Յորմէ
ժամանեսցէ
թուղթ
փրկչաւանդ
սուրբ
ողջունի,
Ճշմարիտ
սիրոյ
եւ
հոգեւոր
օրհնութեան,
հանդերձ
պահպանողական
շնորհօք
եւ
զօրութեամբք
Միածնաէջ
սրբոյ
տեղւոյս
եւ
համայն
հրաշագործ
սրբութեանց
եւ
մասանցն
սրբոց
աստանօր
եղելոց,
ի
վերայ
քաջընտիր
սիրելւոյդ
մերոյ`
եւ
հաւատարիմ
որդւոյդ
սրբոյ
Աթոռոյս`
Քրիստոսասէր
եւ
բարեպաշտ,
իմաստնախոհ
եւ
Ճոխապատիւ
Աղայ
Սարգսիդ
Տէր
Յովհաննիսեան.
եւ
բարեկարգ
տան
քում,
եւ
ամենեցուն
որք
քո
են,
ի
Տէր
խնդալ
հոգեզուարՃ
ցնծութեամբ:
(Շնորհք):
Եւ
ընդ
օրհնութեանս
Աստուածայնոյ`
ծանուցումն
լիցի
Աստուածասիրութեան
քում:
Զի
թուղթն
քո
յամի
Տեառն
1797.
ի
նոյեմբերի
30,
գրեցեալ,
էհաս
առ
մեզ
ի
1798
ի
նոյեմբերի
10:
Որոյ
եւ
երրորդ
օրինակն
որ
ի
վերոյ
յիշեալ
թուոյ
դեկտեմբերի
15,
էիր
յուղարկեալ,
էհաս
ի
1799,
ի
մարտի
31:
Զոր
սիրով
ընկալեալ
նախ
իմացաք
զողջութիւն
ազնիւ
սիրելւոյդ
եւ
քոյոցդ,
եւ
փառս
մատուցաք
Աստուծոյ
պահպանողին:
Իսկ
ի
գիտելն
մեր
զնարՃումն
կենաց
բարեպաշտուհին
եւ
երկիւղազարդ
Մօրն
քոյ
ծերունւոյ,
եւ
զտրտմութիւն
ձեր
ի
վերայ
նորա,
մեք
եւս
տրտմեցաք.
եւ
յիրաւի
հարազատ
որդւոց
է
տխրիլ
ընդ
հրաժարումն
գորովագութ
ծնողաց:
Բայց
զի
անշուշտ
վՃիռ
է
յԱրարչապետէն
կնքեալ
ի
վերայ
հողածին
մարդկութեանս`
դառնալ
ի
հող,
զինչ
ունիմք
ասել
առ
բարի
կամս
Տեառն:
Մանաւանդ
զի
բարեբաստիկ
անձն
այն
ոչ
անկատար
հասակաւ,
եւ
ո'չ
առանց
յիշատակի,
այլ
կատարուն
հասակաւ
եւ
լի
աւուրբք,
եւ
զթոռունս
որդւոց
տեսեալ`
այնպէս
է
վախՃանեալ,
ի
ցաւալից
կենցաղոյս
ի
հանգիստ
փոխելով,
եւ
որպէս
հասուն
ցորեան
ի
շտեմարանս
արքայութեան
ժողովելով:
Ապաքէն
մնայ
մեզ
փառս
տալ
Աստուծոյ
բարերարին.
եւ
վասն
հանգուցելոյն
խնդրել
զարքայութեանն
ժառանգութիւն.
եւ
վասն
յետամնացիցդ
զխաղաղական
կեանս
յերկարաձիգս
Վասնորոյ
յիշելով
զանուն
լուսահոգւոյն
ի
փրկարար
սուրբ
պատարագս`
ասեմք`
արժանացուսցէ
զնա
Քրիստոս
մտից
երկնային
առագաստին
ընդ
բարեհռչակեալ
կանանցն
իւղաբերից:
Եւ
ըզքեզ
հարազատ
որդիդ
նորա,
հանդերձ
բարեբողբոջ
որդովքդ
եւ
թոռամբքդ
մխիթարեալ
ո'ղջ
պահեսցէ'
եւ
երկարակեացս
արասցէ:
Ծանեաք
նաեւ
զհոգեւոր
որդւոյն
մերոյ
նուիրակ
Յակոբ
արհի
եպիսկոպոսի
խաղաղութեամբ
ժամանելն
ի
յօրհնեալ
քաղաքդ
եւ
մեծասէր
ընդունելութեամբ
ընկալեալ
լինիլն
յաստուածասիրացդ.
զոր
ինքն
եւս
կարի
շնորհակալութեամբ
գրեալ
էր
մեզ,
վկայելով
ջերմեռանդ
սիրոյ
եւ
հաւատարմութեան
ձերոյ
առ
սուրբ
գահս
եւ
առ
մեզ:
Որոյ
աղագաւ
եւ
մեք
առաւելապէս
շնորհակալ
եղաք
զյատկեղ
սիրելւոյդ
եւ
զբոլոր
մերազնէից
բարեՃոխ
քաղաքիդ:
Զորս
Աստուած
օրհնեսցէ
եւ
զօրացուսցէ,
հեղլով
առ
ձեզ
զշնորհս
ողորմութեան
եւ
գթութեան
իւրոյ.
եւ
զամենայն
բանս
եւ
զգործս
ձեր
առ
ի
բարին
յաջողելով:
Եւ
յաղագս
թիֆլիզեցի
պ.
Ստեփաննոսին
տէր
Շմաւոնեանց
կարեւոր
խնդրոյն`
որ
գրեալ
էիր
զյանձնառութիւնդ
եւ
մարդասիրապէս
հոգ
տանիլդ
ի
պահանջել
զհաշիւն
նորա
ի
պ.
Յօհանէն,
ոյր
սակս
եւ
պայմանագիրն
վաՃառակցութեան
նորա
խնդրեալ
էիր
ի
Բումբայու,
ընդ
այն
եւս
շնորհակալ
եմք
զբարեպաշտութենէ
քումմէ,
որում
Աստուած
լիցի
վարձահատոյց
աստ
եւ
ի
հանդերձելումն:
Գիտասցես
ապա`
որ
յիշեալ
պ.
Ստեփաննոսն
գնացեալ
ի
Հաշտարխան`
յանցելում
ամին
անդ
վախՃանեալ
է
որում
Տէր
ողորմեսցի,
եւ
սիրելիդ
ողջ
կացցես:
Բայց
որդին
նորա
պ.
Սողոմօնն
եւ
թոռունքն
կան
ի
Թիֆլիզ:
Եւ
մեք
նոյն
պ.
Սողոմօնին
գրեցաք
զքոյդ
բարեկամօրէն
հոգատարութիւնն
բանին
իւրեանց,
եւ
նա
ի
հարկէ
թուղթ
գրեսցէ
ազնուոյդ.
եւ
սիրելիդ
եւս
ի
կատարումն
բանին
զոր
ինչ
հօրն
էիր
գրելոց,
որդւոյն
գրեսցես.
եւ
մեզ
եւս
ծանուսցես:
Իսկ
յաղագս
ամբարշտութեանց
եւ
վնասակարութեանցն
ի
Հաշտարխանու
յուղարկած
Թիֆլիզեցի
չքանալի
Ստեփան
կարգազերծ
չերիցուն
որ
գրեալ
էիր,
աւելի
քան
զգրեալսդ
իմացաք,
եւ
առաւել
քան
զձեզ
վիրաւորեցաք
սրտիւ,
եւ
հոգւով
չափ
ցաւեցաք
վասն
բարեմիտ
ժողովրդեանդ:
Արդ`
յայտնի
է,
որ
բազում
ամօք
յառաջ
ըստ
խնդրոյ
նոր
Նախիջեւանցւոց`
մեք
նոցին
քահանայ
տէր
Յարութիւնին
տուաք
զկոնդակն
եւ
մինչ
խղՃալին
այն
վախՃանեցաւ,
եւ
այդ
թիֆլիզեցի
լկտին
եկն,
շատ
էր
դմա
զժողովքն
առնուլ
եւ
դառնալ
յետս,
եւ
մինչ
ո'չ
դառնայր,
արժան
էր
օրհնեալ
իշխանացդ
միաբանութեամբ
պատասխանել
թէ`
մեք
քեզ
յաիւտեան
պարտականութիւն
չունիմք,
խնդրելիքդ
առեր.
դարձիր
գնա:
Այլ
այնքան
մնաց
որ
յետ
մուրացիկ
գոլոյն
բռնաւորաբար
պահանջող
եղեւ,
զի՞նչ
ասեմք:
Աստուած
զայնպիսի
գայթակղեցուցիչսն
բարձցէ
յերկրէ,
կամ
թէ
օրհնեալ
ժողովրդեանդ
արիութիւն
եւ
քաջութիւն
շնորհեսցէ,
որ
իրաւամբ
ի
բաց
մէրժիցէք
զվիրաւորիչ
գայլսն
ի
միջոյ
հօտիդ:
Եւ
արդ`
յետ
հասանելոյ
թղթոյն
քո
առ
մեզ,
ի
դեկտեմբերի
ամսեանն
գրեցաք
Յովսէփ
արքեպիսկոպոսին
սաստիւ
դարձուցանել
փութով
զկորստական
չքահանան
զայն
ի
յօրհնեալ
երկրէդ,
եւ
նա
գրեալ
է
մեզ
թէ`
զնմանէ
չար
համբաւս
լսեմ.
բայց
եւս
ամենեւին
հաՃութիւն
չունիմ
ընդ
արարմունս
նորա,
եւ
զոր
ինչ
գործ
է
արտաքոյ
իմ
կամացն
է,
եւ
այլն:
Եւ
ի
նոյն
դեկտեմբերի
ելն
գրեցաք
ի
Բասրա
պ.
Ստեփաննոսին
Տէր
Յովհաննիսեան`
ազդ
առնել
սիրելւոյդ:
Իսկ
ահա
մեք
գրեմք
ազնւոյդ,
որպէս
ի
նուիրակ
Յակոբ
եպիսկոպոսին,
եւ
Քրիստոսիւ
զօրացեալ
Աղայ
Մովսէսին
եւս
գրեցաք,
մինչեւ
ցհասանիլ
թղթոցս
յայդր,
եթէ
վատշուեր
չերէցն
այն
ո'չ
իցէ
ելեալ
այտի,
հարկիւ
կամ
ձեօք,
կամ
վՃռաւ
իրաւասէր
դատաւորացն
զկոնդակն
մեր
առջիք
ի
ձեռացն,
եւ
ինքեան
պատասխանի
տաջիք
ելանել
ի
քաղաքէդ
եւ
հեռանալ
ի
ժողովրդենէդ
մերմէ,
եւ
թէ
ո'չ
ելանիցէ,
արտաքսեալ
է
ի
սուրբ
եկեղեցւոյ
ձերմէ,
եւ
ո'չ
գոյ
նմա
համարձակութիւն
յեկեղեցի
ձեր
մտանել
եւ
քահանայ
կոչիլ
մինչեւ
ելցէ
ի
յերկրէդ
Հնդկաց:
Պատուիրեմք
եւս,
մի
միայն
զդա,
այլ
եւ
զայլ
այդպիսի
կարգուրացսն
եւ
զինքնագլուխ
շատաշրջիկսն
մի
ընկալջիք
եւ
մի
պահեսջիք
ի
միջի
ձերում,
այլ
թէ
կամիցիք`
ըստ
կամաց
ձերոց
ողորմութիւն
ինչ
տուեալ
ի
բաց
արասջիք
ի
ձէնջ:
Եւ
եթէ
ոչ
մեկնեսցին,
եւ
ի
զուր
անէծս
կարդասցեն,
դարձցի
առ
ինքեանս,
եւ
դուք
ազատ
լիջիք
յընդվայր
բարբանջանաց
նոցա:
Այսքան
առ
այս
բաւ
լիցի
խոհեմութեան
ձերում:
Զորպիսութեանց
մերոց
եւ
կողմանցս
այսպէս
գիտել
լիցի.
որ
երկիրս
եւ
կողմունքս
յանհանգիստ
նեղութեան
կայ
ի
պատՃառս
իշխողացն
խստութեանց
եւ
անդադար
խռովութեանց:
Եւ
սուրբ
Աթոռ
Մայրս
ձեր
եւ
մեք
մինչեւ
ցայժմ
երբեմն
ի
փորձութիւնս
եւ
երբեմն
սակաւ
մի
ապահովի
յատկապէս
խնամարկութեամբ
Տեառն.
յայսմհետէ
եւս
նորին
այցելութեանն
ապաստանիմք
անցուցանել
զաւուրս:
Եւ
իսկապէս
սիրելիդ
մեր
ի
Ճշմարիտ
սիրոյդ
եւ
ի
բարեկամութենէդ
աննուազ
մնալով,
եւ
երբեմնապէս
գրով
հաւատարմութեան
ձերոյ
զնեղսակրութիւնս
մեր
սփոփելով,
ողջ
լեր
ի
Տէր:
Գրեցաւ
ի
թուականի
Փրկչին
1799.
եւ
յապրիլի..
ի
լուսանկար
Աթոռս
սուրբ
Էջմիածին:
Ողջոյն
եւ
օրհնութիւն
առաքեմք
բարեպաշտուհի
կենակցին
քոյ`
զգաստամիտ
Մարիամջան
Տիկնոջն,
եւ
մօր
նորա
Զանազան
խաթունին.
եւ
քեռն
քում
Գաբրէլ
խաթունին,
եւ
ազնուածին
որդւոց
քոց
Աղազադէից`
զօրացելոց
Քրիստոսիւ`
պ.
Յովհաննէսին,
պ.
Մկրտչին
պ.
Կարապետին,
Բէկտան
կոչեցեալ
պ.
Առաքելին,
եւ
պ.
Մարտիրոսին,
եւ
երկիւղազարդ
պարկեշտուհի
դստերաց
քոց
Թագուհի
տիկնոջն
Զանազանին,
Ղատամին,
Խաչխաթունին,
եւ
Բէկումին,
եւ
խոհեմառատ
փեսային
ձերում
պ.
Ստեփաննոսին
եւ
ծաղկափթիթ
զաւակաց
նոցին
եւ
համայն
իսկ
ձերայնոց`
ազգականաց
եւ
բարեկամաց:
Որք
լիցին
մխիթարեցեալք
Տէրամբ,
եւ
յանձնեցեալք
ի
պահպանութիւն
հզօր
Աջոյ
նորին,
եւ
հոգեզուարՃ
շնորհք
սրբոյ
իջման
տեղւոյս
Քրիստոսի
եղիցի
ընդ
ինքեանս
ի
զօրացուցանել
հանապազ
առ
ԱստուածահաՃոյ
գործս
օգտակարս,
Ամէն:
