Տաղեր

Նախ ասեմ, թէ որպէս եկի այս կղզիս

Երկրորդ Քարօլուս թագաւորի
Ժամանակաւ ես աստ հպի,
Նախ եւ առաջ Հարիւճն եկի,
Յամաքով ի Լօնտինում մտի:
................................................
................................................
Ով ոք կամի այս կղզիս գայ`
Պարտ է ծովին օդն ունենայ,
Թէ զոր ցամաք նախ բաղկանայ,
Պիտի երկրիս լեզուս գիտենայ:
Թէ կտկնծե, ո'չ իմանայ,
Ծաղր աշխարհիս պիտի լինայ:
Թէ իմաստուն է, ընտրէ,
Զբառագիրքն ծոցն պահէ,
Զինչ կամի շուտով հարցանէ,
Այս կերպիւս թէ ոչ գիտէ,
Ինձ նման ողորմելի է:
Թէ աղքատ է, այլ դիժուար է,
Սակայն աստուած ողորմած է:
Ես յօժար կամօք կու սիրեմ,
Ո'չ գիտեմ, թէ որպէս գովեմ,
Սոցա վարքն կու տեսանեմ,
Լաւ, առաքինի են, զի՞նչ ասեմ:
Վա'յ ինձ, զի ես մեղաւոր եմ,
Զսոցա ոտաց փոշին չեմ,
Ես զճշկրիտն ասեմ,
Զինչ տեսայ, զայն կու վկայեմ:

Վասն երկրորդ Քարօլուս թագաւորի

Աստուածասէր թագաւոր ես,
Երկրորդ Քարօլուս մեծ, քաջ ես,
Նախկնեաց քո հետեւեալ ես,
Բարեպաշտօն մաքուր անձ ես,
Դու ընդհանրից ընտրեալ ես,
Պրիթանիա կղզւոյս տէր ես:
Քրիստոնէութեան պսակ կրես,
Քրիստոսի քաջ զինաւոր ես,
Զչարկամս թուրով հատցես,
Զբարեկամս քո ճանաչես,
Քան զՍամսոն զօրաւոր ես,
Կարողագոյն Ակոսթին ես,
Քան զմեծն Կոստանդին ես,
Զինչ հրամայես, կատարես:
Հիւր ողորմելի եմ ես,
Ոչ եմ արժան գովել զքեզ,
Սակայն արժան եւ իրաւ ես,
Ամենայն աշխարհ գովեն զքեզ:

Վասն բարլամէնթի իշխանաց

Բարլամէնթի բարձրագունից
Առ ոտս թաւալիմ ամենից,
Շնորհս ընկալայ ձեր գաւառից,
Հատուսցէ ձեզ Տէր յերկնից,
Հաշտիլ համօրէն քրիստոնէից,
Խաղաղութեամբ եղբայրակից,
Աստուած տայ ձեր միաբանից,
Մին խորհուրդ լինիք ձեր բանից:

Վասն դատաւորաց

Դատաւորք իշխողք էք երկիւղած,
Կանոն պահէք դատաստանաց,
Ով կամի գալ առ ձեր դիմաց,
Ուղիղ ասէ զզինչ պատահեաց:
Կշիռ արդար ունին պահած,
Առ ի վճռել զոր է եղած,
Երկուց մինն լինի տրտմած,
Միւսն ուրախ ելաւ գնաց:

Վասն վիջիքանջիլերին շնորհակալութեան

Պայծառ եւ քո պատվելութեան,
Շնորհակալ եմ քո տերութեան,
Կոչել զանունդ չեմ արժան,
Խնդրեմ երգելոյ հրաման
Ըռատուլֆոս քո անուան,
Տիեառն Պաթօրսդ բարձրութեան:
Փոշի եմ քո ոտաց կոխան
Եւ թաւալիմ իբրեւ անբան,
Դու գերագոյն աստուածաբան,
Դու Գրիգոր Թոմասին նման,
Դու փիլիսոփայ գործառութեան,
Դու Արիստոտէլին գիտութեան,
Դու իմաստուն ես բնական,
Դու ես Սողոմոնի ուսման,
Դու աշխատիս հաւատոյ բան,
Դու առաքելագործութեան,
Դու քննիչ ամէն գիտութեան,
Դու տըւող վարդապետութեան,
Դու քարոզիչ զամենեսեան,
Դու խրատիչ ես սիրական,
Դու ազնիւ ազգէ սեփական,
Դու ընտրեալ, կարգեալ իշխան,
Դու քաղցր քոյին բնութեան,
Դու սիրող առաքինութեան,
Դու սիրելի ժողովրդեան,
Դու ճանաչ ես, որք առ քեզ գան,
Դու ողորմիս, որք են արժան,
Դու սաստող ես զամբարտաւան,
Դու սէր արիր ինձ բաւական,
Դու լիցիս արժան արքայութեան,
Դու ես որբոց հայր յորդորման,
Վասն փառաց աստուածութեան:
Դու կաց բարով, ահա կերթամ,
Առողջ մնաս մինչ յաւիտեան:

Վասն եպիսկոպոսաց

Եպիսկոպոսք պայծառ ընտրեալ,
Առաքելոցն նմանեալ,
Ի նոցա կարգին հետեւեալ,
ԶՔրիստոսի հօտն արածեալ:
Քահանայք զկարգ ի քէն առեալ,
Գնան քարոզել զինչ են ուսեալ,
Լինին առ քեզ հնազանդեալ,
Պատարագէն օրհնեալ, գովեալ:

Վասն վարդապետաց

Վարդապետք բնակին ի դպրատան,
Դպրատունք անուամբ են զանազան,
Շէնքերն գեղեցիկ է պատուական,
Թէպէտ զհիմն գիւղիս եդան:
Աքսոնիա դու, անարժան
Իշխանաց որդիք առ քեզ գան,
Շատ համբերութին ստանան,
Մինչ կատարեալ լինին, գնան:

Վասն բարերարին` վարդապետ մարշալի

Վարդապետ Մարշալ բարերար,
Իբրեւ ծնօղք իմ սէր արար:
Դու վասն իմ շատ աշխատեցար,
Ունիվերսիթիայի բարեխօսեցար,
Զիս մեղաւորս ընկալար,
Միշտ սէր արիր եւ մխիթար,
Հատուսցէ քեզ Տէր անհամար,
Թողու մեղք քո, լիցիս արդար:
Սիրես զազգն մեր հաւասար
Եւ ընդունիս իբր եղբայր,
Մեր գրեանք ունիս բաւարար,
Գրես, կարդաս միշտ անդադար:
Ի քէն ուսայ իր ինձ համար,
Պէսպէս բառեր պիտոյաբար:
Այս, մեր լեզուն խիստ է դիժուար,
Ով ջանայ, գիտնայ, Տէր բարերար:

Վասն քահանայից

Քահանայք ունիք շնորհօք բարի,
Տայք սուրբ խորհուրդ ով ոք կամի,
Քարոզէք ուղիղ զոր է յայտնի,
Զաւանդութիւն տեառն Յիսուսի:
Պատուել զձեզ է արժանի,
Զկարգ ունիք Մելքիսեթի,
Հովիվ էք հօտին Քրիստոսի,
Ես մեղաւորս եմ ընդ ձեզի:

Վասն իշխանաց

Իշխանք փարթամք կառօք շրջին,
Աշխարհի սէր շատ հոգ ունին,
Արդ եւս մեծ կամին լինին,
Մահն մերձ է, ոչ ինչ խորհին,
Իւրեանց գանձին ապաւինին,
Կարծեն թէ իւրեանց հետ տանին,
Ոչ յիշեն թէ նախ հող էին,
Յետ մահուան կրկին հող փոխին:

Վասն ուսուցիչ վարպետաց

Ուսուցիչք ունին զգիտութիւն,
Որ խնայեն զիմաստութիւն,
Ով փափագի ի հմտութիւն,
Պարտի ունել համբերութիւն:
Եղբա'յր, թէ ունիս տրտմութիւն,
Ո'չ ունենաս սերտողութիւն,
Ջանա յաղթել զքո բնութիւն,
Շուտ գայ առ քեզ աջողութիւն:

Վասն առհասարակ աշակերտաց

Աշակերտք ընտրեալք, որք կու գան,
Ունին զբարի միտս թէ կարդան,
Աղքատ զարմէ կամ մեծատան,
Հնազանդին մինչ աստ մնան:
Ջանան հազիւ իմաստութեան,
Իմանալ զայն, զոր ցանկան,
Եթէ հասնին յաւարտման,
Կամին շուտով թէ տուն դառնան,
Ծնօղք կարօտին տեսութեան,
Որդիք համբերեն հիւրութեան:
Լաւ է ցանկալ գիտութեան,
Քան թէ ծնօղաց տեսութեան:
Գիտութիւն է գանձ պատուական,
Թէ ո'չ ջանան, ո'չ ըստանան:
Թէ աշխարհի սէր ունենան,
Աջ եւ ահեակ տեսնեն, ցանկան,
Կարծեմ սակաւ իմաստնանան:
Թէ համեստութիւն չստանան,
Զոր ես ասեմ, չի հաւատան,
Թող փորձեն, շուտով իմանան:
Եղբայրք, ինձի չի բարկանան
Եւ ես մանուկ եմ դպրատան,
Ասեմ վասն ձեր սիրական,
Չիցէք յիմար դուք ինձ նման:

Վասն եկեղեցւոյ արարողութեան

Ժամակարգութիւն կատարեալ,
Սաղմոս երգան փառաւորեալ,
Նախահարցն են հետեւեալ,
Դասն ի դաս եղանակեալ:
Աստուծով են օրհնեալ, գովեալ,
Հպարտութիւն են բաց հերքեալ,
Կանոն մաքուր ունին պահեալ,
Խնդրեն զաստուած զմեղք բառնալ:

Վասն զօրականաց ամենեցուն

Զօրականք զինուորք համեստ են,
Թէ' ձիաւորք, թէ' ոտիւք են,
Զհարբեցութիւն ո'չ սիրեն
Եւ ո'չ մարդոյ վնաս առնեն:
Վերակացուաց հարկիւ լսեն,
Ի ժամ մահու պատրաստ են,
Զոր հրամայեն, կատարեն,
Տիւ եւ գիշեր միշտ արթուն են:

Վասն վաճառականաց

Վաճառականք փարթամք ի լի,
Ջինումաջին գնան աստի,
Ամէն երկրի իր աստ լինի,
Երկրիս ի յամէն երկրի:
Աշխատասէր ծերք են բարի,
Իւրեանց կեցուածն է իշխանի,
Զինչ դու կամիս, շուտ գտանի,
Թէ ստակ ունիս, կու տան քեզի:

Վասն արհեստաւոր աշխատասիրաց

Արհեստաւոր դուք ծերունիք,
Քրտունք թափէք, դուք աշխատիք,
Մինչ երեկոյ ո'չ դադարիք,
Ի գիշերի ցանկաք հանգչիք:
Հանդարտ աւուր նստիք խորհիք,
Զոր բանելոյ իրք մին առիք:
Հարբենալոյ պիտի փախչիք,
Զի տանուտէր էք, ունիք որդիք:

Վասն հասարակ մարդկան

Հասարակ մարդիկ, զձեզ գովեմ,
Թէ զիս լսէք, լաւ, կու սիրեմ,
Ամէն բանիւք լաւ էք, պատուեմ,
Միշտ հարբենաք, ես կու ատեմ:
Թէպէտ եւ ես բանական եմ,
Զոր պատշաճի առ իս, խմեմ,
Տէր ետ ինձ միտք, պիտի պահեմ,
Թէ հարբենամ, ստոյգ խեւ եմ:

Վասն կանանց եւ կուսանաց

Կանայք, կուսանք դուք գովելիք,
Թէ համեստ էք, պատիւ ունիք,
Բաւէ ձեր այն այր, զոր ունիք,
Մի' չար մտօք այլոց ձգտիք:
Մի' ջանայք թէ պատճառ լինիք
Կորուսանել զանմեղ հոգիք:
Մենք ամէնք ի ձէնջ ծնանիմք,
Ո՞չ յիշէք որքան աշխատիք,
Ո'չ էք անմիտք, դուք միտք ունիք,
Մի' սատանայի կամօք շրջիք,
Զոր ես ասեմ մի' գայթակղիք,
Թէ չընդունիք, դուք ողջ լինիք,
Թէպէտ ես եմ մեղօք ի լիք,
Սակայն չուզեմ դուք կորնչիք:

Վասն փոքր մանկանց

Փոքրիկ մանկունք, դուք զի՞նչ կամիք
Զիս որ տեսնէք, կու երկնչիք,
Ես եմ որպէս լեռա՞ն մարդիկ,
Սիրեմ զձեզ, սիրուն որդիք:
Վասն է՞ր նստիք յուսահատիք,
Եւս դուք լինիք մեծ մարդիք,
Այբբեն տետրովն դուք խաղցիք,
Շուտ կարդացէք, համար գիտջիք:
Գրիչ, կաղամար, զոր ունիք,
Միշտ գրեցէք, որ ուսանիք:
Զվարպետ տեսնէք, չի երկնչիք,
Թէ ծեծէ, շուտ առողջ լինիք:
Ճանապարհին մի' խենթմնթիք,
Թէ տուն երթայք, համեստ կացիք:
Տանձ ու խնձոր, շէքէր չունիմք,
Դուք այլ ոչ ինչ ուտել կամիք,
Դուք հոգ չունիք, ուրախացիք,
Ծնօղք հոգան, դուք մի' տրտմիք:

Վասն առհասարակ սպասաւորաց

Սպասաւորք տէրանց լսեն,
Զոր պատուիրեն, շուտ կատարեն,
Զնշանաւոր զգեստ կրեն,
Տէրանց համբաւ աւելցնեն:
Հաւատարիմ թէ ծառայեն,
Զիւրեանց պատիւ աւելցնեն,
Իւրեանց քրտունք թափեն վազեն,
Աստուածային շնորհք առցեն:

Աստ գրեմ զթուական եւ զիմ անունս

Ես` տէր Յակոբ, ողորմելի,
Շրջագայութեամբ աստ եկի,
Թվին հազար վեց հարիւրի
՚Ւ եօթանասունն չորսի,
Ամսեանն դեկտեմբերի,
Համարս երկոտասանի:
Աքսոնիա, յոյժ սիրեցի,
Ի քոյին տեսութիւն եկի,
Զայս փոքր բան զոր գրեցի,
Ձեր պայծառութեան մատուցի:
Երկրպագեալ հայցեմ ձեզի,
Պակասութիւնս թողէք ինձի:
Թվին հազար վեց հարիւրի
՚Ւ եօթանասունն հնգի,
Ամսեանն փետրվարի,
Եօթն է թիւն ո'չ աւելի,
Պայծառ աւուր կիւրակէի
Անարհեստ ոտս աւարտեցի: