Գիրք Պատմութեան

Յաղագս Եաֆայու։

Նաւահանգիստն Եաֆայ՝ ՚ի գրոց ասի Յոպպէ։Այս այն նաւահանգիստն է ուր էջ Յովնան մարգարէնգնալ ՚ի Թարշիշ փախչելով յերեսաց Տեառն։ Սա ունիբերթ մի ամրաշէն, զինուք եւ զինուորօք. եւ գո՛յ անդմեծ մաքսապետ մի նստեալ յարքունուստ. որ եւ առնէյիւրաքանչիւր ուխտաւորէ՛ եօթն ղուռիշս տալով նոցաերիվար մի. եւ հասուցանելոյ պարտակա՛ն է մինչեւցԵրուսաղէմ անդորրապէս ըստ թագաւորական հրամանացեւ հրովարտակաց, զորս ունին ազգս մեր եւ յոյնքն. բաց ՚ի յաբեղայից եւ միաբանից սրբոյ Երուսաղէմիս։Աստ գոյ վանք մի ազգիս Հայոց, գեղեցիկ իջեւանտէրունական ուխտաւորաց. եւ ունի հոգետուն միպայծառ լուսամտօք. եւ է մեծ մխիթարութիւն մեզ։ Իմիջի սորա շինեալ էին փայտաշէն կամարք ցածքյԵղիազար հոգեւոր տիրէն հեղինակէ այսմ վանից։ Եւէին յո՛յժ հնացեալք։ Որ եւ ՚ի թուին ՌՃՀԴ-ին՝հարաւային կողմն վանից որ է ՚ի ներքոյ բերթին՝ ՚իփուլ եկեալ կործանեցաւ եւ փլոյց զփայտեայ փտեալկամարսն եւ եղեւ մեծ նեղութիւն ազգիս մերոյ։ Որ եւողորմութեամբն Աստուծոյ ՚ի նոյն թուին երջանիկպատրիարգն սրբոյ քաղաքիս Երուսաղէմի Գրիգորաստուածաբան վարդապետն՝ մեծ աշխատանօք հրամանառեալ ՚ի քաղաքապետաց եւ ՚ի դատաւորաց եւ ՚իմեծամեծաց քաղաքիս, նոր ՚ի հիմանէ շինեաց զութկամարս սրբատաշ քարիւ, բարձր լայն եւ պայծառ։ Որ եւ՚ի վերայ տանեաց այսց կամարաց, կառոյց փայտեայկամարս ըստ առաջի հին շինուածոյն եւ ա՛յլ գեղեցիկ։Կանգնեաց եւս սեղան յանուն սրբոյն Նիկողայոսի։ ԻՌՃՀԶ թուին գնալով ինքեան անդ՝ հրաւիրեալ ՚ի միւսազգաց ՚ի պատիւ իւրոյ սրբութեանն։ Ուստի եւնուաստս ընդ նմա գոլով հանդերձ միաբան եղբարբք, ականատես եղէ օրհնութեան նորակերտ եկեղեցւոյն եւօծման սուրբ սեղանոյն։ Այս երանելի հայրս մեր մինչէր ՚ի Կոստանդնուպօլիս, ՚ի ՌՃԿԷ թուին ընդհարազատաւն իւրոյ հօր իմոյ հոգեւորի տեառնՅովհաննու պատրիարգի Բիւզանդիոյ՝ գնեաց բազումմուլքս ՚ի նաւահանգիստ յԵաֆայ. երեք մաղազայ, հինգօտայ, Ե խանութ. Ա փուռ, եւ Ա ղահվէխանէ յիշատակսուրբ Երուսաղէմի եւ Սուրբ Յակոբայ. եւընդարձակեցոյց զտեղիս ազգիս Հայոց։ Եւ թէպէտ գոյրյառաջագոյն Ը մաղազայս շինեալ նախկին յիշատակսուրբ Երուսաղէմի, բայց գրաւեալք էին ՚ի ներքոյԺԱՌ ղուռուշի։ Որ եւ այրս Աստուծոյ վերոյիշեալ՝մեծաւ ջանիւ՝ Աստուծով զպարտսն ետ. եւ ՚ի գրաւէազատեաց ՚ի ՌՃՀ թուին։ Զոր Տէր Քրիստոս վարձսբարեաց տացէ իւրն եւ իւրայնոցն ամենեցուն։

Վասն այս Եաֆայիս՝ գրի ՚ի գործսառաքելոց թէ՝ աստ բնակէր Տաբիթայն զոր սուրբնՊետրոս առաքեալն յարոյց զնա. որոյ տունն արտաքոյԵաֆայու, դէպ Ռամլայու երեւի աւերակ։ Աստ ետեսՊետրոս առաքեալն զկտաւն լի՛ անմաքուր կենդանեօքյերկնից իջեալ, յօրինակ ընդունելոյ զհեթանոսս ՚իհաւատն Քրիստոսի անխտրապէս։ Ուստի իսկոյնզինուորքն Կուռնելիոսի հարիւրապետին եկին կոչելզՊետրոս ՚ի Կեսարիա եւ մկրտել զԿուռնելիոս։