Հայոց եկեղեցական իրաւունքը. Ա Գիրք

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

38) ԵՐԵՔ ՏԻԵԶԵՐԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՆԵՐԻ ԳՐԱԲԱՐ ԲՆԱԳԻՐԸ ԸՍՏ ՄԵՐ ՁԵՌԱԳՐԵՐԻ

 

 

Ա ՏԻԵԶԵՐԱԿԱՆ՝ ՆԻԿԻՈՅ ԺՈՂՈՎԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ

 

Ա. Վասն այնոցիկ որք կտրեցին կամօք զերկաւորիս անդամոց իւրեանց, զի ի ձեռն այնր կեղծաւորութեան սուրբ կոչեսցին ի մարդկանէ: Զի եթէ ի հիւանդութենէ կամ ի բժշկաց կամ ի բարբարոսաց դիպումն ինչ եղեւ երկաւորեաց անդամոցն, եւ զայնպիսին ի կարգի եւ յաստիճանի արժան է կացուցանել, ապա եթէ յառողջութեան եւ իւրով կամօք անձնամատն եղեւ եւ զգործն զայն գործեաց, թէ եւ ի կարգին է, ի բաց հանել արժան է. արտաքոյ եկեղեցւոյ կացցէ, միայն զձայն պաշտաման եւ աղօթից լուիցէ, Է ամ այնպէս ապաշխարեսցէ, բայց վարդապետն զյորդորումն մխիթարութեանն եւ զսէր մի՛ արգելցէ: Յետ Է ամին Դ ամս ընդ ապաշխարողս արտաքոյ դրանն ընդ ձեռամբ կացցէ, եւ տեսցեն զջերմեռանդն ապաշխարութիւնն, յեկեղեցի թողցեն, Խորհրդոյն հաղորդեսցի եւ Գ ամս ընդ օրինօք ապաշխարեսցէ, բայց ի կարգ պաշտօնէիցն մի՛ մերձեսցի: Ապա թէ մինչ յունկնդրութեանն էր, ի հիւանդութիւն մահու հասցէ, տայցեն զՕրէնսն, եւ եթէ դարձցի ի հիւանդութենէն, նոյն ապաշխարութիւն ի վերայ եղիցի:

 

Բ. Վասն այնոցիկ որք յարտաքնոցն յայլ աղանդացն կամիցին հաւատալ, եւ քո առեալ՝ վերստին ծնցիս աւազանաւն եւ վարդապետեսցես զուսումն Գրոց Սրբոց, կամ եղեւ սուրբ ժողովոյն, բայց առանց փորձելոյ եւ քննելոյ եւ ամենեւին ի վերայ հասանելոյ մի՛ հաւատասցեն ի նա զիշխանութիւն Եկեղեցւոյ եւ զօրինաց մերոց, մինչեւ արմատ առցէ եւ հաւաստեաւ սրտիւ իւրով իմասցի զզօրութիւն Աստուծոյ մերոյ. «Մի՛ մատաղատունկ, զի մի՛ հպարտացեալ ի դատաստան սատանայի անկանիցի» Տիմ. Գ 6):

 

Գ. Վասն այնոցիկ որ մատաղօրեայք իցեն եւ մտօք խակք, ուսմամբ տխմարք, կարգաց տգէտք, օրինաց անտեղեակք, խօսիւք յահուր, գնացիւք սայթաք եւ գինեմոլք, վաղվաղակի ոչ մերձեցուցանել զնոսա ի սարկաւագութիւն կամ եղեւ սուրբ ժողովոյն. այլ թէ օտար աշխարհիկ ոք իցէ յայլոյ վիճակէ, յայլոյ գաւառէ՝ ոչ սնուցեալ քո եւ ոչ ուսուցեալ, զայնպիսին յօծումն մի՛ մերձեցուսցես՝ ըստ առաքելոյն, որ ասէ. «Ձեռն վաղվաղակի յուրուք վերայ մի՛ դնիցես եւ մի՛ կցորդ լինիցիս մեղաց օտարաց» Տիմ. Ե 22):

 

Դ. Զեպիսկոպոս արժան է, որք վիճակին եւ աշխարհին եպիսկոպոսք իցեն, նոքիմբք նստուցանել յաթոռ. ապա եթէ վասն փութոյ ինչ եւ եթէ վասն հեռաւորութեան ընկերացն՝ Գ եպիսկոպոսք կամօք այնոցիկ որ հեռի են, թղթովք վկայութեան նստուսցեն. բայց զպատիւն եւ զշնորհն գլխաւորին արժան է տալ, այսինքն կաթողիկոսին՝ կամելով սուրբ ժողովոյն:

 

Ե. Վասն այնոցիկ որ ի կարգէ եւ յաղօթից մերժեալ եւ թիւրեալ իցեն, կամ ժողովրդական ոք եւ կամ ի կարգէ պաշտօնէիցն եթէ երթեալ ուրեք զինքն ի կարգ արկցէ, մի՛ ընկալցին, եւ զոր այլոյ վարդապետի բանադրեալ իցէ եւ կամ մերժեալ, այլ վարդապետ մի՛ մերձեցուսցէ եւ ի կարգ արկցէ, բայց եթէ հաւաստեաւ քննութիւն արասցեն, զի եթէ ի խստութենէ կամ ի նեղասրտութենէ կամ ի չար նախանձուէ մերժեալ իցէ, առ այնպիսին մարդասիրութիւն արասցեն բանիւ վարդապետութեան բժշկել եւ անդէն հնազանդեցուցանել ընդ բուն վարդապետաւն: Ապա եթէ վասն մեղաց եւ չար գործոց որոշեալ իցէ յեկեղեցւոյ, դեղօք ապաշխարութեան բժշկեսցեն: Քանզի կամ եղեւ մեծ ժողովոյն, թէ ի տարւոջն երիս ժողովս արասցեն՝ մի յաշնան ժամուն, եւ մի՝ զոր մատուռնն կոչեն, եւ մի՝ յառաջ քան զՔառասնորդսն, վասն ամենայն իրիք Եկեղեցւոյ քննութիւն արասցեն, քանզի հովիւ բանաւոր հօտից է, արժան է ընդ թուով գաւազանի անցուցանել զոչխարս Եկեղեցւոյն, զի եղիցին մի հօտ եւ մի հովիւ:

 

Զ. Նախնեաց սովորութիւն կացցէ յԵգիպտոսի, զի Աղեքսանդրի եպիսկոպոսն ամենեցուն իշխեսցէ, վասն զի եւ հռովմայեցւոց եպիսկոպոսին այս սովորութիւն է, նոյնպէս եւ անտիոքացւոց եւ այլ իշխանութիւնս եւ պատիւ մեծութեան պահեսցի յեկեղեցւոջ: Եւ ամենապէս այն յայտ լիցի, զի թէ ոք ոչ կամօք կաթողիկոսին լիցի եպիսկոպոս, զայնպիսին մեծ ժողովն որոշեաց, զի մի՛ եւս իցէ եպիսկոպոս. ապա եթէ ի միաբանութենէ ամենեցուն ընտրելով ճշմարտութեամբ ըստ կարգի Եկեղեցւոյն արժանի առնիցեն, երկու ուրեք կամ երեք ըստ անձին անզգամութեան կամ հակառակութեան ընդդէմ լինիցին, բազմաց ընտրութիւնն հաստատեսցի:

 

Է. Վասն զի սովորութիւն կալաւ եւ կարգ նախնեաց, զի Երուսաղէմի եպիսկոպոսն պատուեսցի, ընկալցի ըստ կարգին զպատիւն, զի մայրաքաղաքացն ըստ արժանին պահեսցի պատիւն իւր:

 

Ը. Ոյք անուանեն զինքեանս երբեմն սուրբս մերձենալ առ առաքելական եւ կաթողիկէ Եկեղեցի, կամ եղեւ սուրբ եւ մեծ ժողովոյն, զի ձեռնադրութիւնս ընկալցին եւ ապա՛ կացցեն ի պաշտաման: Նախ քան զամենայն՝ գրով խոստովանութիւն տացեն, զի յանձին կալցին եւ զհետ երթիցեն ըստ կարգի կաթողիկէ Եկեղեցւոյ օրինացն, այսինքն է օրինացն հաւասարել:

 

(Թ) [1]. Վասն այնոցիկ որ մինչդեռ ի հալածանսն էին, անկան ի ճշմարտութենէն, վասն այնոցիկ եւ ամք կարգեալ են եւ ժամանակք ընտրեալ են, զի յանձն առցեն զամենայն զինչ եւ հաճոյ եղեւ կաթողիկէ Եկեղեցւոյ, ուր եւ իցեն ամենեքին՝ թէ՛ ի գեօղս, թէ՛ ի քաղաքս, եւ նոքին միայն գտանիցին, ձեռնադրեսցին՝ ուր գտանին եւ ի պաշտաման կացցեն ըստ նմին սովորութեան: Եւ ամենայն ոք որ կաթողիկէ Եկեղեցւոյ առ եպիսկոպոսք կամ երէցք մերձենայցեն, յայտ է, զի եպիսկոպոս Եկեղեցւոյն կալցի զպատիւ եպիսկոպոսին, այլ որ անուանեալ կաթարոսացն եպիսկոպոս՝ զերիցու պատիւ ընկալցի, բայց եթէ կամ իցէ եպիսկոպոսին, զպատիւ անուանն միայն տալ նմա: Ապա թէ այս նմա հաճոյ ոչ իցէ՝ զմտաւ ածցէ կա՛մ տեղի, կա՛մ գաւառ վերակացութեան կամ երիցութեան, վասն զի ի պաշտամանն կացցէ, զի մի՛ ի քաղաքին Բ եպիսկոպոսք երեւիցին:

 

Ժ. Վասն այնոցիկ որ առանց քննելոյ եւ փորձելոյ մերձեցան յերիցութիւն եւ ապա իրքն յատնեցան, եւ մարդն պիղծ գտաւ, եւ դարձեալ ի նոյն մեղս զանկեալ շաղախէր եւ ընդդէմ կանոնաց գործէր, զայնպիսին ոչ ընդունի Եկեղեցի, ո՛չ զնա եւ ո՛չ զառնելիսն. կամ եղեւ մեծ եւ սուրբ ժողովոյն, զի այնպիսին լռեսցէ:

 

ԺԱ. Վասն այնոցիկ որ օծան յանարժանից ըստ անգիտութեան եպիսկոպոսին, եւ կամ եթէ գիտէին որք մերձեցուցինն եւ ի ձեռն արծաթոյ քարշեցաւ ճշմարտութիւնն, եթէ ի վերջոյ յայտ եկեսցեն իրքն եւ անարժանութիւն առնն եւ կաշառակրծութիւն կարգողացն, կամ եղեւ մեծ եւ սուրբ ժողովոյն՝ օծումնն բարձցի ի նմանէն, եւ կարգողքն ընդ պատուհասիւք եղիցին, որպէս եպիսկոպոսն կամեսցի:

 

ԺԲ. Ոյք յանցեան եւ անցին ընդ կարգօք առանց բռնութեան եւ առանց հանելոյ զստացուածս նոցին կամ առանց վթարի ուրուք, կամ այսպիսի ինչ իւիք, որպէս եղեւ յամբարհաւաճելն Լիկիանէ, կամ եղեւ մեծ ժողովոյն, զի եթէ եւ ոչ արժանի իցեն մարդասիրութեան, սակայն քաղցրանալ առ այնպիսիսն, որ ամենայն մտերմութեամբ կամ փութով ապաշխարէ Գ ամս ընդ ունկնդիրսն, հաւասարեսցեն աղօթից ժողովրդեանն:

 

ԺԳ. Վասն այնոցիկ որ կոչեցանն եւ յօժարութեամբ կալան զաստիճանն եւ ապա ի մեղս զառածան եւ կերան զփսխած իւրեանց ի շնութիւն, ի պոռնկութիւն, ի գողութիւն, յագահութիւն, յոխակալութիւն, մանաւանդ զանհնարին աղէտսն որ գործենն եւ անդէն ի Խորհուրդն եւ ի սուրբ Սեղանն մերձենան, այսինքն ի պատարագն մատուցանել, եւ շարժեն զբարկութիւն Աստուծոյ ի վերայ երկրի. կամ եղեւ մեծ ամենայն ժողովոյն վասն մարդասիրութեան՝ այսպիսիքս Ծ ամ ընդ պատժօք լիցին եւ Գ ամ ընդ ունկնդիրսն կացցեն, ապա քննեալ եւ փորձեալ զվարսն եւ զջերմեռանդն սրտիւ յօժարութեամբ եւ ողորմութեամբ եւ աղքատսիրութեամբ զապաշխարութիւնն. կամ եղեւ սուրբ եւ մեծ ժողովոյն առ այնպիսիսն մարդասիրութիւն ցուցանել. եպիսկոպոսի որ իցէ ի վիճակին՝ անդրէն ի խորհուրդն հաւասարել եւ ի կարգ պաշտամանն, ապա եթէ կեղծաւորութեամբ իցէ երթեւեկն նորա յեկեղեցի եւ դիտել զնմանիսն իւր, եւ գայթ ի գայթ զղջումն եւ ապաշխարութիւնն, մարդահաճոյութեամբ, այնպիսումն կանոնք մինչեւ ցվախճան սահմանեսցին:

 

ԺԴ. Վասն այնոցիկ որք հրաժարենն յաշխարհէս եւ ի կենդանութեանն Օրինաց չէին արժանի, ի յետին թոշակէն մի՛ զրկեսցին, այսինքն յՕրինաց անտի. ապա եթէ յետ անյոյսն լինելոյ ծանր հիւանդութեան հասանելոյ եւ զՄարմինն Տէրունական ճաշակելոյ դարձեալ ի կենդանութիւն հաստատեսցի, կացցէ տարի մի ընդ այնոսիկ որ լոկ աղօթիցն հաւասարեն առ դրանն եւ մի ամ մտեալ յեկեղեցի ելցէ ընդ ապաշխարողս. եւ վարդապետն մարդասիրութեամբ հայելով ի ջերմեռանդն ապաշխարութիւն՝ եւ ըստ ընչից մարդոյն տուրս աղքատաց հրամայեսցէ, եւ Գ ամս ապաշխարեալ՝ կամ եղեւ սուրբ ժողովոյն հաղորդել ի Մարմնոյ Տեառն:

 

ԺԵ. Վասն երախայից կամ եղեւ մեծ ամենայն ժողովոյս զերիս ամս ուսցին զկարգն եւ զօրէնսն եւ մի եւս ամ ընդ ապաշխարողս զգուշասցին աղօթից. մարդասիրութիւն ցուցցեն առ այսպիսիսն եւ խոնարհութիւն, զի զնմանութիւն բերելով օգուտ քեզ գործիցես, եւ ապա լուասցի եւ վերստին ծնցի աւազանաւն եւ հաւասարեսցի Օրինացն, զի «որ արասցէ եւ ուսուսցէ, նա մեծ կոչեսցի յարքայութեան Աստուծոյ» (Մատթ. Ե 19):

 

ԺԶ. Վասն բազում յուզիցն եւ մեծամեծ ամբոխիցն որ լինին ի կողմանս կողմանս, որք եպիսկոպոսք լինին եւ զայլոյ վիճակ յափշտակել ջանան, եւ որք երիցունք լինին եւ այլոյ քաղաքի եւ ժողովրդեան ցանկան յափշտակել՝ կամ եղեւ մեծ ժողովոյն, զի զայնպիսիսն դադարեցուսցեն յիւրաքանչիւր վիճակի: Ապա եթէ ի բռնութենէ կամ կաշառօք զգործն զայն յանդգնեաց գործել եւ ընդդէմ եկեսցէ առաքելական կանոնիս, կամ եղեւ սուրբ եւ մեծ ժողովոյն, զի զայնպիսիսն ընկեսցեն ի բաց յաթոռոյ եւ ի կարգէ քահանայութեան եւ բնաւ իսկ ի բաց մերժեսցեն ի պաշտամանէն, եւ այնուհետեւ եղիցի քեզ իբրեւ զմի յանզգամաց, զի «որում տուեալն իցէ՝ տացի եւ յաւելցի, եւ որ ոչն գիտիցէ ունել, եւ զոր ունիցին՝ բարձցի ի նմանէ» (Մատթ. ԺԳ 12):

 

ԺԷ. Վասն այնոցիկ որ ի կարգին են եւ ի կանոնին եւ յուխտի Եկեղեցւոյ՝ եւ յագահութիւն եւ ի զօշաքաշութիւն անկանիցին, զարծաթ իւր ի վարձու տացէ եւ տոկոսեօք պահանջիցէ եւ մոռանայցէ զբարբառն աստուածեղէն գրոց որ ասէ թէ՝ «Զարծաթ իւր ի վարձու ոչ տացէ» (Եզեկ. ԺԸ 8), եւ մանաւանդ գայթ ի գայթ ի պաշտամանն թուլասիրտ, յաղօթս՝ մեղկ եւ ծոյլ՝ ի հաւատս, այնպիսումն ասէ Գիր. «Վա՜յ որոց թողեալ իցէ զուսումն մանկութեան եւ մոռացեալ զուխտն աստուածեղէն» (Առակ. Բ 17), կամ եղեւ մեծ ժողովոյն զայնպիսիսն մերժել ի կարգէն կամ բարեսէր կամօք յուղղութիւն ածել:

 

ԺԸ. Լուր եհաս ի սուրբ եւ ի մեծ ժողովն Նիկիայ, եթէ ի տեղիս տեղիս սարկաւագունք Օրէնս  տան եւ  մկրտութիւնս  առնեն եւ  ընդդէմ  թուեցաւ գործն Առաքելական կանոնաց եւ մեծ ամենայն ժողովոյս. բայց աղէ, որք ոչ ունին իշխանութիւն մատուցանել պատարագ՝ նոցա զիա՞րդ համարձակ լինի զՄարմինն Քրիստոսի բաշխել. այլ որք մատուցանեն զպատարագ, նոքին եւ բաշխեսցեն, եւ սարկաւագին իշխանութիւն լիցի հանել ի Սեղանն եւ իջուցանել եւ զգուշութեամբ սպասաւորել եպիսկոպոսին. այլ եւ ընդ երիցունս խառն Օրէնս առնուլ կանոնք ոչ հրամայեն:

 

ԺԹ. Վասն այնոցիկ որ արուագէտքն են՝ կցորդք են այնոցիկ որ պղծին ընդ անասունս, եւ ապաշխարութիւն նոցին ի վերայ եղիցի. այլ եթէ քահանայ ոք ըմբռնեսցի յախտին, ելցէ ի քահանայութենէն, եւ եթէ յուխտի մանկանց՝ ի կարգէն ելցէ, եւ ապաշխարութիւն անասնագիտացն ի վերայ եղիցի:

 

Ի. Որք հերձուածեցան ի հերձուածս Պօղովնիայի հերձուածողի եւ յետ  այնորիկ  ապաւինեցան  ի  կաթողիկէ  Եկեղեցի սահման  եդեալ  է զի դարձեալ մկրտեսցին ի կաթողիկէ Եկեղեցի, զի այն ոչ լիութեամբ էր: Ապա թէ ոք ի նոցանէ յանցեալ ժամանակս ընդ ուխտիւ լինին, զի թէ ամբիծք, կամ անարատք գտանիցին, ձեռնադրեսցին յեպիսկոպոսէն Եկեղեցւոյ սրբոյ. ապա եթէ ի հարցանելն եւ ի քննելն անարատք չգտանիցին, արժան է լռեցուցանել զայնպիսիսն: Սոյնպէս եւ վասն սարկաւագացն եւ ամենայն ոք որ եւ իցեն ընդ կանոնօք, նոյն կարգ կացցէ:

 

Յիշեցաք եւ  վասն սարկաւագաց կանանցն, որք  կերպարանօք ձեռնադրութիւն ունին, զի ամենայն իրօք իբրեւ զմի յաշխարհականաց կացցեն:

 

ԻԱ. Զի են ոմանք որ ծունր դնեն յաւուր կիւրակէի կամ յաւուրսն մինչեւ ցՊենտեկոստէն, կամ եղեւ, զի ամենապէս յամենայն իշխանութեան միաբան արժան է պահել զկարգ զոր ինչ եդ սուրբ ժողովն, զի յոտն կալով զաղօթսն մատուսցեն Տեառն ամենայն երկիր:

 

Բ ՏԻԵԶԵՐԱԿԱՆ` ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍԻ ԺՈՂՈՎԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ

ԵՒ ՍԱՀՄԱՆԵՑԻՆ ԲԱՆՍ ԳԼՈՒԽ Գ:

 

Ա. Ոչ խոտել զհաւատ սուրբ հարցն երեք հարիւր տասն եւ ութիցն որք ի Նիկիայ՝ Բութանիա ժողովեցան, այլ մնալ նմա հաստատուն եւ նզովել զամենայն հերձուածս եւ յայտնապէս զեւնոմիանոսացն, այսինքն աննմանիցն եւ    զարիանոսացն,    այսինքն    եւդոքսիանոսացն    եւ    զկէսարիանոսացն, այսինքն  հոգեմարտացն եւ  զսաբեղիանոսացն  եւ  զմարկեղիանոսացն եւ զփոտիանոսացն  եւ  զապողինարոսացն:

 

Բ. Որք արտաքոյ քան զիւրեանց կարգաւորութիւն են եպիսկոպոսք, քան զիւրեանց սահմանս որ եկեղեցիքն են, ոչ պարտ է ի վերայ երթալ եւ շփոթել զեկեղեցիսն, այլ ըստ կանոնիցն. այսինքն է՝ աղեքսանդրացւոց եպիսկոպոսին՝ որ յԵգիպտոս եկեղեցիքն են տնօրինել, իսկ որ յԱրեւելս եպիսկոպոսքն են՝ զԱրեւելսն կարգաւորել՝ պահելով որ ինչ ի կանոնի կայ Նիկիայ ժողովոյն՝ աւագութեան զԱնտիոքայ Եկեղեցին միայն. եւ որք ընդ Ասիաւն են կարգաւորութեամբ եպիսկոպոսունք՝ որ ինչ յԱսիա միայն կարգաւորութիւն է տնօրինել, եւ որք ի Պոնտոս՝ զպոնտացւոցն միայն, եւ որք ի Թրակայ՝ զթրակացւոցն միայն: Իսկ անկոչ եպիսկոպոսք որք արտաքոյ կարգաւորութեանն են՝ ո՛չ ի վերայ երթալ առ ի ձեռնադրել եւ կամ այլ ինչ իմիք եկեղեցական տնտեսութեան: Բայց ի պահելոյ կանոնին, որ ինչ գրեալն է վասն կարգաւորութեանց, յայտ է թէ իւրաքանչիւր նահանգի իւր նահանգին ժողովն կարգաւորեսցէ, որպէս հրամայեալն է ի Նիկիայ: Իսկ որ ի բարբարոսաց ազգս եկեղեցիքն Աստուծոյ՝ տնօրինել պիտոյ է ըստ սովորութեանս, որ կարգեալ է ի հարանցն. կոստանդինուպոլսացւոյ եպիսկոպոսին ունել զպատիւ աւագութեան յետ Հռովմայ եպիսկոպոսին, վասն զի է եւ սա նոր Հռովմ:

 

Գ. Վասն Մաքսիմոսի Շնականի եւ վասն նորա անկարգութեան որ ի Կոստանդնուպոլսի եղեւ, զի Մաքսիմոս ոչ եպիսկոպոս եղիցի եւ ոչ որք ի նմանէ ձեռնադրեցան յոր եւ իցէ աշտիճան վիճակի. ամենայն որ ինչ ի նա եւ որ նովաւ եղեն՝ անհաստատուն եղեալ:

 

Գ ՏԻԵԶԵՐԱԿԱՆ` ԵՓԵՍՈՍԻ ԺՈՂՈՎԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ

ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՎ ԿԱՆՈՆՍ ԳԼՈՒԽՍ Զ

 

Ա. Քանզի պիտոյ էր եւ որ ոչ եկին ի ժողովն եւ մնացին ի գաւառին՝ ոչ անգիտանալ զկարգաւորեալսն, ծանուցանեմք ձերումդ սրբութեան, զի թէպէտ եւ մայրաքաղաքացին որ է գաւառիդ՝ ի բաց կացեալ ի տիեզերական եւ ի սուրբ ժողովոյն, կամ որ յետ այնորիկ միաւորեսցի, զի կամ ընդդէմ Կեղեստիանոսի խորհեցաւ՝ Հռովմայ եպիսկոպոսապետին, կամ խորհեսցի, սա ընդդէմ եպիսկոպոսաց գաւառին գործել ինչ ոչ իւիք կարասցէ ամենայն եկեղեցական հաղորդութեան աստի առնուլ, քանզի անդէն արտաքսեալ է ի ժողովոցս եւ ոչ ունի զազդողութիւն, այլ եւ նոցա եպիսկոպոսաց գաւառին եւ որ շուրջ մայրաքաղաքացիքն են, որք ուղղափառ հաւատոյս խորհին, ընդ նոցա ձեռամբ լիցի ամենեւին եւ յաշտիճանէն եւ յեպիսկոպոսութենէն արտաքսեսցի:

 

Բ. Եթէ ոմանք ի գաւառաց եպիսկոպոսունք ոչ գտան ի սուրբ ժողովն եւ յաւելան ի բացակայսն կամ յաւելուլ կամին, կամ ձեռնարկեալք ի քակտումն Նեստորի, դարձեալ անդրէն ընթացան ի բացակայ ժողովն, սոցա ամենեւին, որպէս թուեցաւ սուրբ ժողովոյս, օտար լինել ի քահանայութենէն եւ յաշտիճանէն ի բաց անկանել:

 

Գ. Որք յամենայն գաւառի վիճակեալք ի Նեստորէ եւ որք ընդ Նեստորին են, արգելան զուղիղ խորհել, եւ սոցա՛ զիւրեանց աստիճանս առնուլ իրաւացուցաք. եւ հասարակաց տիեզերական եւ ուղղափառ ժողովոյն որք զնոյն խորհին եւ որոց խորհեալ իցէ, եւ կամ այժմ, եւ կամ յետ այսորիկ, վիճակեալս յորում եւ իցէ ժամանակի, որոց թերահաւատեալ են կամ ի բաց կացեալ են, կամ զանցեալ են եպիսկոպոսունք զսուրբ կանոնօք եւ զուղղափառ հաւատովք, համարեցաք մի՛ իւիք ընդ վնասու լինել եւ ո՛չ իւիք տարազու կամ ժամանակաւ:

 

Դ. Եթէ ոմանք ի բաց կացեալք յուխտաւորաց՝ եւ իշխեսցեն կամ առանձին [կամ հրապարակաւ] ընդդէմ Կեղեստիանոսի խորհել, եւ նոքա՛ անկեալք լիցին ի քահանայութենէն ի սուրբ ժողովոյս:

 

Ե. Որք ի չար ինչ գործս դատապարտեցան առաջի սուրբ ժողովոյն կամ յիւրեանց եպիսկոպոսաց եւ սոցա անկանոնական վասն առ ամենեսին անխտրութեանն Նեստորիոս եւ կամ որք նորա հաւատոյն են՝ հատուցանել կամեցան կամ կամեսցին կա՛մ օրէնս, կա՛մ աշտիճան, անօգտակարք մնասցեն. եւ սոքա՛ եղիցին ոչ ինչ պակաս քան որ անկեալքն են ի քահանայութենէն՝ իրաւացի համարեցաք:

 

Զ. Նոյնպէս եւ թէ ոմանք կամեսցին որ ինչ գրով ասացաւ եւ կարգաւորեցաւ ի սուրբ ժողովոյն որ յԵփեսոս, որով տարազու եւ իցէ շարժել զոր սուրբ ժողովն սահմանեաց, եթէ եպիսկոպոսունք իցեն կամ վիճակեալք իւրեանց, ամենեւի՛ն անկցին յաշտիճանէն. ապա եթէ աշխարհականք իցեն, անհաղորդք լիցին:



[1]           Միւս ձեռագրերում Թ-ն կազմում է Ը-ի շարունակութիւնը եւ ոչ թէ առանձին կանոն է, այս պատճառով այս ձեռագրերում Նիկ. կանոնների թիւն է ԻԱ եւ ոչ Ի: