Գիրք Դատաստանի, Բ խմբ.

Դ.
ՅԱՂԱԳՍ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՑ ՔԱՀԱՆԱՅԻՑ:

4. «Եւ մի' լիցի քահանայիցժառանգութիւն առնել զժողովուրդն Քրիստոսի, որպէստեսանեմք, զի եւ դստերաց բաժինս տան ժառանգութեանզգինս արեան Քրիստոսի. դատաստան լիցի յեպիսկոպոսացյայնպիսեացն առնուլ զհօտն Քրիստոսի եւ տալ ի ձեռսայնորիկ որ Տեառն զտերունիսն հովուեսցէ, եւպատասխանել նոցա իրաւամբք թէ` զոր սրով քո գերեսցեսեւ գնով քո գնեսցես զնոսա կալցես քեզ ժառանգութիւն, եւ մի' զչարչարանօքն Քրիստոսի փրկեալսն. եւ թէյանդգնի` լռեցուցանել ե'ւ ի քահանայութենէ: Եւ թէպատահի ժողովրդականացն փոփոխել բնակութեամբ թաղէի թաղ, այնմ քահանայի լիցի հօտս ուր եւ բնակիցի, եւմի' առաջինն յաղագս այնորիկ հակառակիցի, զի մի էօրինակ հովուութեան ընդ ամենայն տեղիս ուղղափառաց. զի այդոցիկ դատաստան լիցի` զժամանակ առաջնոյքահանային առաջինն Տեառն տալ համար եւ զվերջնոյն`վերջինն: Եւ թէ այդմ հակառակին իբր անբան ոչխարաց իվերայ ագահիլ, իրաւացի է լռել եւ ի քահանայութենէհակառակողին: Այլ այնոցիկ, որ ոչ ունին պատիւքահանայութեան եւ հարկիւ զժողովուրդ Տեառն ստանան, դատաստան լիցի` կա'մ քահանայանալ թէ սարկաւագ է եւկա'մ լռել ի չար սովորութեանց. եւ թէ ոչ հնազանդինիրաւանց, որոշեսցին յեպիսկոպոսաց մինչեւ զղջասցին: Իսկ քահանայից վանականաց ո'չ է պարտ ժողովրդականացլինել հովիւ, այլ կրօնաւորութեանն զոր ընկալանպարապիցին եւ զհասս ի ժողովրդենէ ըստ սահմանիկանոնաց սրբոյն կալցեն Սահակայ: Բայց զհոգեհանգիստի վանս առնել ո'չ է ըստ օրինաց դատաստանի գրոց, զիմսակերութիւն ի վանս կուսանաց ո'չ է, բայց եթէզենմունս յաշխարհի առնիցեն եւ մասն ի վանս իբրվայել է նոցա տարցեն: Իսկ եթէ յաղագսանձեռնհասութեան եւ կամ յաղագս յուսոյ ի վանստարցեն եւ արտաքոյ գրոց դատաստանի մսակերութիւնանդ աշխարհականաց առնիցեն, մի' լիցի հակառակիլքահանայից աշխարհի յաղագս այսոցիկ, զի ո'չ էդատաստանաւ աւելի քան զկարն պահանջել եւ զյոյսհատանել, զի այլոց անկարգութեան պարտին վրէժխնդրել, եւ ո'չ յաղագս այսոցիկ: Եւ եթէ աղ ոքյաշխարհականց ի տան իւրում օրհնել տայցէ, յաղագսանհնազանդութեան իւրոյ քահանային, այլումքահանայի եւ նմա զմորթին եւ զերին տացէ, դատաստանլիցի` իւրում քահանային կրկին տալ. եւ լուծիչիրաւանց քահանայն արժանապէս դատ առցէյեպիսկոպոսաց: Այլ եթէ յաղագս յուսոյ ընտրելոց եւկամ առ ի չգոյէ մերձ իւրն քահանայ տան արասցէ եւզմորթի եւ զերի յիւրն տացէ յեկեղեցի, մի' լիցի ինչդատ նմա: Եւ եթէ ժողովրդական ոք արհամարհէ զքահանայիւր նախատելով, եւ կամ յանդգնի եւ հարկանէ, դատաստան է իրաւամբք հատանել զձեռն. բայց եթէ յոյժառաջի անկցի եւ աղաչիցէ ապաշխարել, ներեսցեն նմա: Եւ քահանայ եթէ յաղագս անձին խնդրելով վրէժ զոքկապիցէ ըստ որում եւ իցէ պատճ առի - զանձն մանաւանդդատապարտէ, բայց եթէ յաղագս վրէժխնդրութեան օրինացՏեառն իցէ, եւ ի զղջալն ներիցէ ցաւակցաբարապաշխարել: Իսկ եթէ յաղագս անձին վրէժխնդրութեանոչ ներէ ապաշխարողին, դատաստան լիցի յեպիսկոպոսացկապել զնա մինչեւ զղջացեալ թողցէ զղջացելումն: Բայց սակայն` որ կապեցաւ, թէ' իրաւ, թէ' անիրաւ, ընդկապանօք է մինչեւ զղջացեալ թողցէ: Ա'յլ ամենայնդատաստան ի գրոց ցուցեալ է քահանայիցե: