Նամակ Վենետիկի հայ վաճառականներին (1686 թ.)

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա



Յիսուսի Քրիստոսի ծառայ Ստեփաննոս վարդապետ՝ առաջնորդ արքայանիստ մայրաքաղաքին Իսպահանու եւ քրիստոսախնամ գեօղաքաղաքին Ջուղայու։

 

Յորմէ ժամանեալ հասցէ գիր աւրհնութեան եւ նամակ պահպանութեան, շնորհք առաքելական եւ աստուածային բազմապատիկ աւրհնութիւն ի վերայ Վէնէտիկ քաղաքի եղեալ ջուղայեցի բարեպաշտ եւ քրիստոսասէր վաճառականաց՝ սիրելի եւ հարազատ եղբարցդ իմոց եւ անմիջոց բարեկամացդ՝ պարոն Պետրոսիդ, պարոն Եաւրէ, Գիլանենց պարոն Յակոբջանիդ, Խոջաջանէնց պարոն Ակոբջանիդ, պարոն Աղէ, պարոն Աղամիրէ, պարոն Աստուածատրէ եւ որդւոյդ իմոյ Սամուէլիդ եւ այլոց ամենեցունց, որք այդր կան, զորոց ոչ գիտեմք զանուանսն թէ գրէաք, մանաւանդ մերայնոց ազանց յայլոց գաւառաց յայդր եղելոց ամենեցունց…

Յաղագս որոյ եւ մեր շինութիւն եւ հաստատութիւն հոգալով ազգիս Հայոց, եւս առաւել քրիստոսախնամ գեղոյս մերոյ Ջուղայու ձեռն ի գործ արկաք եւ սկսաք վերստին զտպագրատունն, այսինքն ստամփի քարխանէն, որ մնացեալ էր ի լուսաւոր հոգի Խաչատուր վարդապետէն։ Զայն հոգացաք եւ կարգեցաք զքարխանէն ի գործ եւ շնորհիւն Քրիստոսի Աստուծոյ եւ օժանդակութեամբ Հոգոյն Սրբոյ կատարեցաւ գործն։

 

Բայց սակաւ ինչ պակասութիւն գոյ քարխանին գործեաց կողմանէ, այսինքն անկազի, քանզի է ինչ որ վաղէմի է եւ հնացեալ եւ չէ ինչ պիտանացու եւ է ինչ որ նոր հոգացեալ է մեր եւ դժուարաւ գործի։ Վասնորոյ սիրելիք մեր, պարտիք եւ դուք սակաւ ինչ իրօք ձեռնտու եւ օգնական լինել մեզ վասն յուսոյն Քրիստոսի եւ ձեր ծնողաց հոգոյն։ Ձեզ եւս յայտնի է, որ այսքան ժամանակ է մեք իքմինի կողմանէ ձեզ դարտսար չեմք տուած, ապա աս գործս աստուածային է եւ հոգեւոր, վասն այն կամիմք զձեզ հաղորդ լինել բարոյ, մանաւան խնդրեալն մեր ի ձէնջ առ ձեզ փոքր է եւ սակաւ, բայց առ մեզ բազում է եւ օգտակար քարխանիս եւ ազգիս։

 

Եւ զոր խնդրեմքս այս է՝ մէկ բլիթ, Է (7) գրէ ձիգսն, Ե (5) գրէ լայնքն, իւր պողոսակովն եւ չարխովն, երկաթէ չարչուն եւ փայտէ որ գրերն մէջն կու շարեն եւ գրքի էչն եւ չափն կու բռնեն. նաեւ թուղթ պահող չարչուն, Բ (2) մեծ գիր Ա(1), Գ(3), Դ(4) մանր ձեռաց գիրա, Ժ (10) գիր թափելէ ղալուբ մեծ փոքր, պողվատէ կամ չլիկէ, Բ(2), Գ(3) դաստ խարտոց, Բ(2) դանայ այլ լայն խարտոց, Ա(1) գրէ կէս լէքսն լինի, մին չարէք ձիգնս լինի։ Ձեզ յայտնի է, որ տեղոյս թուղթն պասմա տալ ոչ լինի, քանի մի բեռն այլ թուղթ հոգացեալ՝ ընդ նոսին առաքեցէք։ Բ բաբաթ լինի թուղթն, քանզի փոքր վարաղովն փոքր գրեանք տպեմք եւ մեծովն՝ զՃաշու գիրք եւ զԱսմաւուրքն կամիմ տալ, զոր եւ սկսեալ իսկ եմք։

 

Դարձեալ ծանիք սիրելիք, ի թուիս հայոց ՌՃԼԵ (1686) յամսեանն յուլիսի Ե (5) քարխանէս գործ արկաք, որ եւ տպեմք իսկ զմանր գրեանսն, որ եւ ի կատարելն առ ձեզ եւս եմք յղելոց, զի տեսեալ ուրախասջիք։ Զայս եւս գիտութիւն լիցի հարազատութեանցդ ի հասանել թղթոյս առ ձեզ պարտիք միամիտ սիրօվ լամն քօմակ եւ ջառ անել յաղագս վերոյ գրեցելոցն եւ փութով մեզ հասուցանել։ Եւ դուք ըստ ջանից, ըստ վաստակոց եւ ըստ աշխատանաց ձերոց միոյն Ռ(1000)ապատիկ եւ բիւրապատիկ վարձս ի Քրիստոսէ Աստուծոյ ընկալջիք։ Ամէն։

 

Գրեցաւ ի թուին ՌՃԼԵ (1686 թ. ) սեպտեմբերի ամսոյ ԻԷ (27) ի դրան սուրբ Ամենափրկչին. վերջն է։





  ************************* 

Ծանօթութիւն՝  Ստեփանոս Ջուղայեցին 1696 թ. վերջին օծուեց նաեւ Էջմիածնի կաթողիկոս, ապա գահընկեց արուեց Նահապետ կաթողիկոսի կողմից, դրուեց բանտ, ուր եւ 1698-ին կնքեց է իր մահկանացուն։