Անցեալ
ամսոյ
մէկէն
արձակեալ
թուղթ
ձեր,
ամսոյս
12ին
ընկալայ,
գիտացի
ամենայն
անցս
յառաջացեալս
այդր
ի
բարեհամբոյր
ժողովրդենէ
ի
յառաջնորդութենէ
զօրաւոր
աղօթից
սրբոյ
հօրն
մերոյ
Լուսաւորչի,
որոյ
աղօթիւքն
ակն
ունիմ,
մերկապարանոց
լինիլ
զամենայն
օձապատիր
խափէյութիւնս
թշնամեաց:
Սակայն
յոյժ
ցաւիմ,
որ
նախ
քան
առնել
գործոյն,
ամենայն
ուրեք
հռչակեցաւ,
մինչեւ
թշնամիք
եւս,
որ
զենընկեց
կային
ի
ապահովի
աՃապարեցին
ամրանալ,
եւ
մատնել
զանձինս
դարձեալ
ի
գործ
պատերազմի,
եւ
զգոյս
իւրեանց
անխնահ
նուիրեալ
ի
զոհ
ԾԱՉ,
ոյն
ակկարօնի,
աղթահարեցին
զամենայն
հարազատս,
անւանելով
պղտորիչ
պարզամտաց
որպէս
զհարազատն
մեր
Սիմօն
Սէրկէիչ
որ
է
Հաշտարխանու
մաքսապետ,
թէպէտ
զօրաւոր
վնաս
չկարացին
հասուցանել
սակայն
ցաւեցուցին
զսիրտս
նորա.
եւ
վասն
մեր
աւելորդ
է
գրելն,
երբեմն
ողոքանս,
երբեմն
սպառնալիս,
ի
ձեռն
զօրաւոր
իւրեանց
կողմն
առեալ
իշխանաց,
սակայն`
ոչինչ
օգտեցան.
մեք
հնազանդ
ցուցաք
զանձն
մեր
մահու
քան
Ճանաչել
զԴանիէլն
կաթողիկոս
վերջապէս
խնդրեցաք
ի
կայսերէ.
յատկացուցանել
մեզ
ի
բնակութիւն
զգաւառն
Նովոռոսիսկու,
ի
քաղաքին
որում
մեք
հաՃիցեմք.
ողորմածաբար
հրամայեցաւ.
ուստի
հանդարտութեամբ
տեսանեմք
զպատրաստութիւն
Ճանապարհական,
առի
գնալ
աստի
նախ
ի
Գրիգորիպոլ
եւ
ապա
ի
Նախիջեւան
դադարիլ,
ի
սուրբ
Գեւորք
եկեղեցոջն,
մինչեւ
տեառն
այցելութիւն:
Մեծապէս
գոհունակութիւն
ունիմ
ի
Գեւորք
աղայէն.
ես
ո'չ
խնդրեմ
զնմանէ
թուղթ.
այլ
ցանկամ
զառողջութիւն
նորա.
եւ
ապա
սպասաւորութիւն
Ճշմարտութեան,
ես
ո'չ
ելանէի,
եթէ
չէր
ծանրացեալ
սրբազան
կաթողիկոսն
ի
վերայ
քիսակաց,
եւ
Կարապետ
վարդապետն
լռելեան
նստեալ
ի
Թիլֆիզ:
Երբ
ելից
աստի
տեսցուք
ո՞վ
ձրի
նստցի
ծանուցանել
նմա.
ով
ոք
զինւորիցի
իւրովք
թոշակօք,
ըստ
առաքելոյն:
Երկարելն
սրտամաշութիւն
է
երկոքին
կողմանց,
գրելն`
եւ
լսելն:
Երբ
տեառն
շնորհիւ
հարկաւորիցի
մահսէրական
թուղթ,
մատուցանելն
ուղղակի
դեսպանին
բարոքէ,
որ
անմիջաբար
կայսերական
ձեռն
հասուսցէ,
զի
մեք
ո'չ
լինիմք
աստ:
Այլ
թողումք
աստ
յաղագս
յիշեցուցանելոյ
մերոյս
բարերարաց
զանցս
իրաց.
զպարոն
Սիմօն
Մադաթովն,
քեռ
որդին
լուսահոգւոյ
որ
գրելոց
է
առ
մեզ
եւ
առ
ձեզ,
նոյնպէս
եւ
դուք
նմա:
Ցաւիմ
որ
ձերդ
աշխատանքց
ո'չ
ժամանեաց
ինձ
ի
ներկայութեանս
որքան
էի
աստ,
այժմ
Աստուծոյ
է
յայտ
որ
զօրութիւնս
հատաւ,
եւ
հասի
ի
խորին
աղքատութիւն,
դուք
խոհեմութեամբ
ձերով
դատել
կարէք,
որ
այսպիսի
մեծածախ
քաղաքի
եօթն
անձամբ,
ինչ
պիտոյ
էր
մսխել,
տան
միայն
տալով
քառասուն
ռուպլի
ամիսն,
թող
զվառելիսն,
որ
ծանր
է
քան
զքիրահն,
իսկ`
զայն
թողում
որ
թէեւ
լոկ
անուամբ
սակայն`
եպիսկոպոսականաւ
բնակիմ,
եւ
ընկալնում
զեկեալս
չունելով
արտաքուստ
դիան
մի`
օգնութիւնս,
բացի
կայսերականէն.
իսկ
կարէթին
ամսէնն
հարիւր
ռուպլի
թարց
որոյ
անմարթէ
իմոյ
աստիՃան
ունողի
արտաքս
զելանել.
զի
այս
օսմանցոյ
տէրութիւնն
չէ,
որ
գտակաւ
հնար
իցէ
ամենայն
ուրեք
շրջիք,
մինչեւ
առ
երեւելիս,
զի
եւ
աստ
գուցէ
հնար
է,
բայց
ո'չ
ինձ,
այլ
միւսում,
որ
թէ
բիւրք
դիպեցին,
մինն
հազիւ
ի
բիւրուց
Ճանաչէ,
բայց
մեզ
ամենայն
ոք.
վասնորոյ
ըստ
կոչման
աստիՃանիս
պարտիմ
արտաքոյ
տան
երեւիլ,
թէեւ
ի
տան
քաղցած
նստիցիմ:
Ի
վշտացեալ
սրտէ
դարձեալ
մատուցի
խնդիր
ողորմած
կայսեր,
խնդրելով
երեք
ամաւ
արձակութիւն
երկրէս
ելանելոյ
եւ
դիմելոյ
ի
սուրբ
Սաղիմ,
յաղագս
լալոյ
զապաբաղդ
վիՃակ
կենի
իմոյ,
եւ
առ
այն
Ճանապարհորդութիւն
խնդրեցի
հինգ
հարիւր
թուման
դրամ
ի
յօգնութիւն,
տեսից
զինչ
պատասխան
ելանէ,
զի
յագեցայ
ամենայնի
ոչ
կամիմ
զյետ
լինիլ
շքոյ
եւ
փառաց.
բաւ
համարիմ
զոր
վայելեցի,
թող
ժամանակ
մի'
լացից
զմեղս
եւ
զանօրէնութիւնս
որովք
հալածիմ:
Եւ
այլն
մնամ
վասն
ձեր
պատրաստական
ծառայ
խոնարհ
Գրիգոր
արքեպիսկոպոս
հայոց
եւ
սրբոյ
Էջմիածնի:
1802
նոյեմբ.
17
ի
Ս.
Պետրբ.
Ստեփաննոս
արհոյն
կարօտիւ
զողջոյնս
ձոնեմ:
Ի
մէջ
քանի
աւուրց
ելանելոց
եմ
աստի,
զի
տկարութիւնս
արգելու,
եթէ
ո'չ
վաղ
ելեալ
էի
ի
Գրիգորիպոլու
գրեցից
որպիսի
վիՃակի
լինիլն
իմ:
