եւ
միմեանց
հոգեւոր
համբոյր
դառնային
յիւրաքանչիւր
տեղիս։