Գիրք Դատաստանի, Բ խմբ.

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՂԶ. ՅԱՂԱԳՍ ԴԱՏԱՍՏԱՆԱՑ ԲԱԺԱՆՄԱՆ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹԵԱՆ ՅՈՐԴԻՍ ԵՒ Ի ԴՍՏԵՐՍ:

96. «Եթէ ոք վախճ անի եւունիցի որդիս եւ դստերս, զինչն ծնողացն ընդ երկուքորսն մի բաժին եղբօր դիցեն հաւասարապէս: Ըստօրինացն յառաջագոյն գրեցաք զայս դատաստան եւ եդաք. զի դուստր ի տան զորդւոյ առցէ բաժին, եւ ելեալքն`երկուսն զմի եղբօր: Եւ այս յայտնի յօրինացն ոչասացաւ, եւ աստ կանոնական հրամանս զայս ոչ ընտրեն, եւ ոչ հեթանոսք զանազանեն զսոսա: Այլ եւ յիրացնհաւատարիմ զայն իսկ գիտեմ` զի ելանէ դուստր ի տանէհօր բաժնիւ եւ որ տակաւին ի տան է անբաժին եւս է: Արդ` զսոսա հաւասարաբաժին զկնի մահու հօրն առնել ոչէ արդարադատութիւն, զի այդու գտանին կարգեալդստերքն ընդ եղբայրսն առեալ բաժին, եւ որք ի տաներկուսն մի: Ապա թէ ոք ասիցէ - որդւոցն ծախք լինելածել կանայս. գիտելի է զի որքան ծախք իցէ, այնքանաշխատութիւն, իբր զի արու է եւ բաժին ընդ կնոջ նորաածաւ: Ըստ այսմ հաւատարիմ երեւի զի կարգեալք`երկուսն մի լիցին, եւ որք ի տան` ընդ որդիսնհամարեսցին: Եւ այդպէս ամենեցուն հաւասարութիւնեղիցի եւ տկար ազգն խնամեսցի եւ մի' նուազ լիցի, զիբազում ծնողք զդստերս առաւել պատուեն եւ զայսնախախնամութեամբ` զի որդւոց դիւրին է ապրել քանդստերաց: Եւ զայս յայտ արարաք, զի եւ նոյն իրքդայդպէս պատահի. այլ կամք ընտրեսցեն դատաւորացզամենայն - դստերսն զերկուսն մի ունել եւ կամ ըստդատմանդ, որպէս գրեցաւ: Նաեւ զայս իրաւունսհամարիմ, զի բազում անգամ պատահի զդուստր երկիցսկարգել. այնոցիկ բաւական լիցի այն ի մասն բաժնի եթէըստ ընչից ծնողացն եւ առ նա ծախք ելեալ իցէ. ապա թէոչ - տեսցի հաւասարութիւնն. սակայն մասն լիցիբաւական առելոցն: Եւ յերկրորդ յամուսնութենէուստերքն եւ դստերքն նուազ լիցին ի մասն բաժնի, որպէս գրեալնէ: Այլ զտուն հօր կրտսեր որդւոյն սովորեն տալ. բայց տեսցի անկաւորն լինել` որ զտեղի հօրնբաւական է ունել: Իսկ անդրանկանն պատիւ լիցի, որպէսծանուցեալ է. ըստ այդմ եթէ հաւասար բաժանիցիժառանգութիւնն որդւոց, առաւել լիցի յաղագսպատւոյե: