Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ դարձեալ յայսմ ամի եւ թվի ՌԾԵ (1606)ի տակաւին մինչդեռ էաք յԵրուսաղէմ երկու ամ, բնակելով անդ վասն անդորրութեան եւ սրբութեանց տեղոյն եւ ապահով գոլոյն ի բարկութեան ժամանակին, ի յառաջնորդութեան սրբութեանց տեղոջն Տէր Դաւիթ ամենաշնորհ եպիսկոպոսին, եւ Գրիգոր խարազնազգեստ չորակեր եպիսկոպոսն մեր, որ այժմոյս է առաջնորդ, յայնմ ժամանակին մոնոզոն էր եւ լուսարար Սուրբ Յարութեանն: Եւ էաք ի միասին բազում առաքինի խստակրօն եղբարց` նախասկիզբն միանձանց Պարոն Ճգնաւորն իւր աշակերտօքն, որպէս վերոյ գրեցի, եւ Սարգիս եպիսկոպոսն` խստակրօն, խարազնազգեստ չորակերն եւ Տէր Կիրակոսն Տրապիզոնցի` ամենիմաստ ընթերցող ներկուռն եւ եօթնապատիկ առաւել խստակրօն եւ չորակեր եւ անինչք եւ ամենայն առաքինութեամբ զարդարեալն` տեսականաւն եւ գործնականաւն, եւ միւս այլ Տէր Սարգիս ճգնաւորն խստակրօն, որ յառաջն ընչաւէտ էր եւ յետոյ օրինակ առնելով զՍարգիս եպիսկոպոսն եւ զՏէր Կիրակոսն եւ նախանձաւոր եղեւ շնորհաց լաւին ըստ Առաքելոյ, եւ նա մերկացաւ յինքենէ զամենայն զոր ինչ ունէր, բաժանեաց կարօտելոցն, մինչեւ զոսկետուփ զարդարած գրեանսն, որ համբուրելոյ աղագաւ չէր ի ցոյց տար բնաւ մարդոյ, որպէս ես աղաչեցի բազում աւուրս վասն օրինակի` զքարոզագիրքն չետուր: Երբ ծագեաց նշոյլ ողորմութեանն Աստուծոյ ի սիրտս նորա, նա' յանկարծ զղջաց, որ զայնպիսի ոսկիազարդ գրեանսն զամենայն եդիր յիշատակ Սուրբ Յակոբայ, զի անխնայ ընթեռնուցուն ով ոք որ է, որ եւ ինձ շնորհեաց ծածկոց եւ ղաւլեխ աստուածաշնչիս, որ դեռ կայ մինչեւ ցայժմ, որոյ յիշատակն օրհնութեամբ եղիցի:

Նա' որպէս գրեցի թէ էաք ի միասին, եւ ես յառաջագոյն պատմեցի նոցա, որ յԵգիպտոսէն գնացաք ընդ Սիմէոն աշակերտին մերոյ ի մեծն Իսկիտէ, եւ շրջելով ի յանապատսն, տեսանելով զամենայն կարգս եւ զսահմանս եւ զվարս նոցա, ոչ պակաս գոլով յառաջնոցն սուրբ հարանց վարուց սրբոցն: Եւ յորժամ պատմեցաք նոցա զամենայն լիով որպէս տեսաք իսկ, եւ նոքա ցանկացան եւ սկսան ասել մեզ թէ` ե'կ, լե'ր առաջնորդ մեզ եւ գնամք Իսկիտէ, զոր նոքա ողոքանօք խնդրէին լինել անդ, կամ զայլ ոք յղարկել յազգէս հայոց, որ յառաջն բազումք են կացեր եւ շատ գրեանք կայր անդ: Եւ ես ասացի թէ` այնպէս եղիցի որպէս կամիք: Եւ խորհեցաք ի միասին հնգետասան ոգի, եւ ես յանձին կալայ վասն նոցա ամենայն կարեացն` ի հեռաստանէ բերելով զամենայն պիտոյս նոցա: Մինչ յայս ուխտիս վերայ լինելով, Տէր Կիիակոսն մտափոխեր է թէ` ես ի մեր Հայոց երկիրն եւ յազգին մերձ կու գնամ յիշխանութիւնն թագաւորին պարսից հայասիրին: Եւ այս ի վերնական խնամոցն եւ ի տեսչութենէ Սուրբ Հոգոյն եղեւ նորա մտափոխութիւնն, որ նախասկիզբն եւ բազմաց օրինակ լինելոց էին յանապատաւորաց յաշխարհէ հրաժարելոցն, որ եւ եղեն իսկապէս եւ կատարեցին անթերի: