Ժ.
գլուխ:
Եթէ
յո՞րոց
գրոց
կամ
յո՞րոց
ազգաց
պարտ
է
հաւաքել
զիրս
դատաստանի,
որով
ժողովի
ճ
շմարտութիւնն
մեր.
եւ
թէ
ո՞րպէս
պարունակի
գիրս
դատաստանի:
Հանդերձեալ
մեր
գրովդրոշմել
գիրս
դատաստանի`
պարտ
է
ցուցանել
թէ
յո՞րոցգրոց
կամ
յո՞րոց
ազգաց
հաւաքեմք
զսա,
զի
ճշմարտութիւնն
յայտնեսցի
եւ
մի'
ոք
գայթակղեսցի
թէմեք
մերովք
մտացածին
բանիւք
գրեմք
զսա:
Առաջին`
հաւատարիմ
համարիմքի
բնաւորական
օրինացն
առնուլ,
զոր
ունէիննահապետքն
Աբրահամ
եւ
այլքն
առանց
գրոյ,
զոր
ունէինզնոյն
հեթանոսք,
որով
զշնացողս
եւ
զգողս
եւզսպանողս
դատել
ուսան:
Երկրորդ`
առնումք
յամենայնազգաց
քրիստոնէից
իբրեւ
ի
հարազատ
եղբարց,
զորլուաք
եւ
տեսաք
ի
նոսա
բարւոք
դատաստանս`
հաւաքեմքի
գիրս:
Երրորդ`
առնումք
եւ
իմահմետականաց.
ո'չ
զոր
նոքա
ուսանի
Մահմետայզախտաւոր
բանս
կամ
զդատաստանս,
այլ
զոր
առին
իՄովսիսի
օրինացն`
մեք
զայնս
ընտրեմք
եւ
առնումք.
ո'չվասն
նոցա
առնլոյն`
զԱստուծոյ
օրինացն
եւ
զիրաւանցխստեմք
եւ
ո'չ
վասն
օրինացն
խառնելոյն
զախտաւորբանս
նոցա
ընդունեմք,
այլ
ընտրելով
զիրաւացին`խոտեմք
զախտաւորն:
Այս
են
ազգքն
յորոց
ընտրեմքեւ
հաւաքեմք
զդատաստանս:
Իսկ
ի
գրոց
-
առաջին`
յԵլիցեւ
յԵրկրորդ
Օրինացն,
եւ
յայլ
եւս
գրոցն,
որ
է
ստոյգԱստուծոյ
օրէնք
եւ
դատաստանք.
զոր
եւ
ասէ
իսկ
թէ
-այս
են
օրէնք
եւ
դատաստանք
եւ
վկայութիւնք,
զորպատուիրեաց
ձեզ
Տէր:
Երկրորդ`
ի
կանոնական
գրոց.
զի
եւ
անդ
ո'չ
միայն
զօրութեամբ
գտանի
դատաստան,
այլեւ
յայտնի
դատաստան
իսկ
ի
բազում
տեղիս:
Երրորդ`
առնումք
յամենայնԳրոց`
ի
Հին
եւ
ի
Նոր
Կտակարանաց,
զի
ամենայն
Գիրքզի՞նչ
այլ
ինչ
են
եթէ
ոչ
խրատք
եւ
օրէնք
հոգեւոր
եւմարմնաւոր
դատաստանի:
Արդ`
այսպիսի
հաւաքումնսյայտնի
առնէ
զճ
շմարտութիւնս
մեր.
զի
ոչ
թէմտացածին
բանիւք
գրեմք
զսա,
այլ
ի
գրոց
եւ
յազգացժողովեմք
զսա
ի
պէտս
հաւատացելոց:
Բայց
պարտ
էգիտել,
զի
ո'չ
թէ
այս
միայն
է
գիրս
դատաստանի
զորայժմս
գրեմք,
եւ
ո'չ
թէ
ի
մէնջ
միայն
պարտ
է
առնուլզաւարտումն,
զի
զկանոնաց
ունի
զնմանութիւն:
Զիորպէս
կանոնք
զի
ո'չ
միանգամ
եդաւ
եւ
ո'չ
ի
միումտեղւոջ
եւ
ո'չ
ի
միոջէ,
այլ
առ
սակաւ
սակաւ
եւ
իբազում
ժամանակս
եւ
ի
բազմաց
եդաւ
եւ
եդեալ
լինիմինչեւ
յաւիտեան,
որպէս
եւ
նոյն
կանոնացն
է
հրաման.
զի
յառաջ
յառաքելոցն
եդաւ
եւ
ապա
ի
Նիկիա,
եւ
յառաջքան
զնա
այլք,
եւ
ապա
յայլ
եւ
յայլ
ժամանակս
իժողովոց
եւ
ի
հարց,
որք
զհետ
եկին:
Ի
դէպէ
ասել
զիայսպէս
լինիցի
եւ
զիրս
դատաստանի
զի
այժմ
ի
մէնջսկիզբն
սորա
եղեւ
եւ
ի
դէպ
է
առ
սակաւ
սակաւ
աճ
ելյայլ
եւ
յայլ
ժամանակս
եւ
որքան
տեսցի
եւ
լինիցիդատաստան
յիմաստուն
արանց
զնոյն
գրել
ի
կարգի,
եւայսպէս
առ
սակաւ
սակաւ
գալ
ի
կատարումն
եւ
կատարեալլինել:
Քանզի
կանոնաց
հրամանք
է
ի
տարւոջն
երկիցսանգամ
ժողով
լինել
եւ
քննել
թէ
յաշխարհի
նորագոյնինչ
իրք
յայտնիցին,
այնորիկ
սահմանս
եւ
կանոնսհաստատել
եւ
ուղղել:
Այսպէս
պարտ
է
լինել
եւդատաստանիս
իրաց,
զի
որքան
նորագոյն
իրք
պատահի
եւքննեսցի
յիմաստնոց
եւ
հատցի
դատաստան`
զնոյն
գրել
իգիրս
յայս:
Եւ
թէ
ոք
միտ
դնիցէ
գտանէ
զամենայն
գիրսսուրբս
այսպէս
առ
սակաւ
սակաւ
եկեալ
ի
կատարումնեթէ
ի
միոջէ
եւ
եթէ
ի
բազմաց,
որպէս
եւ
ԳիրքԱրարածոցն
ի
Մովսիսէ
ոչ
ի
մի
ժամանակի
գրեցան,
նոյնպէս
եւ
երկոտասան
մարգարէքն:
Այսպէս
եւԱւետարանն
սուրբ
ո'չ
ի
միոջէ
գրեցաւ
եւ
ո'չ
ի
միումժամանակի,
այլ
ի
յայլեւյայլ
ժամանակի
եւ
յայլոց.
նոյնպէս
եւ
թուղթ
Պաւղոսի.
բազում
եւ
այլ
գիրք
իվարդապետաց
սրբոց
եւ
ի
հարց:
Ըստ
սմին
օրինակի
այսգիրք
որ
ի
մէնջ
սկսեալ
եղեւ,
եթէ
ի
մէնջ
առ
սակաւսակաւ
գրեալ
լինի,
եւ
եթէ
ի
բազմացն
եւ
յայլեւյայլժամանակս
գրեսցի,
չէ'
ինչ
պակասութիւն,
այլ
արժան
էմիայն
ուղիղ
տեսութեամբ
եւ
բարեհաճ
ոյ
դատմամբզպակասն
լցցեն:
Բայց
վայելուչ
եղեալ`
թէ
ժողովովկամ
ընդ
բազումս
քննելով
էր
եղեալ
սա.
զոր
եւ
եսախորժելով
խնդրէի,
բայց
ոչ
պատահեաց
այս
վասնբազում
պատճ
առի.
զի
թէ
դատաւորաց
երկուց
եւ
երից
իմիասին
լինել
ի
դատելն
իրաւունս
լինել
համարեցաք,
ո'րչափ
եւս
առաւել
եւ
այսմ
պարտ
էր
ի
միասին
լինելբազմաց
եւ
քննել
զիրս
եւ
ապա
գրով
դրոշմել:
Բայց
զիայս
ոչ
պատահեաց,
վասն
այնորիկ
զայսոսիկպակասութիւնն
եւ
գրովք
լնումք,
զնոցա
զօրութիւննեւ
զհրամանն
առնումք
վկայ,
եւ
մանաւանդ
յեղելոցիրաց
դատաստանաց
իսկ
նոցունց,
եւ
ի
տեսութենէ
եւ
իլսելոյ
զհաւաստի
իրաւունս
իւրաքանչիւր
ազգաց:
Ուստի
հաւաքելով
մեր
զիրաւունս
ի
սոցունց
ի
գրոց
եւյազգաց`
դրոշմեսցուք
եւ
անպարսաւ
լիցուք: