Հայ Գիրքի Մատենագիտական Գործեր

ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԻՐ ԳՈՐԾԵՐԷՆ

«Արեան յաղթանակ», Հայ նահատակներու յիշատակին. բանաստեղծութիւն՝ Դ. Վարուժան, երաժշտութիւն՝ Առաքել Թաթեան (Նիւ Եորք, տպ. Արմենակ, 1919) 7 էջ։

Ունի նախաբան մը՝ էջ 1-2։

ՕՐԻՈՐԴ ԱՐՇԱԼՈՅՍԻՆ
Կը բարձրանայ որքան արտոյտն Արեւին՝
Իջայ խորունկն ես կընոջ մը հոգիին.
Անկէ մարգրիտ մը հանեցի ծովագեղ
Որ կը գընէ երկինքն, Աստուածն ալ մէկտեղ։

Այդ մարգարիտն, Արշալոյս, քու մէջդ ալ կայ.
Արշալոյսը յըղի է միշտ արեւով։
Եւ կը մաղթեմ որ քու մարգրիտըդ հսկայ
Դըրւագէ թագն Արուեստի մը՝ իր լոյսով։

Գրուած է Արշալոյս Սարգիսեանի ալպոմին մէջ։ Ա. Սարգիսեան, ծնեալ Թէրլէմէզեան, անուանի նկարիչ Փանոս Թէրլէմէզեանի եղբօր աղջիկն է։ Ձեռագիրին քլիշէն առաջին անգամ լոյս տեսած է Պէյրութի Նայիրի շաբաթաթերթին մէջ (20-րդ տարի, թ. 5 [16 Յուլիս 1972], էջ 5)։

ԱՆԴՐԱԴԱՐՁ

Զապէլ Եսայեան, «Գրական երեկոներ - Թրքահայ ժամանակակից գրողներ - Թիֆլիս, 1916», Սփիւռք շաբաթաթերթ (Պէյրութ), ԺԸ. տարի, թ. 10-15 (28 Ապրիլ - 21 Մայիս 1978)։

Կը խօսի Գ. Զօհրապի, Սիամանթոյի, Ռ. Զարդարեանի եւ Դ. Վարուժանի մասին։

  Հայր Եղիա Փէչիկեան, «Դ. Վարուժանէն», Բազմավէպ, թ. 12 (Դեկտեմբեր 1931), էջ 554-556։

Հ. Փէչիկեան կը բաղդատէ Վարուժանի «Դիակին սայլը» քերթուածը՝ Ա. Չօպանեանի «Ձին» արձակին հետ, իսկ «Աստուծոյ լացը»՝ նոյն հեղինակին «Աստուծոյ արցունքները» քերթուածին հետ։

Արմէն Դարեան, «Դ. Վարուժան՝ քաղաքացի բանաստեղծը», Ազգային մշակոյթ շաբաթաթերթ (Պէյրութ), Կիրակի, 9 Դեկտեմբեր 1984, էջ 3-5։

Ա. Դարեան 21 Հոկտեմբեր 1984-ին՝ բանախօսած է Թէքէեան Մշակութային Միութեան ձեռնարկին ընթացքին (տես էջ 535)։ Այդ բանաստեղծութենէն որոշ հատուածներ ունի այս գրութիւնը։

ԻՐԵՆ ՁՕՆՈՒԱԾ

Աբրահամ Ալիքեան, «Դ. Վարուժան», Հորիզոն (Պէյրութ, տպ. Հայ Ճեմարանի, 1947), էջ 54-59։ Քերթուած։

ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹԻՒՆ

Armen Tarian [Attarian], 24 Avril 1915 - 24 Avril 1965, cinquante ans,  déjà... «Les poètes de l’Arménie chantent leur pays martyr», L’Orient (Beyrouth), 41ème, No 12250 (Dimanche 25 Avril 1965), p. 13.

Գրութեան կը յաջորդէ հայ բանաստեղծութենէն ծաղկաքաղ մը. բացի Դ. Վարուժանի եւ Սիամանթոյի քերթուածներէն, միւսները իր կողմէ թարգմանուած են։

  Daniel Varoujan, «La lampe à l’huile», adapt. de François Monod. Siamanto, «Poignée de cendres, maison natale», adapt. de Jacques Gaucheron. Vahan Tékéyan. «Quelque chose de terrible... », Mouchegh Ichkan, «A la pluie d’Avril», Hratch Katcharentz, «Réponse», Vahé- Vahian, «Nostalgie (Extrait)», Karnik Attarian, «Moi, peuple armռnien», Hovhannès Chiraz, «Les larmes», Kévork Emine, «Le nidde Kars», Antranig Zaroukian, «Des hommes sans enfance (Extrait)».

100-ԱՄԵԱԿԻ ԲԱՑԱՌԻԿՆԵՐ

ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ (Երեւան), 1984, թ. 3 (Մարտ)։

Դ. Վարուժան, «Ձօն», էջ 10։

Վկայութիւններ՝ Վալերի Բրիւսովէն, Ա. Չօպանեանէն եւ Սերգէյ Գորոդեցկիէն, էջ 10։

«Վարուժանը երեք հատորով»։

  Պարոյր Սեւակ, «Ազգայինից դէպի միջազգայինը (հատուածներ “Վարուժանի պոէզիան” աշխատութիւնից)», էջ 11-12։

Իրիտա Վարժապետեան, «Անտիպներ Վարուժանից», էջ 12։

Կու տայ երկու քերթուած - «Շուշան» եւ «Դափնեվարդ»։

«Դ. Վարուժանի «Հարճը» պոէմի նկարազարդումից, հեղ՝ Հ. Մամեան», էջ 13։

«Վարուժանի ասոյթներից», էջ 13։

ԳՐԱԿԱՆ ԹԵՐԹ (Երեւան), Ուրբաթ, 15 Յունիս 1984։

Արմէնփրէս, «Մեծ քնարերգուն եւ հայրենասէրը», էջ 1։

Վարդգէս Պետրոսեան, «Սիրոյ, մաքառման եւ յոյսի բանաստեղծը», էջ 1։

Պարոյր Սեւակ, «Վարուժանի պոէզիան», էջ 2։

Վահագն Դաւթեան, «Լոյսի ուղեւորը», էջ 2-3։

Խիկար Բարսեղեան, «Անակնկալ հանդիպում», էջ 2։

Երուանդ Ազատեան, «Հայրենիքի հաւատքով», էջ 3։

Պերճ Զէյթունցեան, «Մայր ըլլալ կամ բանաստեղծ... », էջ 3։

Մելանիա Եղիազարեան, «Կը սիրեմ Արաքսիա կոչել... », էջ 4։

«Վիթխարի երեւոյթ», էջ 4։

Դ. Վարուժանի ծննդեան 100-ամեակին նուիրուած գիտական նստաշրջանի թղթակցութիւն (Հասկ հայագիտական տարեգիրք, Դ. -Ե. տարի, 1983-1984, էջ 534-535)։

Գուժ Մանուկեան, «”... Հայաստանի պատկերը բիբերուս մէջ”», էջ 4։

Դ. Վարուժանի դիմանկարը, գործ՝ նկարիչ Եդուարդ Սարգիսեանի։

Դ. Վարուժանէն 4 քերթուած։ Վկայութիւններ՝ Ֆրետերիք

Ֆէյտիէն, Վահրամ Փափազեանէն, Արտաշէս Յարութիւնեանէն, Ա.

Չօպանեանէն, Սերգէյ Գորոգեցկիէն եւ Զաքարիա Պապանդանիայէն։

ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՁԱՅՆ (Երեւան), թ. 25, 20 Յունիս 1984.

Արմէնփրէս, «Մեծ քնարերգուն ու հայրենասէրը», էջ 4։

«Հանդիսաւոր երեկոյ»ի մասին է, զոր նշած ենք էջ 534։

Երուանդ Ազատեան, «Մարգարէաշունչ բանաստեղծը», էջ 5-6։

Հայրենիքի ձայնը իր նախորդ թիւը (թ. 24, 13 Յունիս) նուիրուած է Դ. Վարուժանի։ Դժբախտաբար չկրցանք ձեռքի տակ ունենալ։