Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Յաղագս որդւոցն Յուսկանն` Պապայն եւ Աթանագինէին, եթէ ո'րպէս կամ զիարդ սատակեցան յանօրէնութեան իւրեանց:

Այլ որդիքն Յուսկանն, Պապն եւ Աթանագենէս, յաստուածատեցութեանն զկեանս իւրեանց վարեցին. յանօրէնութեան եւ յամբարշտութեան շրջէին: Եւ զամենայն աւուրս կենաց իւրեանց ի մեծի յանդգնութեան էին, եւ ոչ երկեւղ Աստուծոյ առաջի աչաց նոցա. եւ ի բազում անառակութեան եւ ի գիջութեան գնային, եւ զկարգն Աստուծոյ արհամարհեալ այպանէին: Եւ էին նոքա յերկրին Տարօնոյ յեկեղեցւոջ յաւանին յԱշտիշատ, ուր զառաջինն էր շինեալ զեկեղեցին ի հաւոյն նոցա Գրիգորէ: Յայն գեւղ երկոքեան եղբարքն երթեալք համանէին` Պապն եւ Աթանագենէս: Եւ բազում հատեալ յարբշռութիւն, զԱստուծոյ զտաճարաւն այպն առնէին. եւ երթեալք երկոքին եղբարքն մտանէին յեպիսկոպոսանոցն` որ էրն անդ, եւ ըմպէին անդ գինի բոզօք եւ վարձակօք եւ գուսանօք եւ կատակօք, զսուրբ եւ զնուիրեալ տեղօքն քամահեալ` կոխան առնէին:

Եւ մինչ էին յուրախութեան մեծի, բազմեալք էին ի ներքս եպիսկոպոսանոցին ուտէին եւ ըմպէին, յանկարծակի հրեշտակ տեառն երեւեցեւ ի նմանութիւն փայլատական, եւ հարեալ սատակէր զերեկոսեան զեղբարսն միանգամայն ի բազմականին անդ: Եւ այլ մարդիկն` որք էին անդ, որք տաճարակիցք էին ուրախակիցք եւ բազմականակիցք էին, որք միանգամ անդ դիպեցան, առ հասարակ թողին եւ փախեան, եւ ելին արտաքս ի տաճարէ անտի: Եւ յահէն մեծէ այլ ոչ եւս ոք ի նոցանէ դարձաւ անդրէն. եւ ոչ ոք իշխեաց բնաւ այլ մարդ ի մարդկանէ մտաբերել մտանել ի ներքս, եւ ոչ ի դուրսն հուպ երթալ եւ դնել, քանզի ի բաց մնաց ի փախչելն նոցա. եւ ոչ յայլ աւուրս ոք առ դրօքն իշխէր անցանել:

Եւ Պապն եւ Աթանագենէս երկոքեան եղբարքն այսպէս սատակեցան. անկեալ դնէին ի ներքոյ եպիսկոպոսանոցին ի տեղւոջն բազմականացն: Եւ դրունք տաճարին ի բաց կային, եւ ոք հուպ չիշխէր երթալ. մինչեւ նեխեցան մարմինք նոցա եւ կողոպտեցան, եւ յաղկեցան. քակեցան լուծան ի միմեանց, ցրուեցան ոսկերք նոցա: Եւ բազում ամիսք անցանէին ի վերայ իրացն. ապա իշխեցին մտանել ժողովել բառնալ հանել անտի զոսկերս նոցա, եւ գտանէին զնոսա լոկ ցամաքեալ զկճղացեալ զոսկորս նոցա. եւ հանէին յայգւոջն եկեղեցոյն, որում Ագարակն կոչեն: Բայց մնաց Աթանագենի որդի ի Բամբշնէ ի քեռէ թագաւորին, եւ անուն նորա Ներսէս, որ եկաց յաթոռ հայրապետացն առ յապայ ամենայն երկիր Հայոց: Բայց Պապոյ ի բուն ի կնոջէն ոչ մնաց, այլ էր նորա հարճ մի ի գաւառէն Տարօնոյ, ի Հացեաց գեղջէ կարճազատացն. եւ մնաց որ ի հարճէ անտի ի Հացեկացւոյն որում անուն իւր` որդւոյ հարճին Վրիկ կոչէր: