Հայրէններու բուրաստանը

ԱՌԱՋԻՆ  ՏԱՂԱՇԱՐՔ

 

Ա.

Հանչաք ես հայրէն ասի, որ զքաջերն ի քարն ուսուցի,

Դարձայ մուճաւաթ բերի՝ յերկընո՛ւցըն սիւն  կապեցի։

Ելայ ի վըրան նըստայ՝ Աստուծոյ գանգտիկ մի արի.

«Աստուա՛ծ, մէկ ի վար հայէ՛, թ՚ի՜նչ ողորմ  բաներ կու լինի.

Տասըն տարեկան մանուկն ի սիրուն զէտ մոմ կու հալի,

Տասըն տարեկան մանուկն ի սիրուն զէտ մոմ կու հալի,

Ոսկորն է պատրուգ եղեր ու կաշին զէտ ձէթ կու վառի։

 

Բ

Մըտիկ իմ եարին արէք, զինք հագեր՝ ամէնն է կանանչ.

Հագեր գոյնըգոյն կապայ, կոճակ շար՝ ւ՚ օղակն է կանանչ.

Առեր ու պաղչան մըտեր, ջուր կ՚երթայ՝ եզերն է կանանչ.

Մըտիկ ծառերուն արէք, ծառն ծաղկեր՝ տերեւն է կանաչ։

 

Գ.

Սուրբ Աստուածածնի տօնին, որ իջաւ տիլպէրն ի յէգին,

Մանտըր քայլափոխ արաւ, լուկ գընաց ի պատրուսենին.

Քաղեց զիւր հոռում լունին?, լուկ ելից ի շար շըմաթին,

Շար շըմաթն ի վեր քաշեց, լուկ ցաթեց շառւեղն ի յէգին.

Խաղողն այլ զիւր պէյթն ասաց թէ՝ Հասայ սրտիս մուրատին,

Օր մի կիւզէլին ծոցին քանց հազար ներքեւ տերեւին։

 

Դ.

Հիւանդ եմ ի քո սիրուդ, ա՛ռ խընձոր արե՛կ զիս ի տես,

Արե՛կ նի՛ստ ի բարձս ի վեր, ձեռքըդ տա՛ր ու զիմ սիրտըն տե՛ս.

Զիմ ցաւուն դեղն դո՛ւ գիտես, ինձ օտար հէքիմ չիբերես.

Թէ նեղ է նայ՝ տեղ արա, թէ չէ լի՛ց զնոր սէրդ ալ ի ներս։

 

Ե.

Ա՜յ իմ աննըման նըման, մայրըն չէ բերեր քեզ նըման.

Աչերդ է ի ծով նըման, եւ ունքերդ ի թեւ  ծիծըռնկան.

Այդ քու աչերուդ շալֆուն մէկ ամպ էր Մօլքատ խորասան.

Ունքերդ է կապեր կամար ու կ՛երթայ ի Մըսրըն թալան,

Շատ ու շատ գերի արեր, շատ խօճայ ու շատ պազըրկան։

 

 

Զ.

Դեղներ եմ խընկիդ նըման ու առեր եմ գոյն զաֆարան։

Չգիտեմ թէ քո սէ՞րդ արեր թէ եկեր է օրըս մահուան։

 

Է

Վաղվընէ քնից վեր ելայ, թէ երթամ յիմ եարն ի բարեւ,

Խօյ եարս ալ իմ դէմս ելաւ, իւր երեսն էր վարդ ու տերեւ.

Վարդ ալ խօշ լէզէթ ունի՝ վեղվէնէքն երբ դըպչի արեւ,

Հանէ զիւր կանանչ կապան, լուկ հագնի զկարմիրն ի վերեւ։

 

Ը.

Զայդ պագդ որի քո բերնէն դու տըւիր քո սըրտի կամով,

Հանցեղ անուշիկ պըտուղ ո՛չ ցամաք կար եւ ո՛չ ի ծով.

Նըման էր այն պըտըղոյն որ Ադամ կերաւ խաբանօք,

Կերաւ՝ ի դրախտէն ելաւ, ես ի քո ծոցոյն կարօտով։

 

Թ.

Զիմ եարն ի գընալ տեսայ որ կ՚երթար ի ճամբադ ի վար.

Մանտըր քայլափոխ կ՚առնէր, կու քաղէր ծաղիկ նունուֆար.

Ամէն հանգչելու տեղիկ երեսին չընէր ու կուլար.

Կուրնա՜ր չարկըմնուն աչուին, որ պահեն քեզ յիսնէ օտար։

 

Ժ.

Սըրտիկս է խալկին եղեր, զօրն ըզքո ղուսան կու եփէ.

Անձիկս է փայտ եղեր ու զկըրակն ի վառ կու պահէ։

Տեսեր եմ որ միսն եփի՝ նա ըզկրա՛կըն դադրեցունէ.

Թողեր միսըն զիւր ոսկորն, դեռ ի կրա՛կըն փայտ կու ձըգէ։

 

ԺԱ.

Դու ո՞վ ես՝ յերդիկդ ելեր զայդ օտար հողըդ կու կոխես.

Թէ վարդ ես նէ՝ վար եկո՛, թէ օտար ծաղիկ նա գընա՛։

— Ո՛չ վարդ եմ ի վար գալու, ՚ւ ո՛չ օտար ծաղիկ գընալու.

Եկեր սիրուդ եմ առեր, ո՛չ գալու եմ ՚ւ ո՛չ գընալու։

 

ԺԲ.

Այս գիշեր լերանց բարձանց ծաղկունանց ի մէջն եմ ի քուն,

Իմ եարս ի վերեւ գըլխուս կու խըմէ, ես անհոգ ի քուն.

Գըլխարկս ալ ի վեր կալի, լուկ թըռաւ նըման կաքաւուն.  

Թեւիկ շահէնի առի, լուկ հասայ ի յեզըր ծովուն.

Հասայ, չըհասայ սիրոյս, վա՜յ հազար մօրըս բերելոյն։

 

ԺԳ.

Պիւլպիւլն ի յէգին մըտաւ, ի վերայ վարդին թառեցաւ.

Եբաց զիւր բարի բերան եւ ասաց մինչ որ լուսացաւ.

Վարդն ալ ի փըշի միջին սուտ ի քուն էր՝ զայն իմացաւ,

Խըզտեց զիւր կանանչ շապիկն, ըզկարմիր մի շուտով հագաւ։

 

 

ԺԴ.

Եկին ու բերին խապար պիւլպիւլին թէ վարդըն մեռաւ.

Պիւլպիւլն ի վարդին սիրուն սեւ ներկեց զշապիկն ու հագաւ։

Շուտով մի խապար բերին  պիւլպիւլին թէ վարդըն եկաւ.

Պատռեց զիւր սեւուկ շապիկն, խատուտիկ մի շուտով հագաւ։

 

ԺԵ.

Կարմիր վարդ կանանչ թուփով, կանանչ թուփ կարմիր խընձորով,

Քանի՜ կենամ քեզ ապով, քանի՜ մէկ երիմ կըրակով.

Կու սիրե՞ս ըղորդ սըրտով, կըշտացեր եմ սուտ խաբերով.

Թէ չես սիրեր ՚ղորդ սըրտով, սուրբ Սարգիս ՚ւ Աստուած քեզ խըռո՛վ։

 

ԺԶ.

Ծառ մի կայ նարինճ կուտայ, ծառ մի կայ՝  նարինճ ու թուրինճ,

Ամէն ծառ պըտուղ կուտայ, թէ ուռին չիտայ նա համ ի՞նչ.

Շատ եար իր եարին լըսեր, թէ դու այլ  լըսես նա համ ի՞նչ.

Շատ մարդ ի սիրուն մեռեր, թէ դուն ալ մեռնիս նա համ ի՞նչ։

 

ԺԷ.

Այս առաւօտուն լուսուն, գայր ջըրին ձայնիկն զըղզըղուն.

Այն իմ պէոֆայ եարին ձայնն անուշ էր քան զամենուն,

Բարակ սիրոյ տէր մարդուն, ինքն ու իր եարըն մէն ի քուն,

Պագ տան ու պագ առնուն, ղաւլ անեն մէկալ գիշերուն։

 

ԺԸ.

Հանցգուն եմ ի քո սիրուդ զինչ ամպերըն կ՚առնեն շառափ.

Զայդ երկիրն ամէն գիտէ, սիրոյ տէր եմ հետ քեզ խարապ։

Այս իմ նենգաւոր աչերս չի կենար մէկ պահ մի պարապ,

Կուլայ զօրն ըզքեզ կ՛ուզէ, չի առներ այլ մարդու տալապ։

 

ԺԹ.

Վարի վարճինակդ եմ ես, արգելէ՛, ո՜ մարդ, թէ կարես.

Թըռչիմ այլ երամ խառնիմ, գաս ի հետ ճանչել թէ կարես.

Ոսկի խաֆէս այլ շինես, զիս ի ներս դընել չըկարես.

Զերկիր բարեխօս բերես, զիս ի տուն տանել չըկարես։

 

Ի.

Կարմիր ու ճերմակ երես, քանի՜ մի զիմ սիրտս արունես.

Անցնիս թուխ ամպոյն ետեւ, ամպուգոյ առնես զիս էրես։

Քանի՜ զայս էրածս էրես, ա՛ռ քէ՝ֆին ու դի՛ր զիս ի ներս։

— Հեռի՛ քէֆին ի քենէ, հանց արե՛կ ծոցըս մո՛ւտ ի ներս։

 

ԻԱ.

Ես ասեմ ու դուն լըսէ՛, մայրն օրհնա՜ծ որ զքեզ բերեր է.

Մայրդ երբոր ըզքեզ իբեր, գէմ չասաց թէ զերկիրն էրէ.

Կըրակն ի յերկնից ի վայր թող ըզքո մայրն ամէն էրէ,

Որ զիս է ի քենէ ի զատ, զքեզ յիսնէ օտար կու պահէ։

 

ԻԲ.

Պիւլպիւլն ի ծովին միջին ի օձուն բերանն ու կ՚ասէ.

— Թող ես եմ ի յայս հալիս, թող իմ վարդըն գէշ չըքաշէ։

Վարդն ալ ի փըշի միջին սուտ ի քուն եւ զայն կը լըսէ,

Լուկ իր շարեղէն  շապիկն ի չորեք դիմաց կու խըզտէ։

 

ԻԳ.

Քանի դու ինծի էիր, նա կանանչ ու ցօղն ի վըրայ.

Երբ դու որ յիսնէն ելար, ձիւն երեկ՝ եղեմն ի վըրայ.

Թէ այլվի ի յիս դառնաս ու կենաս խելացդ ի  վըրայ,

Երթամ բարկ արեւ դառնամ, գամ կանգնիմ ի կամարիդ վրայ,

Լոյս ծագեմ ի քո վըրայ, որ սաստիկ ձիւնըն վերանայ։

 

ԻԴ.

Ա՜յ իմ նըշենի ծաղիկ, ծաղկեցար ու դարձար ի նուշ.

Բերանդ է աղուշ մաղուշ, պըռկըներդ է ամրաւ ու նուշ.

Զարախդ որ յափիդ ունիս՝ դու խըմէ՛ որ ասեմ՝ Անո՜ւշ.

Պագնե՜մ զայդ բերնիդ բոլորն որ գինւոյն հոտըն գայ անուշ։

 

ԻԵ.

Այս մութ ու խաւար տարիս՝ քէշկէ չէր բերեր մայրըս զիս.

Բերաւ սիրոյ տէր արաւ, սիրոյ տէր որ կ՚ելնէ հոգիս.

Կ՚ասեմ թէ կ՚ելնէ հոգիս, նա կ՚ասեն ինձ թէ՝ Թող մեռնի՜ս։

Այսքան զուլում ո՞վ տեսեր, որ զմանական մահըն կու կամիս։

 

ԻԶ.

Խիստ եմ կարօտցեր, իմ եա՛ր, դուն աժես որ կարօտանամ.

Ով որ զքեզ ի յիս բերէ, թէ զհոգիս առնէ նա կուտամ.

Ապրեր եմ հազար տարի եւ քաշեր հազար տարու ղամ.

Ի՜նչ շահ է իմ շատ ապրիլս՝ երբ ի քէն կարօտ կու կենամ։

 

ԻԷ.

Իմ եա՛ր, խըղճա՛ քո գերուս, քո գերուս՝ մենակ մընալուս.

Գաղտ եմ ալանի լալուս՝ վախեմ թէ ելնեմ աչերուս.

Լըսեր եմ որ վարդ ունիս, ուղարկէ՛ տէստէ մի գերուս.

Պագնեմ աչերուս դընեմ, որ դադրի աչերս ի լալուս։

 

ԻԸ.

Իմ եա՛ր, քեզ վատ չեմ ասեր, դու հիմի է՞ր ես խըռովեր.

Ղամազ կայ ի մեր մէջըս, քեզ ղալատ է հասկացուցեր.

Ղամազն է ի օձ նըման՝ որ Ադամ է ղալտեցուցեր,

Խաբեր ի դրախտէն հաներ, ի լուսուն է մերկացուցեր։

 

ԻԹ.

Երկինք որոտաց դողաց, աստղն իսկի ի տեղն չընըմաց.

Իմ եա՛ր, երբ յիսնէ ելար, բիւր հազար ծաղկունք հըտրաց.

Գըրեմ ես բարակ թըղթիկ, ուղարկեմ շատ պատգամ ի լաց,

Որտեղ ես՝ բարով կացիր, քո սիրած եարըն չի չըմոռնաս։

 

Լ.

Փոքրիկ բոլորիկ դըռնակ, որ ի քէն ծագեց լուսընակ,

Քո մէջքդ է քան զուռ բարակ, քո ծամերդ իջեր բարունակ։

Իմ եա՛ր, երբ զայդ ինձ ասիր, դու ապրի՜ս հազար ժամանակ,

Ես այլ ի աւուրս ի վեր ի ծոցուս անեմ քեզ ճարակ։

 

ԼԱ.

Փոքրիկ բոլորիկ շամամ, ե՞րբ լինի սիրոյդ տիրանամ.

Քո բէրդ յանատակ ծովուն, ուքեաֆիր ալին պահապան։

Երթամ հաւ մըրտիմ լինիմ, գամ ընկնիմ ի ծովդ ու լողամ,

Այնչափ ելումուտ անեմ մինչեւ քո սիրուդ տիրանամ։

 

ԼԲ.

Նըման ես ի յայն ոսկին որ Մըսրայ Տէրըն կու պահէ.

Քու ձայնդ ի յերկիր ելեր, զքո խըյմ՛թըդ մարդ չըգիտէ։

Ըզքո խըյմէթդ ես գիտեմ, որ ճիկէրս ի փորս եփեր է.

Սըրտիկս է յաղեղ նըման, գիրկըդ լար է ափըրշումէ։

 

ԼԳ.

Պաղչայ մի տընկեր եմ ես, թ՚ի՜նչ աղէկ մորճեր կայ ի ներս.

Սընուցի ՚ւ ի հասք բերի, խըլեցի՛ն զայն ու կուլամ ես.

Զէտ մանկակորուստ կաքաւ՝ ի լեռներն ի շուրջ կուգամ ես.

Լըսեր եմ ակնատ ունիս, բե՛ր լարէ՛, գամ ընկնիմ ի ներս։

 

ԼԴ.

Տեսայ զիմ եարըն նըստած, զէտ հազար լուսին բոլորած,

Զէտ զարեգակըն վառած, զէտ պայծառ աստղըն զարդարած.

Զոտկունքն ալ ի ջուր եդիր, ըզնըռնայ ձեռքուկն ալ լըւաց,

Կըտուածի թէփսինդըրած, արմաղան դըրած բաժանած։

 

ԼԵ.

Արեգակն ու պայծառ լուսին, որ կ՚ելլեն ի մէկ թապիհէ,

Իմ եարն ի տանէն ի դուսր զերկունքին լոյսըն կու պատլէ։

Նըման այն աստեղն ես դուն որ ամէն առաւօտն ելնէ,

Քիչ քիչ նա ի վեր կուգայ, զբարի լոյսն ի հետ կու բերէ։

 

ԼԶ.

Իմ սիրտս ի քո վառ սիրուդ զէտ աշնան ղազէլ կու դողայ.

Արտասունք ի յերեսս ի վէր զէտ գարնան անձրեւ կու ցօղայ.

Հոգիս ի յիսնէ ելաւ, մէկ մի քո ծոցոյդ ճար արա՛.

Ծոցիկս է ծոցիդ սովոր, այլ ընդ ո՞ր երթայ, մէկ ասա՛։

 

ԼԷ.

Հա՜յ իմ սերկեւիլ մորճիկ, ի՜նչ ատեն էիր սիրելու,

Չար փուշն է ի քեզ պատած, որ չըկայ ճարակ մըտնելու։

Չար փուշ պատողին ճըկրուն՝ ես հագնիմ ճօշանը կըռու,

Գամ մըտնում ու վարդ քաղեմ, թող հոգեկս ի տեղըն ելնու։

 

ԼԸ.

Երէկ չէ այսօր տեսայ խընձորի տալիկ մի հուսայ.

Թ՚ապրիմ ի յարեւ մընամ, թէզ հանեմ շուտով ջուր ի նա,

Ջուր Յորդանանու բերեմ ու ջըրեմ որ անմահանայ,

Ի շուքըն հանգչիմ ես այլ ՚ւ ի պըտղոյն վայելեմ նորա։

 

ԼԹ.

Գիտես որ դուն պարծեցար թէ՝ Ճերմակ ծո՛ցըս քեզ ծառայ.

Յետեւ փոշիման եղար, խըրատն ո՞վ երետ, մէկ ասա՛.

Ինձ խիփն ու ղուսալ կուզայ՝ քո ծոցուդ այլ մարդ տիրանայ,

Պագնէ զիմ պագած տեղիքն ու դընէ զերեսն ի վերայ։

 

Խ.

Գիշերս ես ի դուրս ելայ, թէ զիմ եարն գըտնում սիրելու.

Գըրօղն ալ ի դէմս ելաւ, լուկ նազար արաւ տանելու.

Գըրօ՜ղ, անհաւա՛տ Գըրօղ, դեռ մանուկ եմ, չեմ տանելու.

Եկո՛ւ տանելուն ցուցնեմ, տանելու զշըլին զարնելո՛ւ,

Զարախն ալ ափին ունի, ո՛չ խըմէ ո՛չ տայ խըմելու։

 

ԽԱ.

Թուխ աչք եւ ունքեր ունիս, լայն ճակատ, ու կարմիր երես.

Այդ ճերմակչ որ դուն ունիս, ըզշամամ ծըծերդ որ ի ներս,

Մեռնիս այլ անդին երթաս, զայդ ճերմակ ծոցիկդ ի՞նչ առնես.

Զամէն որդերըն ուտեն, դու է՞ր զիս, մահրում կու պահես։

 

ԽԲ.

Ի՞նչ անեմ կամ ի՞նչ լինիմ, կամ թէ ի՞նչ ունիմ կատարած,

Հա՜յ վա՜հ, իմ սիրած եարըն զէտ կատղած շուն ըզիս ի խած,

Կանգուն մի դանակ ունէր, անողորմ ի սըրտիս էած.

Ոչ ինքն Աստուծոյ վախեց, ոչ յիշեց օրիկ մ՚աղուհաց։

 

ԽԳ.

Ի՞նչ անեմ կամ ի՞նչ լինամ, չեմ հաւտար ու չեմ մոռանար.

Հազար եար կուտան փոխան, չեմ առնուր ու զքեզ չեմ ի տար.

Արե՛կ զայս ալէմս ի ժուռ, բեր ցըցուր զէտ մէկ մի ալ,

Որ տամ իմ սըրտիս ումէտ, աչերուս ասեմ թէ՝ Մի՛ լար։

 

ԽԴ.

Աշուն էր՝ եղաւ գարուն, ա՜հ քանի՜ կենանք մեք ի տուն.

Եկէք որ պաղչան մըտնունք ու խըմենք հետ ծառ շըքերուն.

Պըլպուլն ի վարդին սիրուն համբերէ զինչ մանչն ի գինուն.

Նըստեր ի վերայ ճըղին, սաղմոսէ ինքըն տունէ տուն։

 

ԽԵ.

Սիրե՜մ զայդ սիրուն երեսդ որ լուսին ի մօտն է գերի.

Պագնե՜մ զայդ բարակ պըռկունքդ, որ շէքէրն ի մօտն է լեղի։

Թուխ աչքդ ու կամար ունքերդ քան ըզծով կու զարնէ ալի.

Բերնիկդ է ի շիշ նըման որ վարդին ջըրովն էի լի։

 

ԽԶ.

Սոխախովդ ի վար  կուգ՚ի, լուկ մէկ մի ուշիկ ձայն էած.

Դառնամ ի յետիս նայիմ, խօշ եարս է կանգներ՝ շար շապկանց.

Զլաչկիկն թուլումուլ կապեր, զկէս ճակտին թողեր է ի բաց,

Թուխ աչուին ծարուր քաշեր, էտ քաֆրիկդ ելեր յօրինաց։

 

ԽԷ.

Այս աստընւորիս վերայ, դու մատնի, ես ակն ի վերայ.

Դոր որ պաղ աղբիւր մի կայ, դու կանանչ, ես ցօղն ի վերայ։

Խընծոր ես ծառին ճըղին, ես կանանչ թըփիկի վերայ,

Վախեմ թէ աշունըն գայ, քեզ քաղեն, թուփըս չորանայ։

 

ԽԸ.

Յայդ դաշտէդ ի վայր գայի անարատ սըրտովս դէպ ի տուն.

Իմ եարըն ինծի դիպաւ, գոյնըն շատ քան զբարկ արեւուն.

Զոտկունքս ես արգել տըւի, պագ մ՚առնեմ ու երթամ ի տուն.

Իմ եարն ինձ ճուղապ երետ, թէ՝ Կացի՛ր, լինի իրիկուն,

Իմ հայրս ելնէ ժամ երթայ, անհաւատ մարիկս չէ ի տուն,

Արե՛կ, զքեզ ի ծոցս առնում, մինչ որ գայ լոյսն առաւօտս։

 

ԽԹ.

Իմ եա՛ր, դու յերդիկն ի քուն, ծոցըդ լոյս տար աստըղներուն.

Կա՛մ առ զիս ի ծոցդ ի քուն, կա՛մ տէսթուր տուր երթամ ի տուն։

— Ո՛չ կ՚առնում ի ծոցս ի քուն, ոչ տէսթուր տամ երթաս ի տուն,

Հանցեղ երերուն պահեմ, մինչ որ գայ լոյսն առաւօտուն։

 

Ծ.

Երկու եարուկ զիս, կ՚ուզէ, չեմ գիտեր թէ ո՞րն է սիրուն.

Մէկըն ցերեկուան արեւ, մէկ՝ լուսին մութըն գիշերուն։

Լուսի՛ն, չեմ սիրեր զքեզ, դուն սովոր ես խոռ կենալուն,

Երթամ զարեգակ սիրեմ որ ծագէ լոյսն առաւօտուն։

 

ԾԱ.

Ստեղծո՛ղ, զքո ստեղծած ծառայն մի՛ մատներ ի ձեռըն սիրոյն,

Թէ ձեռն ի սիրոյն ձըգես, մի՛ մատներ ի Խալխի լեզուն.

Սէր ըզնա գէմ խեւ արեր, դարձուցեր է զէտ կապելուն.

Ով որ սիրոյ տէր մարդոյն մեղադրէ, ինքն է ատելուն։

 

ԾԲ.

Ա՜յ իմ աղբերանց արիւն, յապառաժ քարըն կենաս դուն.

Աչերդ ուռնայի նըման, ո՛չ ի քուն ես եւ ոչ արթուն.

Վախեմ թէ ըզքեզ որսան ու զըրկեն զիս ի քո տեսուն։

Առանց քեզ ես ո՞նց ապրիմ կամ աչե՛րըս իմ տանի քուն։

 

ԾԳ.

Ա՜յ իմ նունուֆար ծաղիկ, այդ ջըրին մէջըն կու կենաս.

Ըզջուր քեզ պատճառ արիր, ի սիրուն քան զուռ կու դողաս.

Գամ ըզջուրդ ի քէն կըտրեմ, որ տակէդ ի վեր չորանաս,

Յաչիցս քեզ առու հանեմ, զքեզ ջըրեմ որ պայծառանաս։

 

ԾԴ.

Իմ եար բարձրագնայ լուսին, ո՞ւր երթաս գիշերդ անիհուն.

Շատ երդիք ի վար հայիս, շատ կուզայ տեսնես դու ի քուն.

Զկոճկիկն այլ արձակ արեր, լոյս դիպեր ի մէջ ծըծերուն,

Շառաւիղն երկինքն ելեր, խաւարեր լոյսըն աստղերուն։

 

ԾԵ.

Իմ բարձրագընայ լուսին, շատ բարեւ տար ի կիւզէլին։

—Զբարեւդ ես ի ո՞ւր տանիմ, չեմ գիտեր զտունըն կիւզէլին։

—Գընա ի վերայ թաղին, բարձըր պատ ու ծառն ի միջին.

Նըստեր ի ծառին շըքին՝ կու խըմէ ի լուրջ ապիկին,

Կու խմէ ու հայրէն կ՚ասէ թ՚ի՜նչ անուշ է սէրն ու գինին։

 

ԾԶ.

Իմ բարձրագընայ լուսին, չիտեսա՞ր զիմ եար Մըշեցին։

— Երէկ եմ տեսեր զքո եարն ի յայգին Յակոբոսին.

Նըստեր ի վարդի շըքին, կու խըմէր ըզկարմիր գինին,

Խըմէր՝ ողորմուկ կ՚ասէր՝ «Շատ բարեւ տարէք իմ եարին»։

 

ԾԷ.

Ես մեռնիմ ի քո վերայ, դու ըզքո ծամըդ կըտըրես,

Կըտրես մաշալայ վառես, ձեռքդ առնուս ու զիս փընտըռես.

Կամ հողվերօքս անցանես, հետ լընուս զաչերդ ու թափես.

Գըրկիկ իմ  քարիս ածես, զապառաժ վէմըդ համբուրես։

 

ԾԸ.

Իմ եարն է հարանց տանէն հանց ելաւ զինչ նաւն ի ծովէն.

Հագեր է զկանանչ ճիւպպէն ու քաշեր զգըլխարկն ի վերէն.

Իւր շունչն է ի յայն մըշկէն որ դըրած է յամպարիէն։

Երեսն յայն խումաշ նըման որ հանած Ֆռանկաց մէջէն։

 

ԾԹ.

Հանցեղ կու հանէ սըրտիս, որ հանգիմ ես այլ մազեղէն,

Հագնիմ ու լեռներ ընկնիմ, լուկ ուտեմ ամէն խոտեղէն.

Կասկած կայ ի յիմ սըրտիս, զարհուրիմ ես ի մահուանէն.

Վախեմ թ՚աներէց մեռնիմ ու տանին թաղեն անօրէն։

 

Կ.

Աչերդ է ի ծով նըման, որ Մըսրայ ի դուռն է կանգներ.

Վարսերդ է յալի նըման որ քամին կ՚անէ տարուբեր.

Քան զուռ ես ի վեր վազեր, քան զկարմիր խընձոր բոլորեր.

Պայծառ ես քան զքաֆուր վարդ որ հոտով զաշխարհս  է լըցեր։

 

ԿԱ.

Այդ քո Ստեղծողի՜դ համար, երբ քայլես՝ ուներդ մի՛ շարժեր։

Այդ քու աչերուդ խընճերն շատ մարդու արիւն է խըմեր.

Խօ՛շ եար, արեւո՜ւդ համար, որբո՛ւկ եմ. զիս մի՛ լացըներ.

Տըղայ եմ, չեմ ի կենար, զիս ի քո կրակըն մի՛ ձըգեր։

 

ԿԲ.

Խօ՛շ եար, դու հերիք արա՛, քո սիրուդ հոգիս կու քակի.

Արե՛կ յայլ աշխարհ երթանք, այս աշխարհ մեզի չըպիտի.

Երթանք յայլ աշխարհ կենանք, որ անվախ կենանք ալանի.

Քանի՜ տեղս ահով կենանք ու դողանք թէ ի՞նչ կու լինի։

 

ԿԳ.

Քան զսէրն այլ քաղցրիկ պըտուղ ի յաշխարհս չաւտամ թէ լինի.

Շէքէրըն նըշով շաւղած, մօտ ի սէրն է դառն ու լեղի։

Ըզհամք ալ առի ես այլ, սիրոյ տէր եղայ հետ քեզի.

Սէրդ ալ իմ սըրտիս դու տուր, քո սիրուդ եմ ճորտ ու գերի։

 

ԿԴ.

Հոգե՛կ, թէ տայիր տէսթուր, որ զծոցիկդ ի յետ բանայի,

Զծոցիկդ ալ պաղ անէի, տէսթուրով ի ներս մըտնէի,

Երդուի, երդում տայի, անտէսթուր ի դուրս չըգայի.

Այն ի՜նչ անհաւատ գըրօղ, զիս ի քո ծոցուդ գայ տանի։

 

ԿԵ.

Կանա՛նչ ու կարմիր ամիս, մի՜թէ մա՛յրըն չէր բերեր զիս.

Իբեր սիրոյ տէր արաւ, այս քաղքիս՝ այս հմնաւիրիս։

Երկու երիկ կու սիրեմ, երկուսին սիրտըն կ՚ուզէ զիս,

Պըզտիկն «առաւե՜լ» կ՚ասէ, մեծն ասէ «Արե՛կ մօտ ի յիս»։