Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

 

Բայց յետ այսորիկ ստուգեալ մերկացեալ երեւէրապստամբութիւնն քանանիտ Գնթունւոյն Վասակայ, որում հաւատացեալ էր պահպանութիւն ամրոցինՇամշուլտէի. եւ ՚ի դերեւ ելանէր նորայն խոկացեալդաւաճանութիւն եւ թիկունս Աշոտոյ դարձուցանէր, որՇահանշահն անուանէր. եւ անձնատուր ՚ի Գուրգէնիշխան Վրաց լեալ՝ նմա զմեծ ամրոցն տալ խոստանայր, միայն թէ իւրում նահանգից տայցէ նմա այլ եւս ամրոցնԿրուստ քան զնա։ Իսկ նա զհայցեալն ՚ի Վասակայվաղվաղակի կատարեալ եւ յետկար երդման կնքեալ տայտանել նմա. որոյ հաւատարիմ բան ՚ի յերդմանն եղեալեւ ելեալ յամրոցէն չուեալ գնայ առ իշխանն Գուրգէն։Եւ վասնզի նախ քան զայս սպանաւ Աշոտ եղբայր Վասակայ՚ի սպայակոյտ զօրացն Վուրի աշխարհի. սակս այնորիկ՚ի ձեռն ձեռասուն կրտսերացն իւրոց հաւատայ զամրոցն՚ի չուելն իւրում։ Իսկ ՚ի հանդիպիլ սորա իշխանինԳուրգենայ՝ իսկ եւ իսկ առեալ զնա ընդ կրունկն անդէնդարձուցանէ, ածելով ՚ի դուռն ամրոցին առ ինքն տալհայցէր։ Իսկ պահնակք ամրոցին ոչ կամեցան տալ նախքան զառնուլն առ ինքեանս զՎասակ։ Եւ իբրեւ մարտընդդէմ մարդկան ամրոցին իշխանն յարդարէր, վաղվաղակի ապա պահնակքն զգացուցին Շահանշահի. եւնա աճապարեալ գայ յանբոկ գործոյն։ Եւ իբրեւ եկն ՚իտեղին՝ ՚ի բաց քեցեալ եղեւ Գուրգէն ՚ի դրանէամրոցին։ Բայց պահնակքն եւ ոչ առ նա եւս կամեցանտալ զամրոցն՝ մինչչեւ առ ինքեանս առեալ իցենզՎասակ. իսկ նա պատնէշ պաշարման շուրջ զամրոցաւնեդեալ ՚ի ժամ դիպող առնուլ սպասէր։ Բայց Գուրգենիբազում երդմամբ զպահնակսն հաւանեցուցեալ վասնզՎասակ տալ ցնոսա՝ հրաւիրեցան ապա զօր առաքել, զիառ նոսա զամրոցն տայցեն։ Իսկ իշխանին առաքեալիբրեւ արս երեք հարիւր քաջակորովս աղեղնաւորս եւվահանաւորս եւ սուսերաւորս, որք իբրեւ հասինզվայրս մտից գաղտնի դրանն բացեալ նոցա՝ առհասարակյամրոցն զեղան։ Իսկ մարդիկք ամրոցին՝ իմացեալզմահառիթ նենգաւոր շունչ պատրանաց նոցա զորհանդերձեալ էին կատարել, եւ ՚ի բաց զներքնաբերդնլքեալ թողեալ, ՚ի վերնաբերդ անդր համագունդ հորդանտային՝ սաստիկ մարտ ընդ զօրուն Գուրգենայ եդեալ, զի թերեւս արտաքս զնոսա կարասցեն կորզել։ ԻսկԱշոտոյ ոչ գիտելով զգործ իրին՝ այսպէս նմակարծեցեալ թուէր, իբր թէ ընդ միմեանս մարդիկամրոցին ընդհարեալք մարտնչին։ Եւ ապա ինքն իսկարտաքուստ ՚ի ներքս մարտ ընդ վերնաբերդն դնէր. իսկնոցա բացագանչութեամբ ձայն վերուստ ՚ի վայրզգացուցանէին արքայի զառարկուածսն իրին, իբր թէվասն նորա առ ՚ի նոցանէն այն բան պատերազմի ընդսպային Գուրգենայ իրագործի։ Իսկ նա ձայն առ նոսաարձակէր, զի «Թէ վասն իմ, ասէ՝ նկրտիք յայդպիսիմրցմունս, ասէ, ընդէ՞ր ոչ ինձ բացցի դուռնդ՝ զի եսմտից եւ դիւրեաւ վճարեցից զայդ հանդէս եւբազմապարգեւ զձեզ արարից ՚ի բոլոր բարութիւնսե։ Եւապա բացաւ նմա դուռն ամրոցին՝ եւ մտեալ իսկ եւ իսկառհասարակ զզօրն Գուրգենայ ձերբակալ առնէ։ Եւ յետփոքր ինչ աւուրց առհասարակ զամենեսեան զնոսաանպիտանս առնէ յաչաց եւ յընչոց եւ յականջաց։ Եւայնուհետեւ ապա հիւսիսական ազգքն այնոքիկ ընդձեռամբ նորա նուաճեալ հնազանդէին ՚ի ծառայութիւն, եւ ըստ աջողակ այցելութեանն Աստուծոյ երթալովերթայր եւ զօրանայր։