Յիշատակարան. Մասն I (1763-1767)

Որպէս ՚ի Մայիսի ԻԲ ասացաւ, իբրեւ ոչ յաջողեաց յանցելումն ամի Սարգիս եւ Գրիգոր վարդապետացն գնալ ՚ի յԱխլցխայ Ախթարմայիցն աղագաւ, ապա յայս ամի եւս սրբազան Վեհըն զփոյթ էառ զմի ոմն յղել անդ վասն այնր դիտման: Ուստի զմհ. Յօնանն (որ յիշեցեալ գոյ ՚ի պատմութեան ՌՄԺԴ ամին ՚ի Սեպտ. ԻԲ) առաքեաց անդ հանդերձ թղթովքն, որք ՚ի նոյն ամի ՚ի Դեկտ. Զ գոն յիշեցեալք: Որք էին Ախալցխայու ֆերմանն եւ սաւատն իւր: Նաեւ զսաւատ թաւթիշ ֆերմանին (որ յիշեցեալ է ՚ի Յունվարի ԻԱ) իսկ եւ զսաւատ այնմ թաւթիշ ֆերմանւոյն, զոր ՚ի Պօլիս սափրիչ ոմն` նախանձաւոր օրինաց սրբոյ եկեղեցւոյս Հայաստանեաց, հանեալ էր յԱրքայէն օսմանցոց եւ զմեծ վտանկ հասուցեալ էր այնու անդէն եղեալ Ախթարմայիցն: Վասնորոյ` եւ առ Ախլցխու Հասան փաշայն գրեաց զթուղթ այսր աղագաւ, խնդիր` զի զհրամանն արքունական յառաջացուսցէ անպատճառ, յիշեցուցանելով նմա զգրեալն իւր, զոր ընդ Պօղօս վարդապետին գրեալ էր ՚ի ՌՄԺԳ թուին եւ ՚ի Հոկտ. ԻԸ եւ զօրինակ թղթոյն եւս առ նա յղելով, զի զգրեալն իւր ՚ի միտ բերցէ: Զի գրեալ էր թէ` առանց ֆերմանի ես ո'չ կարեմ առնել, այլ թէ զֆերմանն բերցես, զոր ինչ եւ կամիցիս այնպէս արարից: Այժմ գրեաց թէ` ահա զֆերմանն յղեցի եւ դու ըստ խոստման քում պարտիս առնել, եւ զհրաման թագաւորին յառաջացուցանել:

Առ Կարսեցի Իբրահիմ Էֆէնտին գրեաց այսր աղագաւ (առ որ գրեցեալ գոյ թուղթ ՚ի յԱպրիլի ԻԸ) որ էր անդ ՚ի վերայ գործոյ պատերազմին` զոր օսմանցիքն առնէին ընդ բաշիաչուխ ազգին վրաց: Քանզի` որպէս ՚ի պատմութեան ՌՄԺԴ ամին եւ ՚ի Դեկտ. Զ գրեցաւ, ըստ նմին օրինակի եւ յայսմ ամի եւս պատերազմէր օսմանցոցն ընդ բացագլուխսն եւ դարձեալ փաշայն Ախլցխայու էր սարասկեար: Որոց ո'չինչ կարէին երբէք ստնանել, այլ զօրութեամբն Քրիստոսի պարտեցեալք լինէին ՚ի նոցանէ: Որք այժմ ունայն դարձեալք, նստեալ էին ՚ի յԱխլցխայ: Այլ խնդիր սրբազան Վեհին ՚ի յԻբրահիմ էֆէնտւոյն էր այս, զի յառաջացուցանել տացէ փաշային զհրաման արքունի: Ցուցանելով զօգուտն եւ զվնասն եւս մինչ ՚ի գլուխ ո'չ գայցէ այս իրակութիւն: Յղեաց սոցա եւ զընծայս, իւրաքանչիւրոցն զԱ դաբայ մուրապբայ եւ զճերմակ մոմ ՚ի ձեռն մհ. Յօհանին: Որ ել ՚ի Յունվարի ԺԶ:

Օրհնութեան թուղթ գրեաց սրբազան Վեհըն ՚ի յՕքրապակերտ գիւղն, որէ ՚ի սահմանըս Ախլցխայու վասն Խ ղռուշ յղեալ գանձանակադրամին նոցին, որ էհաս աստ ՚ի ձեռն ոմանց նոյն գիւղականացն: ՚Ի Յունվ. ԺԷ: