Արդ,
զայս
տեսեալ
բռնաւորին
եւ
կամակոր
չար
վիշապին,
Սողայր
եւ
գայր
նման
օձին
եւ
նենգաւոր
թիւնաւորին`
Առ
ի
խայթել
գարշապարին,
եւ
հարկանել
գաղտնի
նետին,
Այն
որ
ղօղեալ
եւ
թաքուցեալ,
ծածկեալ
ունէր
զնենգն
ի
սրտին.
Եւ
դարանեալ
գայլն
ի
մայրին,
ինձն
թաքչէր
յանապատին,
Որում
անուն
իւր
կոչէին
Զանգի`
չարեաց
գործօնէին:
Յարձակեցաւ
յանկարծօրէն
եւ
յեղակարծ
ժամանակին,
Յորժամ
տեսին
եւ
ծանուցին,
որ
զօրականքն
իմ
աստ
չէին:
Յայնժամ
պատեալ
շուրջանակի,
զիս
պաշարեաց
զօրօք
նորին`
Արաբացւոց
մոխրականին,
որ
ըստ
անուանն
իսկ
ոչ
թուին`
Ելիմացիք
եւ
Քետացիք,
անթիւ
բազում
լէգէոնին:
Շամբք
եւ
հօտիւք
պատեալ
կային,
անել
՚ւ
անմուտ
զիս
առնէին,
Միշտ
հանապազ
մարտնչէին,
օր
ըստ
օրէ
զիս
նեղէին:
Ձեւ
զանազան
փոփոխէին,
նոքօք
ի
մարտ
վառեալ
գային
Զրահաւորք,
մկնդաւորք,
ճօշիւք
ծածկեալ
բոլոր
անձին,
Սունաւորք,
աղեղնաւորք,
նետիւք
հարեալ
խոցոտէին,
Պատնէշ
կանգնեալ
մեքենայիւք,
ռմբաքարս
հոսէին:
Ծեծէին,
հարկանէին,
անհնարին
տագնապէին.
Բայց
այսոքիւք
ոչ
կարացին
յաղթել
քաջացն,
որ
յիս
կային:
Մինչեւ
ի
յայլ
հնար
մտեալ
այն
խորամանկ
նենգաւորին.
Որպէս
խլուրդն
փորէին,
ներքոյ
հիմանն
ամրականին,
Սիւնս
եւ
նեցուկ
հաստատէին
աշտարակացն
եւ
պարսպին,
Առ
ի
յայրել
պատրաստէին,
որպէս
օրէն
է
այս
նոցին:
Յայնժամ
բարբառ
արձակէին
առ
ժողովուրդս
քաղաքին.
Մի'
յամառել
ընդդէմ
նմին,
զի
մի'
մահու
մեռանիցին,
Այլ
տալ
յօժար
եւ
կամովին,
զի
բարութեանց
պատահեսցին:
Եւ
զայս
լուեալ`
ժողովէին
քաջն
եւ
արիքն
ի
միասին:
Պնդէին,
հաստատէին,
ուխտ
եւ
դաշինս
դնէին`
Ո'չ
յերկուանալ
ի
հանդիսին,
ո'չ
լքանել
պատերազմին.
Ո'չ
հաւանել
բանից
նոցին,
եւ
ո'չ
բանալ
կամաւ
նմին,
Այլ
բարիոք
վարկանէին,
զի
անդանօր
մեռանիցին,
Քան
թէ
ստել
մեծի
ուխտին
եւ
վայելել
յառօրէին:
Մակաբայեանց
նմանէին
եւ
Վարդանանց
պատերազմին,
Միշտ
առ
միմեանս
ձայնէին,
աղաղակաւ
զայս
ասէին.
Մի'
երկիցուք
զանգիտելով,
եղբա'րք,
ի
սրոյ
մահկանացուին
Եւ
ընդ
քաջացն
արիութիւն
մի'
խառնեսցուք
զերկիւղ
վատին.
Անուն
բարեաց
ժառանգեսցուք,
որ
ընթանայ
յազգ
երկրածին:
Անդրդուելի
կազմել
զհոգին
վասն
յուսոյ
երկնաւորին.
Մեզ
օրինակ
բարեաց
աստէն
ունիմք
բազումս
ի
հանդիսին`
Զվկայիցն
բազմութիւն,
որ
քան
զթիւ
գերազանցին,
Որք
յաղթեցին
չար
իշխանին`
երեւելոյն
եւ
անյայտին:
Ի
մարդկանէ
այժմ
գովին
եւ
յԱստուծոյ
փառաւորին,
Ի
հանդերձեալսն
պսակին,
արեգական
նման
ծագին:
Փոքր
ինչ
է
վիշտն,
զոր
կրեցին,
անբաւ`
բարիքն,
որ
պարգեւին,
Չարչարեցան
ի
վայրկենին,
բայց
ժառանգեն
զյաւիտենին:
Նմանեսցուք
սուրբ
վկայիցն,
որք
Քառասունք
վերաձայնին,
Որք
միաբան
ընթանային,
յաղթող
գտան
յասպարիզին:
Մի'
նմանել
թոյլ
եւ
վատին,
զոր
բաղանիքն
կորուսին,
Այլ`
պսակացն
տեսողին`
իմաստախոհ
բաղնապանին.
Հանդիսադիր
մերոյ
մարտին
չէ'
ի
ցեղէ
հողեղինին,
Եւ
ոչ
եդաք
զյոյս
մեր
ի
մարդ`
մահկանացու
եւ
երկրային,
Այլ
զօրագլուխն
հրեշտակաց,
որ
է
յաթոռ
քերոբէին.
Նա
յարդարիչ
պատերազմին
եւ
պարգեւիչ
յաղթանակին:
Առ
որ
ունիմք
անքակտելի
զհաւատ
եւ
զյոյս
առ
սիրելին,
Յորմէ
կրկին
մեզ
պարգեւին,
թագ
եւ
պսակ
բրաբիոնին:
Զի
թէ
յաղթեմք`
պսակիմք,
՚ւ
անուն
բարեաց
մեզ
քարոզին,
Եւ
թէ
մարմնով
յաղթահարիմք,
լուսով
հոգիք
մեր
փայլեսցին:
Ընդ
արդարոցն
դասեսցուք
յարքայութեան
Հօրն
վերին,
Յանզրաւական
հարսնարանին,
զոր
խոստացեալէ
յաղթողին:
Զի
թէ
աստուստ
տարագրեսցուք,
որ
հայրենեաց
կոչի
գետին,
Որ
է
պայծառ
յերեւելիս
եւ
վայելուչ
աչաց
բերին,
Այլ
փոխանակ
անցաւորին
ժառանգեսցուք
զանանց
բարին`
Ի
փափկութեան
լուսոյ
դրախտին,
յորմէ
ամկաւ
մարդն
առաջին,
Յանմահութեան
անախտ
վայրին,
ի
սեփական
մեր
հայրենին:
Եւ
փոխանակ
այս
քաղաքի,
որ
է
շինուած
սա
մարդկային,
Ունիմք
շինուած
մեք
յԱստուծոյ,
անձեռագործ
եւ
երկնային,
Որոյ
շինող
ճարտարապետ
աջ
արարչին
է
անեղին:
Այն,
որ
կանգնեաց
կամար
զերկին,
կացոյց
ի
նմա
զդասս
վերին,
Այն,
որ
զերկիրս
հաստատեաց,
եւ
զորս
ի
սմա`
մինչ
ոչ
գոյին:
Արդ,
մեք
ի
նա
հաստատեցաք
զյոյս
եւ
զհաւատ,
սէրն
ընդ
նոսին,
Զի
թէ
կամի
եւ
կեցուսցէ,
փառք
եւ
պատիւ
տացուք
նմին:
Ապա
թէ
ոչ
զայս
ախորժէ,
այլ
տայ
ի
ձեռս
անօրինին,
Յայսմ
առաւել
մեք
գոհասցուք,
զի
տնօրինէ
մեզ
զբարին,
Որպէս
զհայր
գթած
խրատէ
վասն
մեղաց
մեր,
որ
լինին:
Բայց
եւ
դարձեալ
մխիթարէ,
որպէս
բնութիւն
է
այս
նորին,
Եւ
զտղայս
Բաբելոնի
մատնէ
զօրաց
քրիստոնէին,
Կալնուլ
զոտից
մանկանց
նոցին
եւ
հարկանել
պինդ
զքարին:
Որ
քակեցէք
այժմ,
ասացին,
եւ
մինչ
ի
հիմն
հասուցին.
Քանդեսցին,
աւերեսցին,
եւ
ի
հիմանց
տապալեսցին,
Զերդ
վաղափուլն
աշտարակին,
զոր
շինեցին
դարձեալ
նոքին,
Եւ
կամ
դժոխքն
անդնդային,
զոր
աւերեաց
աջ
հզօրին:
Արդ,
նոքա
զայս
եւ
այսպիսիս
միշտ
առ
միմեանս
գոչէին,
Իբր
ատամունքն
վարազին,
բանիւ
զիրեարս
սրէին:
Քաջալերէր
հայրն
զորդին.
որդիքն
ի
մարտ
պատրաստէին:
Անդ
ո'չ
իշխան
էր
պատուական,
եւ
ո'չ
կրտսեր`
ի
տեղ
վերջին,
Այլ
միաբան
եւ
հաւասար,
միախորհուրդ
ամենեքին:
Միշտ
հանապազ
քարոզէին
հրապարակաւ
եւ
առտնին:
Եպիսկոպոսք
եւ
քահանայք`
իւրաքանչիւր
դաս
իւր
ցեղին.
Անդրդուելի
կալ
ի
մարտին,
արիաբար`
ընդդէմ
չարին:
Մի'
երկնչիլ
ի
սրոյ
նորին,
որ
սպանանէ
միայն
զմարմին,
Այլ
յայնմանէ'
զարհուրեսցուք,
որ
գեհենին
տայ
զերկոսին,
Միայն
զնա'
մեք
սիրեսցուք,
որ
պսակէ
զիւր
սիրելին.
Համբերութեամբ
ստասցուք
զոգին,
վարձս
ընկալցուք
զանպատմելին: