Գիրք Պատմութեան

Վասն սրբազնասուրբ Գերեզմանին։

Ամենասուրբ Գերեզման Տեառն մերոյՅիսուսի Քրիստոսի է՛ ՚ի միջակէտ մեծի ատենի սրբոյտաճարին Յարութեան ՚ի ներքոյ մեծի արճճեայգմբեթին. եւ տեսանի արտաքոյ իբրեւ զփոքրիկ մատուռ, կամ եկեղեցի բաժանեալ յերկուս մասունս։

Առաջինն դէպ յարեւելս է քառանկիւնի եւդուռն ՚ի նմա։ Եւ միւսն յարեւմտեան կուսէ առակցեալԹ անկիւնացեալ կամարօք ՚ի վերայ Ժ մարմարեայգեղեցիկ սեանց, տարակացք ՚ի միմեանց Ե Ե թզօք։ Այսկամարաց հարաւային երկուսն եւ հիւսիսային երկուսնմեր են, ունելով զմի մի կանթեղս կախեալ ՚ի նոսա. եւերկուսն Հապէշիցն են. եւ երեքն եկեղեցւոջն Ղպթոց, որ սնարքն կոչի։ Եւ ՚ի վերայ կամարացն տարածեալ էգօտի գեղեցկադիր յարտեւան տանեացն շրջապատեալշաղկապօղ յարեւելեան եւ յարեւմտեան շինին Ճթզաչափ։ Իսկ բարձրութիւնն յատակէ՛ մինչեւ ցծայրգօտւոյն ԺԷ թզաչափ։ Եւ տանիսն այսմ սրբազան տեղւոջգմբեթն՝ է ծածկեալ արճճով, եւ հաստատեալ ՚ի վերայԺԲ բարակագոյն պատուական սեանց։ Որ ասի թէ ՚իՍինայու բերեալք են, խարսխեալք զոյգ զոյգ բարձր Թ Թթիզ. եւ տարակացք ՚ի միմեանց Դ Դ թզաչափ, Զկամարաւ, զորոց կախեն Դ Դ կանթեղս։ Իսկ դուռնսրբազնասուրբ Գերեզմանին է՛ յարեւելս. եւ կանթեղՍուրբ Լուսաւորչին ՚ի վերայ դրանն մշտավառ կայ ՚իձեռս մեր։ Եւ մտանելով ՚ի ներս, որ մերս ասիԳանձատուն. եւ է՛ որպէս զսրահ ՚ի վերայ ներքսագոյնդրան սրբազնասուրբ Գերեզմանին. երկայնութիւննյարեւելից յարեւմուտս ԺԱ թիզ եւ կէս։ Եւ ՚ի հիւսիսէցհարաւ Ը թիզ եւ կէս։ Իսկ մերձագոյն կողմն սրբոյԳերեզմանին ընդ նմա փորեալ ՚ի վիմէն կիսաբոլորակ՚ի վերայ միջի փոքրիկ դրանն, եւ Բ կողմունքնշինեալք արուեստիւ, անկիւնացեալք Բ պատուհանօք. մինն ՚ի հարաւ, եւ մինն ՚ի հիւսիս։ Եւ յատակնբոլորովիմբ կոկոնեալ նրբատեսակ սալիւք։ Իսկ առաջիներսի փոքրիկ դրանն տեսանի քար մի խրեալ յատակնչորեքդիմի, բարձր յերկրէ թզաչափ մի. եւ շրջապատն էԸ թզաչափ։

Եւ ասի թէ՝ Սա՛ է վէմն ուր նստէրհրեշտակն ՚ի վերայ, եւ ասէր կանանց թէ՝ Յարեաւխաչելեալն։ Վասնորոյ զարդարեալ է տեղս այս ամենայնազգաց կանթեղօք։ Որոց Դ կանթեղն մեր են. եւ հինգնՖռանկաց. Գ Յունաց. Ա Ղպթոց. Բ Հապէշից. Բ Սրֆից։Իսկ փոքրիկ դուռն ունի զբարձրութիւնն Գ թզաչափ, եւլայնութիւնն երկու թզաչափ. եւ անտի՛ մտանի ՚իսրբազնասուրբ Գերեզմանն Տեառն. եւ է՛ իբրեւ զայր՝փորեալ ՚ի վիմէ։ Բայց որմունքն զարդարեալմարմարոնեայ սալիւք։ Եւ է՛ սրբազան տեղննեղասեղմեալ. զի ամենասուրբ Գերեզմանն իբրեւ զմիսապատ կայ ՚ի հարաւակողմն. երկայնութիւննյարեւմտից յարեւելս Ժ թզաչափ, լայնութիւնն Գթզաչափ, բարձրութիւնն յատակէն Գ թզաչափ եւ կէս, պատեալ սպիտակափայլ մարմարոնեայ քարամբ, ունելով՚ի վերայ կախեալ ԽԴ արծաթեայ կանթեղս ամենայնազգաց։ Որոց վեց կանթեղն մերայնոցն են. եւ ԺԳկանթեղն Ֆռանկաց։ Ը Յունաց. Է Հապէշից. Դ Ղպթոց. Գսրֆից. եւ Գ վրաց. մշտավառք ՚ի փառս ՔրիստոսիԱստուծոյ մերոյ, եւ աստուածաբնակ սբազնասուրբԳերեզմանին իւրոյ։