Հայ Մամուլի Մատենագիտական Գործեր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՀԱՅ ՄԱՄՈՒԼԻ ՄԱՏԵՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ

Ա. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՇԽԱՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

Հոս նկատի առած ենք գլխաւորաբար այն գործերը, որոնք հայ մամուլին ամբողջական ցուցակը եւ կամ որոշ շրջանի մեր մամուլին ամբողջական պատկերը ներկայացուցած են։ Բոլոր աշխատասիրութիւնները նշուած են ժամանակագրական կարգով։ Կը ցուցադրուին բոլորն ալ։

Գարեգին Լեւոնեան (Աշուղ Ջիւանիի որդին) ունի երեք գործ նուիրուած այս նիւթին.

1. Հայոց պարբերական մամուլը (Ալեքսանդրապոլ, 1895)։ Արժանացած է Իզմիրեանց մրցանակին։ Լոյս տեսած է հայ լրագրութեան հարիւրամեակին առթիւ։

2. «Լիակատար ցանկ հայ լրագրութեան, 1794-1904», Լոյս, Օրացոյց Հանդէս, խմբ. ՝ Եղիշէ Թոփչեան (Թիֆլիս, 1905), էջ 595-610։

3. Հայոց պարբերական մամուլը, լիակատար ցուցակ հայ լրագրութեան՝ սկիզբից մինչեւ մեր օրերը, 1794-1934 (Երեւան, 1934), 230 էջ։

4. Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան, Հայ մամուլը տասնեւհինգ տարւան մէջ 1794-1908 (Վենետիկ, 1909), 303 էջ։

5. Հայր Ռաֆայէլ Կարապետեան, Լիակատար ցուցակ հայերէն լրագիրներու, որոնք կը գտնուին Մխիթարեան Մատենադարանին մէջ ի Վիեննա 1794-1921 (Վիեննա, 1924), 79 էջ։

  6. Հայր Մկրտիչ Պոտուրեան, Հայ հանրագիտակ, Ա. . հատոր (Պուքրէշ, 1938-1940), 970 էջ. (Ա-Ը գիրեր)։

7. Յովհաննէս Պետրոսեան, Հայ պարբերական մամուլի բիբլիոգրաֆիա. հատ. Ա., 1794-1900 (Երեւան, 1956), 747 էջ. հատ. Բ., 19001956 (Երեւան, 1957), 624 էջ։

8. Ամալիա Կիրակոսեան, Հայ պարբերական մամուլի մատենագիտութիւն 1794-1967 (Երեւան, 1970), 623 էջ։

9. Եդուարդ Գիւլբէկեան, Հայկական մամուլի ցուցակ անգլ. (Լոնտոն, 1971)։

10. Հայ մամուլ, Ցուցահանդէս սփիւռքահայ պարբերական մամուլի (Մոնթրէալ, 1972), 12 էջ։

11. Ժիրայր Դանիէլեան, «Հայ պարբերական մամուլի հարցեր», Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Զ. տարի (Պէյրութ, 19771978), էջ 267-320։

  12. Ո՞վ է նա Սփիւռքահայ հասցէարան (Ovena), խմբ. կազմ (Պէյրութ, 1980), 196 էջ։

13. Միհրան Մինասեան, «Հայ պարբերական մամուլի նորայայտ անուններ», Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Թ. հատոր (Պէյրութ, 1981), էջ 295-304։

14. Ժիրայր Դանիէլեան, Հայ նոր պարբերական մամուլը 19671981 (Պէյրութ, 1984), 183 էջ։

15. Մանուէլ Բաբլոյեան, Հայ մամուլի մատենագիտական համահաւաք ցուցակ 1794-1980 (Երեւան, 1986)։

Բ. ԶԱՆԱԶԱՆ ԳԱՂՈՒԹՆԵՐՈՒ ՀԱՅ ՄԱՄՈՒԼԻՆ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ԱՇԽԱՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

16. Արիս Իսրայէլեան, «Ամերիկահայ մամուլը եւ գրականութիւնը», Ոստան եռամսեայ, Ա. տարի, թ. 2 (Պոլիս, 1911), էջ 426-431։

17. Arshag Alboyadjian, Les Arméniens et l’Imprimerie (Constantinople, Imp. Kéchichian Fils, 1920), 70 pages. Թարգմանութիւնը լոյս տեսած է Հայրենիք ամս. ի մէջ, Ժ. տարի, թ. 9 (Յուլիս, 1932), էջ 78-90։

18. Յովհաննէս Աւագեան, «Ամերիկահայ գրականութիւնը», Ամէնուն տարեցոյցը, խմբ. ՝ Թէոդիկ (Պոլիս, 1922), էջ 106-111։ Էջ 106-109-ը կը վերաբերի մամուլին։

19. Թէոդիկ (Թէոդորոս Լապճինճեան), «Թրքահայ մամուլը 1921-ին», Ամէնուն տարեցոյցը (Պոլիս, 1922), էջ 409-411։

20. «Ռումանահայ մամուլը», Ընդարձակ տարեցոյց Ս. Փրկիչ ազգ. հիւանդանոցի, նոր շրջան, Գ. տարի (Պոլիս, 1927), էջ 353-354։

21. «Հայ մամուլը», նոյն, Զ. տարի (1930), էջ 178։

22. Բժ. Գ. Օ. Գալուստեան, «Իզմիրի թերթեր», Յունահայ տարեգիրք, Բ. տարի (Աթէնք, 1928), էջ 349-351։

23. Լեւոն Մօզեան, «Ֆրանսահայ մամուլը», Ամէնուն հասցէն, Բ. տարի (Փարիզ, 1932), էջ 200։

 

  24. Վահան Զարդարեան, «Հայ լրագրութիւնը Եգիպտոսի մէջ (1865-1933)», Յիշատակարան 1, Բ. տպագր., Ա. հատ. (Գահիրէ, 1933-1939), էջ 3-20։ Արտատպած է Յուսաբեր բացառիկը (18 Դեկտ., 1954), էջ 54։

25. Նոյն, «Թրքահայ մամուլ եւ լրագրութիւն (1832-1932)», նոյն, Յիշատակարան 4, էջ 1-52։

26. Թորոս Ազատեան եւ Մարտիրոս Գօչունեան, Արմաղան, Թուրքիոյ հանրապետութեան 15-ամեակին առթիւ, 1923-1938 (Պոլիս, 1938), «Պարբերական մամուլ», էջ 60-61։

27. Գաբրիէլ Լազեան, «Հայ մամուլը Յունաստանի մէջ», Յուսաբեր բացառիկ (Գահիրէ, 18 Դեկտ. 1954), էջ 49-50։

28. Կարօ Գէորգեան, «Յունահայ մամուլը», Ամէնուն տարեգիրքը, Դ. տարի (1957), էջ 232-244։

29. Նոյն, «Ֆրանսայի մէջ հրատարակուած հայերէն թերթերը», Ամէնուն տարեգիրքը, Զ. տարի (1959), էջ 279-282, 317-318։

30. Նոյն, «Ամերիկահայ մամուլը հին թուականներէն մինչեւ մեր օրերը», Ամէնուն տարեգիրքը, Ժ. տարի (1963), էջ 429-451։

31. Դաւիթ Շահլամեան, «Նիւթեր հայ պարբերական մամուլի պատմութեան համար», Պատմա-բանասիրական հանդէս (Երեւան), թ. 3 (1964), էջ 157-163։

32. Նոյն, «Եգիպտահայ մամուլը 100 տարում», Պատմա-բանասիրական հանդէս (Երեւան), թ. 1 (1966), էջ 296-300։

33. Երուանդ Տէր Մկրտիչեան, «Թերթեր», Գանձեր Վասպուրականի, Ա. հատ. (Պոսթըն, 1966), էջ 618-625։

34. Ժիրայր Դանիէլեան «Ակնարկ լիբանանահայ մամուլի պատմութեան», Հայկազեան հայագիտական հանդէս, հատ. Գ. (Պէյրութ, 1973), էջ 237-282։

35. Լեւոն Չորմիսեան, Համապատկեր արեւմտահայ մէկ դարու պատմութեան, Դ. հատոր, Ա. գիրք, Ֆրանսահայերու պատմութիւնը, (Պէյրութ, 1975), «Ֆրանսահայ մամուլը», էջ 156-163, 206226, 300, 320-321, 363։

36. Յովհաննէս (Օննիկ) Թօփուզեան, Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմութիւն 1805-1952 (Երեւան, 1978), «Եգիպտահայ պարբերական մամուլի ցուցակ (1865-1952)», էջ 315-335։

37. Հայկ Պարիկեան եւ Յովնան Վարժապետեան, Պատմութիւն Սուրիոյ հայ տպարաններու (Հալէպ, տպ. Հալէպ, 1973), 265 էջ։

38. Յակոբ Չոլաքեան, կազմող, Հալէպահայ պարբերական մամուլի համառօտ նկարագրութիւն (Հալէպ, 1978), 64 մեքենագիր էջ։

39. Դարեհ Ազատեան, «Ամերիկահայ մամուլը այսօր», Գիր եւ գիրք պարբ., բացառիկ թիւ (Նիւ Եորք, 1979), էջ 35-48։

40. Hamo B. Vasilian, Editor, Armenian American Almanach, First Edition (Glendale, 1985-1986), Section 3, «Newspapers & periodicals», pp. 77-120.

Գ. ԳԻՐՔԵՐ

41. Թէոդիկ, Ամէնուն տարեցոյցը, (1907-1929)։

42. Նոյն, Յուշարձան Ապրիլ 11-ի (Պոլիս, 1919)։

43. Արսէն Կիտուր, խմբ., Պատմութիւն Ս. Դ. Հնչակեան կուսակցութեան (1887-1962), Ա. հատ. (Պէյրութ, տպ. Շիրակ, 1962), 640 էջ. Բ. հատ. (Պէյրութ, տպ. Շիրակ 1963), 640 էջ։

44. Բժ. Եղիկ Ճէրէճեան, Արիւնոտ գոյերթի վկաներ (Պէյրութ, տպ. Արազ, 1989), 166 էջ։

Դ. ՄԵՐ ԼՈՅՍ ԸՆԾԱՅԱԾ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐՆ ՈՒ ՑԱՆԿԵՐԸ

45. «Սուրիահայ մամուլը», Արեւելք օրաթ. (Հալէպ), ԺԵ. տարի, թ. 29 (26 Յուլիս 1960), էջ 2, թ. 30 (27 Յուլիս), էջ

46. «Լիբանանահայ մամուլը», Ազդակ օրաթ. (Պէյրութ), ԼԴ. տարի, թ. 174 (24 Սեպտ. 1960), էջ 2. թ. 175 (26 Սեպտ. ), էջ

47. Հայ մամուլի ցուցահանդէս (1794-1961), Պէյրութ, 1961, 21 էջ։ Վերահրատարակուած է 1963-ին՝ 1964-ի ցուցահանդէսին առիթով։

48. Հայ պարբերական մամուլի բիբլիոգրաֆիա, հեղ. ՝ Յովհաննէս

Պետրոսեան, հատ. Ա. (1794-1900), հատ. Բ. (1901-1956), գիտականքննական գրախօսութիւն, Հասկ ամս. (Անթիլիաս), 1965, թ. 8-9 (Օգ. -Սեպտ. ), էջ 406-412. թ. 10, էջ 452-456. թ. 11-12, էջ 504-510. 1966, թ. 6-8 (Յունիս-Օգ. ), էջ 278-289. թ. 11-12, էջ 448-453. 1973, թ. 3-4 (Մարտ-Ապրիլ), էջ 128-135։

49. «Լիբանանահայ մամուլը», Լիբանանահայ մշակոյթի շաբաթ (Պէյրութ, 1970), էջ 3-6։

50. Լիբանանահայ մամուլի 50 տարին», Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Բ. հատոր (Պէյրութ, 1971), էջ 263-296։

51. «Սուրիահայ մամուլի պատմութիւն», Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Գ. հատոր (Պէյրութ, 1972), էջ 195-230։

52. «Արտասահմանի ներկայ հայ մամուլը», Սփիւռքը այսօր   ցուցահանդէս (Պէյրութ, 1972), էջ 6-19։

53. «Ակնարկ լիբանանահայ մամուլի պատմութեան» (Ժիրայր Դանիէլեան) ուսումնասիրութեան մեր պատասխանը, Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Զ. հատոր (Պէյրութ, 1977-1978), էջ 334339։

54. Հայ մամուլի ցուցակ (Ամերիկահայ մամուլի 100-ամեակին առթիւ Համազգայինի հովանաւորութեամբ կազմակերպուած ցուցահանդէսիս առիթով), Լոս Անճելըս, 1987, 59 էջ։

55. «Հանրապետական Հայաստանի մամուլը», Ազդակ բացառիկ (Պէյրութ, 1988), էջ 65-69։

56. «Արտասահմանի ներկայ հայ մամուլը», Ազդակ բացառիկ (Պէյրութ, 1989), էջ 114-119։