Ջերմանց մխիթարութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Վասն միօրեայ ջերմանն որ շատ դատելոյն լինի, կամ ՚ի ծանր եւ դժար բանէ։

Դիաւճէնն ասէ, թէ այս ջերմանս պատճառն այս է՝ որ ՚ի շատ դատելուն հոգին տագնապեր է եւ տաքցեր է, եւ իր տաքութենէն զայս ջերմս յերեւան է բերել։ Իւր նշանն այս է՝ որ ամենայն մարմինն տաք լինի եւ խոնճի եւ թմրի մարմինն. եւ մաճասին երակն վատուժ եւ բարակ լինի. եւ գոզն դեղին եւ նօսր։

Եւ իւր ստածումն այս է՝ որ զմարմինն հանգիստ պահէ, եւ գարեջուր սրքնճուպինով խմէ. եւ հանապազ քաղցր եւ թթու նռան ջուր խմէ. եւ երբ ջերմն պակասի՝ ՚ի բաղանիս մտէ, եւ եղկ աւազան նստի, եւ զմարմինն օծանէ մանուշակի ձիթով։ Ապա թէ ձմեռն լինի ու խիստ ցուրտ, օծանէ զմարմինն խիրու ձիթով եւ պապունաճի ձիթով։ Եւ երբ բաղանեացն ելանէ, կերակուր՝ նռան մուզաւարայ ուտէ նշի ձիթով. եւ յետ այնոր եղերդակն եւ փրփրեմ ՚ի բան տանին։ Եւ երբ ջերմն վճար գայ, հաւձագ կերակրի համեմնով, եւ ՚ի չորային կերակրոց պատրաստէ. եւ գինի ջրախառն խմէ. եւ յետ այնոր ՚ի քուն լինի։

Մահամատ Զաքարիան ասէ, թէ իւր ստածումն այս է՝ որ եղկ ջրով լվացվի, եւ մանուշակի եւ նոնոֆարի ձիթով զգլուխն օծանէ, նոյնպէս եւ զմարմինն, մանաւանդ զշլնեցն զկաշին։ Երբ ՚ի բաղանեացն ելանէ, կերակուր հով եւ գիճային ուտէ, որպէս սպանախ եւ թախթ, որ լինի նշի ձիթով, եւ հաւու միս եւ ուլու. եւ ըմպելի հով ճուլապ խմէ, եւ շատ ՚ի քուն լինի. ապա թէ այտով չիյաջողի, այլվի ՚ի բաղանիս մտէ, եւ զնոյն թպտիրտ ՚ի բան պահէ. եւ նոնոֆարի ձիթով հանապազ զմարմինն օծէ. մէկ քանի հեղ եղկ աւազան առնէ. շատ օգտէ, մանաւանդ եթէ ձմեռն լինի։