Ջամբռ, Գիրք,որ կոչի յիշատակարան

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Գեօղս այս Վաղարշապատ, որ է կից սրբոյ Աթոռոյս, քանիցս անգամ տեղափոխեցեալ է, ոչ ըստ բոլորին, այլ ըստ մասին: Զի տունք ոմանց ի տեղւոջէ ի տեղի են փոխեցեալք, ոմանք նորապէս շինեալք, եւ շատք եւս պակասեալք. այս երբեմն ի բերմանէ ժամանակին է լեալ, եւ երբեմն ըստ մեծի մասին իհարկեցմանէ Հայրապետացն սրբոյ Աթոռոյս: Քանզի երանելիքն մեր Մովսէս եւ Փիլիպպոս եւ այլք զկնի նոցա կաթուղիկոսքն եւ կանօնաւորելն՝ ի պայծառացուցանելն եւ ի հարստացուցանելն զսուրբ Աթոռս (որպէս ասացաւ բազմիցս), եւ մանաւանդ ի լայնացուցանելն զսա շինուածովք, առեալ են ի չորից կողմանց ի գեօղէն մերմէ զտեղիս, զորս եւ արարեալ են գոմատեղս, ձիատեղս, եւ զայլս անասնատեղիս: Այլ եւ զբուրաստանս, պարտէզս, կալատեղս, զյատուկ պարիսպս եւ բակս արտաքոյ պարսպին տաճարիս, որպէս եւ տեսանես: Որոյ ոչ գոյր ղապալայ ինչ՝ զի գրէաք: Այլ միայն զերկուս Հայերէն ղապալայս գտաք, որ գրին ի ժամանակս Նահապետ կաթուղիկոսին: Որոց մին է մէկ ձեռք տուն իւր պարագայիւքն, զոր Սահրափի որդի Խաչատուրն ծախէ սրբոյն Աթոռոյս՝ երեք թումանի եւ երեսուն սոմար ցորենոյ՝ ի ՌՃԽԲ թուոջն մերում. որ է մեր բաղանեաց տեղն: Եւ միւսն ի նոյն կաթուղիկոսի ժամանակն Մարտիրոսի որդիք Աստուածատուրն եւ Սաֆատն ծախեն մէկ տուն եւ մէկ չարդախ՝ մի թումանի՝ ի ՌՃԽԴ թուոջն մերում. որ է ի մէջ Ղազարապատին: Զտաճկերէն ղապալայ մի եւս Անտօնի որդիք Աւետիքն, Մկրտիչն, եւ Յովհաննէսն տան ծախելով Աղէքսանդր կաթուղիկոսին Ջուղայեցւոյ քսան եւ հինգ հազար դիանի՝ հինգ տուն, ի տաճկաց թուին ՌՃԻԵ: Որոյ կողմունքն գրին սրբոյ Աթոռոյս Քանքանի ջրաղացն, ճանապարհն, եւ գերեզմանատունն, որ է մեր Քանքանի ներքոյ եղեալ տունն՝ յորում նստիւր օթարն, եւ մեք քակեցաք: Գի՛տ զայսոսիկ երիս ղապալայսս յերեսն գրեցեալ ցուցակօքն: Եւ ոչ միայն այսք, այլ եւ (որպէս ասացաք) զշատս եւս առեալ են, զորն դրամով՝ զորն հոգեբաժին, եւ այլն այլով կերպիւ, եւ քակեալ են վասն հարկաւորութեան սրբոյ Աթոռոյս, եւ կամ զայլ ինչ են շինեալ: Բայց որովհետեւ ըստ պատահման տեղեացն էին այնք շինուածք այս ինքն՝ գօմքն, ձիատունքն, ջորատունքն, իշատունքն, ուղտատունքն, նախրատունքն, եւ այլք այսպիսիք, վասն որոյ էին անյարմարք, ցան եւ ցիր, ի միմեանց հեռիք, եւ մանաւանդ անպարիսպք եւ երկիւղալիք: Իսկ ի մերս ժամանակի, յաջողմամբն Աստուծոյ մինչ շինեցաք զբոլոր պարիսպն արտաքոյ շուրջանակի, որպէս ասացաւ յայլում տեղւոջ, զվերոյիշեցեալ տեղիսդ քակեցաք զամենայնն եւ ի մէջ պարսպին արկեալ կից իրերաց շինեցաք նորապէս ի մէջ միոյ յատուկ պարսպի իւրեանց պարագայիւքն, որք են ի յարեւելեան կողմն սրբոյ Աթոռոյս:

Այլ եւ մինչ գեօղս մեր էր հուպ եւ յարակից Աթոռոյս, եւ ցան եւ ցիր շուրջ զկողմամբքն սորին, որովք եւ նսեմանայր գեղեցկութիւն պարսպին՝ զոր շինեցաք շուրջանակի հաստատուն բրգօք եւ հրացանատեղեօք, յորոց երկիւղք եւ վտանգ եւս ծնանէին սրբոյ Աթոռոյս, վասն որոյ զգեօղս մեր ըստ մեծի մասին, այս ինքն զհարաւակողմն եւ զարեւմտակողմն ըստ բոլորին, եւ ի հիւսիսակողմէն ըստ մասին իբր հրացանի միոյ ձգման չափ՝ քակեցաք իսպառ հանդերձ Եկեղեցեաւն՝ զոր Նահապետ կաթուղիկոսն էր շինեալ, այն եւս էր հնացեալ եւ փլփլեցեալ: Եւ հեռացուցեալ ի պարսպէս ի հիւսիսակողմն շինեցաք վերստին ի միում կարգի ծախիւք սրբոյ Աթոռոյս զտունսն եւ զեկեղեցին վայելուչ քան զառաջինն: Զորոց յայլում տեղւոջ ասացեալ եմք: Վասն որոյ գրեթէ տունքս գեղջս մերոյ ըստ մեծի մասին են սրբոյ Աթոռոյս: Գործեցաւ այս ի թուոջն մերում ի ՌՄԺԶ:

Տունք սրբոյ Աթոռոյս ի Յօշական գեօղն:

Ի Յօշական գեօղս յայս մինչ ունի սուրբ Աթոռս զքանիս այգիս, եւ է մլքատու գեօղ սրբոյ Աթոռոյս՝ որպէս ասացաք, վասն որոյ ունի եւ զձեռք մի տունս յատուկ պարսպով, ներքնատամբ, վերնատամբ, գինատամբ, ձիատամբ, դարմանատամբ, եւ այլովք հարկաւորօք, որոց կողմունքն են: ....

Տունք սրբոյ Աթոռոյս ի յԵրեւան ի Ձորագեօղ:

Ի գեօղս յայս Ձորագեօղ, որ կոչի Խնկաձոր, ունի սուրբ Աթոռս զմեծ պարսպապատ տուն մի իւր սարօքն, յորում գոն երկու եկեղեցիք, եւ ... օտայք, ձիատունք, աշխանայս, եւ այլովք պարագայիւք: Եւ նոյն մեծ պարիսպն յերկուս բաժանեցեալ միջնահատ որմով, մին որ ի կողմն հիւսիսոյ՝ միով Եկեղեցեաւն եւ այլովք հարկաւոր տամբք՝ է հասարակ միաբանից տեղի՝ եւ անասնաց եւ այլոց այսպիսեաց, յորում եղեալ յեկեղեցին գան ժողովուրդք օտարականք եւ վաճառականք ի յաղօթել: Յորում եւ կացուցանի սեւագլուխ մի վերակացու եւ կառավարիչ քանի միաբանիւք ի Հայրապետէն ի պաշտել զկարգն Եկեղեցական եւ ի շինութեան պահել: Եւ միւսն որ ի հարաւակողմն՝ միով եկեղեցեաւն՝ է յատուկ տեղի Հայրապետին, զի ի գնալն կաթուղիկոսին ի յԵրեւան, անդ ագանի իւրովք սպասաւորօքն: Որ եւ ունի զյատուկ պարիսպս յատուկ դրամբ, եւ արգելեալ ի հասարակութենէ: Այս երկոքեանս եւս՝ որք գոն ի մէջ միոյ մեծի պարսպի, եւ են շէն եւ ընդ իշխանութեամբ սրբոյ Աթոռոյս, կոչին միով անուամբ Ձորագեղու-անապատ, որ է հանդէպ բերթին Երեւանու ի հիւսիսակոյսն, ի բարձրահայեաց գագաթանն մեծախոր ձորոյն, ուր անցանի գետն Հրաստան: Տեղիս այս լեալ է յառաջագոյն տուն եւ այգեկերպ մեծ բաղչայ ումեմն ձորագեղցւոյ Բայընդուր կոչեցելոյ Համազասպեան, վասն որոյ կոչի Համազասպենց տներ: Որոյ որդի Ասլանն ծախէ կարնեցի Տէր Սուքիասի որդի Մահտեսի Ղեւոնդին՝ քառասուն թումանի՝ ի ՌՂԴ թուին տաճկաց: Զորոյ զղապալայն գի՛տ ցուցակաւն:

Յորում գրի մէկ այգի, յորոյ մէջն երկու թանապի, երկու այվան, մի աշխանայ, մէկ մառան, մէկ թաւիլայ, մէկ մարաք, մէկ զերզամբի, եւ մէկ ոտից ճանապարհ: Եւ սահմանք սորին գրին Հրաստան գետն, Հաճի-Նիազի այգին, Ձորագեղու այգեաց քուչէն եւ Ձորագեղու եկեղեցին: Իսկ ի սոյն թուոջս նոյն Մահտեսի Ղեւոնդն ծախէ զայս տեղիս բոլոր պարագայիւքն Եղիազար կաթուղիկոսին՝ եւս քառասուն թումանի: Զորոյ զղապալայն եւս գիտ ցուցակաւն: Յորում գրի տասն եւ մէկ մեծ բաղչայ, որք են նոյն վերոյ ասացեալքդ: Եւ սահմանքն եւս նոյն վերոյ ասացեալքդ գրին: Այդ վերոյ ասացեալ ղաբալայիցդ մէկ մէկ սաւատ եւս գոն, զորս եւն գիտ ցուցակօքն: Եւ քան զայս իրակութիւնս, զորս ամաւ յառաջ վերոյիշեցեալ Բայընդուրի որդի Ասլանի եղբայր Փիրին զիւր բաժին տունն եւ բաղչայն ծախէ իւր եղբայր Ապանին՝ երեք թումանի՝ ի ՌՂ թուին տաճկաց, որոյ զղաբալայն եւս գիտ ցուցակաւն. զի յառնուլն Եղիազար կաթուղիկոսին զայս բոլոր տեղիս՝ զորս ասացաք, առնու նա եւ զհին ղաբալայն այս տեղոյս ի Ղեւոնդէն, զորս Ղեւոնդն առեալ էր ի Ասլանէն: Այլ եւ քան զԵղիազար կաթուղիկոսի առնուլն զայս տներս յիսուն եւ հինգ ամ յառաջ՝ զայս տներս Աւագ եւ Շահուն կոչեցեալ Բ եղբարք ծախեն ումեմն Ալիբէկ կոչեցելոյ տաճկին ի ՌԼԹ թուին տաճկաց՝ ԻԳ թումանի: Որոյ ղապալայն գոյ:

Եւ յետ երկուց ամաց ի ՌԽԱ թուին տաճկաց՝ նոյն Ալիբէկն ծախէ Տէրտէրենց կոչեցելոյ խօճայ Սաֆարի որդի խօճայ Միքայէլին՝ յիսուն եւ հինգ թումանի: Որոյ ղապալայն եւս գոյ: Այս երկու ղապալայքս եկեալ հասանին ի ձեռս սոյն Միքայէլի եղբայր խօճայ Պետրոսի թոռն խօճայ Աղա-Միրին: Ապա յորժամ Եղիազար կաթուղիկոսն առնու զայս տներս ի ՌՂԴ թուին տաճկաց, ի Համազասպեան Պայընդուրի որդի Ասլանէն ի ձեռն Մահտեսի Ղեւոնդին՝ քառասուն թումանի՝ որպէս ասացաք՝ երկուք հաստատուն ղապալայիւք, ոչ եղեւ յայտնի մեզ թէ՝ Աղայ-միրին այն վերոյիշեցեալ դա՞ւ յարուցանէ յայնմ միջոցին, եւ զբան ինչ առնու ի յԵղիազար կաթուղիկոսէն, կամ թէ ինքն Եղիազար կաթուղիկոսն տեղեկացեալ թէ՝ այս տանց հին ղապալայքն գոն ի ձեռս Աղայ-միրին, որպիսի կերպիւ, եւ իցէ զերկուս հին ղապալայսս եւս առնու ի յԱղա-միրիէն: Մին Աւագ եւ Շահում կոչեցեալ եղբարքն ծախեն նախապէս Ալիպէկ տաճկի միոյ ի ՌԼԹ թուին տաճկաց, եւ միւսն նոյն Ալիբեկն ծախէ ի ՌԽԱ թուին տաճկաց սոյն Աղա-միրիս պապ խօճայ Միքայէլին՝ որպէս ի վերդ ասացաւ. եւ ի սոյն յետին ղապալայիս յետկոյսն գրէ սոյն Աղա-միրիս, թէ որովհետեւ իմ նախնիքն զայս տներս վախմ էին արարեալ սրբոյ Էջմիածնի, եւ ես զայս ղապալայս ետու եւ վախմ արարի: Այս լինի ի ՌՃԼԹ թուին տաճկաց, եւ ի մեր թուոջն ի ՌՃԲ: Գտցես զայսոսիկ ղապալայքս եւս յերեսսն գրեցեալ ցուցակօքն: Որք եղեն այս մեր անապատիս Ձորագեղոյ հինգ ղապալայ եւ երկու սուրէթ, որք գոն այժմ ի սուրբ Աթոռոջս: Այլ եւ սոյն Եղիազար կաթուղիկոս առնու ի կից սոյնոյ տեղւոյս զտուն մի շէն եւ զտեղի եւս միոյ տան՝ երեք թումանի, ի ՌՃԲ թուին տաճկաց, ի Ղազարի որդի Խաչատուրէն: Որոյ կողմունքն գրին ծախողի տունն եւ Եղիազար կաթուղիկոսի վերոյ ասացեալ առած տներն. գի՛տ զղապալայն ցուցակաւն: Զոր եւս ի յառնուլն՝ խառնէ ընդ վերոյիշեալ տեղիսն:

Արդ յորժամ վերոյիշեալ Եղիազար կաթուղիկոսն առնու այսպէս հաստատուն ղապալայիւք զայսքան տներս, եւ այն մեծ բաղչայիւն, ապա նորապէս ի մէջ միոյ հաստատուն պարսպին առնու, եւ զտունսն զամենայն քակեալ՝ զքանի մի օտայս շինէ վասն վանականաց, եւ զփոքրիկ եկեղեցի մի եւս շինէ յանուն սրբոյն Յակոբայ ի հիւսիսակողմն սոյն տեղւոյս, ընդ նոսին եւ զայլ պարագայսն: Եւ ապա ի նոյն պարսպէն բաժանեալ յատուկ որմով եւ պարսպաւ ի հարաւակողմն՝ շինէ ի նմա զփոքրիկ եկեղեցի մի եւս յանուն սրբոյն Գէորգայ, եւ զքանի օտայս եւս յաղագս յատուկ Հայրապետին եւ իւրոցն՝ որպէս իվերդ ասացաք: Յետոյ Ղազար կաթուղիկոսն Ճահկեցի զՀայրապետանիստ տեղիսն քակեալ մեծացոյց եւ վայելչացոյց: Զկնի նորա Յակովբ կաթուղիկոսն Շամախեցի եւ եւս վայելչացոյց եւ յաւել զշինուածս թէ ի Հայրապետարանումն եւ թէ ի միւս հասարակ պարսպոջն, եւ արտաքուստ կուսէ Հայրապետարանին պարսպեաց լաւապէս եւ ամրացոյց: Որք գոն այժմ ընդ իշխանութեամբ սրբոյ Աթոռոյս, թէ ներսի պարիսպն եւ թէ արտաքինն:

Եւ մինչ Եղիազար կաթուղիկոսն առեալ զայս տեղիս շինէ վանք եւ տեղիք իւրեան եւ միաբանիցն, ապա ստորեւ սոյնոյ ի ձորոջն եղեալ բնակիչքն (որոց տունքն ի ներքոյ սոյնոյ տեղիս գոն ոմանք հայք եւ ոմանք այլազգիք, ) սկսանին խօսիլ եւ տրտնջալ, որպէս օրէն է աշխարհի, զի ի ներքոյ եղեալքն ի հարկէ ի վերոյ եղելոցն խրտնին եւ աղմուկս յարուցանեն: Վասն որոյ եւ ի նստել Նահապետ կաթուղիկոսին առնու եւ զայն ներքին տներն ի Թումանենց Յարութիւնի որդի Աղամալէն՝ երեք թումանի՝ ի ՌՃԳ թուին տաճկաց: Որոյ կողմունքն են ներքին կողմն, Ձորագեղու քուչէն, վերի կողմն քարափն, (յորոց գլուխն է մեր վերոյիշեալ տներն), մի կողմն Պետրոսենց եւ միւս կողմն Մինասենց տներն: Գի՛տ զղապալայն ցուցակաւն: Զոր եւ յառնուլն քակեալ ամայի առնէ, զի մի՛ ոք եւս բնակեսցի: Իսկ ի մերումս ժամանակի ի ՌՃՀԸ թուին տաճկաց, եւ ի մեր ՌՄԺԳ թուոջն՝ ձորագեղցի Չուլլուենց Յովհանի որդի Ներսէսն ստիպեալ ի քաղցէն՝ դաւ յարոյց վասն սոյնոյ տան տեղւոյն թէ՝ իմ է, եւ մեք ի ձեռն շարին ոչ ինչ արարեալ զդաւ նորին՝ իբր ողորմութիւն ետուք նմա մէկ թուման, եւ ի գլուխ նոյնոյ ղապալային գրեցուցաք շարին ի բերանոյ նորին զհուճէթ մի թէ՝ փուչ է իմ դաւիս. եւ այժմ կողմունք նոյնոյ տեղւոյն են տաճիկ բազազ աղա Հիւսէինի տունն, Ազիզի խարաբա տունն, քարափն եւ քուչէն:

Դարձեալ ի Ձորագեօղ ի Քարափագլուխ մահլայոջն՝ ի մերձ մեր վերոյիշեալ անապատի մեծ դրանն, ձորագեղցի Յովհաննիսի որդի Օհանն ի նոյն գեօղացի Երանոսի որդի Պօղոսէն առնու զերիս տունս միով հիսարով, քառասուն ղուռուշի, եւ տայ վախմ անուամբ սրբոյ Աթոռոյս, բայց զքառասուն ղուռուշն առնու, ի տաճկաց թուին ՌՃԽԱ, ի յիշխանութեանն օսմանցւոց: Որոյ կողմունքն են մեր անապատի պարիսպն, Ձորագեղու եկեղեցին եւ քուչէն: Որ գոյ եւ այժմ ընդ իշխանութեամբ սրբոյ Աթոռոյս: Որոյ զղապալայն գի՛տ ցուցակաւն:

Տունք սրբոյ Աթոռոյս յԵրեւան քաղաքն:

Ձորագեղացի Արիստակէսի դուստր Սիտիխան անուն կին ոմն այրի ի հայրենեաց մնացեալ զայգի մի ի Նորագեօղ, որոյ կողմունքն են, ձորագեղացի Հաճի Մուհամատ-վէլու այգին, ձորագեղացի Կարապետի այգին, նորագեղացի Դաւթի այգին, եւ Երեւանցի Իսրայէլի այգին, որպէս յիշեցաւ ի ճառս այգեաց Նորագեղու: Այլ եւ զտուն մի բաղչայով ի յԵրեւան քաղաքն, որոյ կողմունքն են, քարտաշ Պետրոսի տունն, Ջալալենց տունն, Խուպոնց տունն, եւ ուստայ Աղաբաբի տունն վախմ տայ սրբոյ Աթոռոյս ի ՌՃԻԴ թուին տաճկաց, եւ ի մեր թուոջն ՌՃԿ, ի ժամանակս Աղէքսանդր կաթուղիկոսին ջուղայեցւոյ: Երկուց վախուպնամայն մի է, զոր գտցես յերեսն գրեցեալ ցուցակաւն: Որոյ բաղչայումն եղեալ տունքն են այսոքիկ, մէկ այվան, մէկ թանապի, մէկ սանդուխխանայ, երկու զերզանպի, մեկ աշխանայ, մէկ մառան, մէկ թալվայ, եւ մէկ մարաք: Այսպէս գրի ի վախուպնամայոջն թէ՝ զայսոսիկ վերոյիշեցեալ տունքս հանդերձ ի միջի իւրեանց կահիւքն եւ ամենայն ընչիւքն զամենայն վախմ ետու սրբոյ Էջմիածնի:

Տունք, գեօղք, խանութք, եւ այլք այսպիսիք ի Վրաց տունն:

Կախեթու պարոն Թէմուրազ-խանն, եւ իւր որդի Հերակլն, եւ իւր կին Խորի-շանն ի մէջ Կախեթու եւ Քիսեղու, ի Էնիսուլ կոչեցեալ նահանգոջն զգեօղ մի Թասմալուր կոչեցեալ տան Յակովբ կաթուղիկոսին Ջուղայեցւոյ՝ ամենայն բնակչօքն՝ ամենայն այգեստանեօքն՝ ջրօքն եւ ամենայն պարագայիւքն՝ ի ծառայութիւն սրբոյ Աթոռոյս՝ ի յիշատակ յաւիտենական, ի թուոջն մերում ի .... գի՛տ զղապալայն վրացերէն յերեսն գրեցեալ ցուցակաւն:

Խանութք որք ի Թիլֆիզ:

Ի մէջ փոքր Չարսու կոչեցելոյն, երեք խանութք գոն, ի միումն Շիշման Պետրոսի որդի Բեժանն նստի այժմ, որոյ յաջակողմն՝ կենճեցի Խիթարի խանութն է, եւ ձախ կողմն եւս Աթոռոյս խանութն է, յորում Աղաջանն նստի: Եւ այս Աղաջանի նստեալ խանութիս (որ Աթոռոյս է) ի ձախ կողմն ի ներքոյ թաղին փոքր խանութ մի եւս գոյ սրբոյ Աթոռոյս, որոյ ձախ կողմն քուչայ է: Զայս երեք խանութս խօճա-Բէհբութի որդի Ասլանն տայ սրբոյ Աթոռոյս ի ձեռն Ջուղայեցի Յակովբ կաթուղիկոսին ի ՌՃԺԳ թուոջն մերում: Գի՛տ զվախմնամայն վրացերէն: Աստի ի վեր ընթացեալ դէպ ի Նորաշէն յաշպազ-խանի փողոցումն խանութ մի եւս գոյ սրբոյ Աթոռոյս, որոյ աջ կողմն Ղարանին խանութն է, եւ ձախն Ապովենց, զայս խանութս եւս մէլիք Աշխալ-բէկն է տուեալ յիշատակ սրբոյ Աթոռոյս, որ եղբայր է նոյն Ասլանին: Աստի ի վեր ընթացեալ դէպ ի մեծ չարսուն՝ թաղի առաջն խանութ մի գոյ, զոր Հոգիլօյենց Մովսէսն է տուեալ սրբոյ Աթոռոյս: Որոյ վերի կողմն եւս իւրեանց խանութն է, եւ ներքի կողմն Իմէրէլ-Գեօրկոնց խանութն է:

Աստի եւս ի վեր ընթացեալ դէպ ի Գուլասպոնց փողոցն՝ խանութ մի եւս գոյ սրբոյ Աթոռոյս, զոր Հոգինենց Ասին է տուեալ յիշատակ: Որոյ վերի կողմն մահտեսի Մելքոնի խանութն է, եւ ներքին կողմն սառաճ Գարսէվանի փեսայ Օթարինն:

Աստի եւս ի վեր ընթացեալ դէպ ի սուրբ Նշանի փողոցն՝ խանութ մի գոյ՝ որ Շահնազարենց կոչեն, զոր Կիկոսենց Նասխիթն է տուեալ սրբոյ Աթոռոյս, որոյ ներքին խանութն եւս նոյն Կիկոսենց Յարութիւնին է, եւ վերի կողմն Ապովենց ոսկերիչ Ռուստամի տունն է, եւ առաջն փողոց:

Գոյ եւս ի քաղաքս յայս միոյ տան տեղ, զոր Նօնենց Ռոստամն է տուեալ սրբոյ Աթոռոյս յիշատակ, որոյ վերն Փիթոնց Դանիէլին, վայրն՝ Հէջուբենց Ռոստամին, աջ կողմն Միրիշքեարի տան տեղն, եւ ձախ կողմն՝ Փիթոյենց Դաւութ բէկի տունքն են:

Գոյ եւս ի քաղաքս յայս ի Տափի-թաղումն սուրբ Նշանի Տէր Մովսէսի այգւոյն կից մէկ այգետեղ, զոր Լօյինենց Յովաննիսի որ ի Սիմաւօնն է տուեալ վախմ սրբոյ Աթոռոյս, որոյ երկու կողմն Տէր Նիկողոսի այգին է, երկու կողմն ճանապարհ:

Մոնթոյենց Մկրտումն եւ իւր որդի Յովսէփն զխանութ մի ետուն սրբոյ Աթոռոյս յիշատակ ի նոյն քաղաքն. որոյ մի կողմն Ապովենց Դաւիթն է, մի կողմն Դուլօյենց Գօրկին է, առաջն փողոց, եւ յետկոյսն պարոնի Քեարվանսարէն: Որոյ ղաբալայն գիտ հայերէն:

Դարձեալ ի յերկիրն Վրացտանու՝ ի գեօղն Շուլաւէր՝ Ջհանշիրի որդիք տանուտէր Թահմազն եւ Բայրամն, եւ Թահմազի որդիք Ռէվազն, Բայինդուրն, եւ Զալն ի նոյն գեօղն զմի մեծ այգի տան յիշատակ սրբոյ Աթոռոյս ի ձեռն Ջուղայեցի Յակովբ կաթուղիկոսին, շէն եւ ապրշումեայ ծառօք լի, ի ՌՃԻԷ թուոջ մերում: Գիտ զվախմնամայն վրացերէն գրեցեալ՝ յերեսն գրեցեալ ցուցակաւն:

Ճորտք այս ինքն հարկատու ծառայք սրբոյ Աթոռոյս ի նոյն երկիրն:

Ի քաղաքն Թիֆլիզ Աստուածատուր կաթուղիկոսն Համատանզի զԽախուտի որդի Յարութիւնն գնէ ի ճորտութիւն սրբոյ Աթոռոյս որդւովքն եւ բոլոր ընտանեօքն ի ՌՃԿԴ թուոջն մերում: Գի՛տ զղապալայն վրացերէն յերեսն գրեցեալ ցուցակաւն:

Դարձեալ նոյն Աստուածատուր կաթուղիկոսն գնէ ի նոյն քաղաքն ի Թումանենց ազգէն զՅակոբի որդի Պապէն, զնորին որդիսն՝ զՅակովբն եւ զՄամալօն բոլոր ընտանեօքն ի ճորտութիւն սրբոյ Աթոռոյս ի ՌՃՀ թուին մերում: Գի՛տ զղապալայն վրացերէն յերեսն գրեցեալ ցուցակաւն:

Այլ եւ են ճորտք սրբոյ Աթոռոյս ղալայճի (անագագործ ) Պաղտասարն, Քօհնեց Պաղտասարի թոռ Պաղտասարն, դաբաղ (կաշեգործ ) մահտեսի Դաւթի որդի Յովհաննէսն, Խելթուփնեցի տէր Դաւիթն, Խելթուփնեցի Աւթանդիլն եւ իւր որդի Աբրահամն, բախալ (նպարավաճառ) Լալուի որդի Յովհաննէսն եւ Մկրտումն, պասմաճի Ասլանի որդի Գրիգորն, Գիւրջի Մարգարի որդի Յովհաննէսն, Թէչպաղ Ասլանի թոռն Պապէն, Ծկանցի Աւթանդիլի որդիք Դաւիթն եւ Յարութիւնն. ղալայճի Պաղտասարի փեսայ ղալայճի Մեհրապն, Ճօն Անտօնի որդի Պազազ Յարութիւնն, Երեւանցի Աւագի որդի դաբաղ Յարութիւնն, ճաշկեցի Աղաջանն, դիլաջանեցի Տէր Սարգսի որդիք Լեհինզ, Մելքոն եւ Պաղտասարն, կրցիլվանեցի Էսի որդի Օթարն, ղազախեցի դաբաղ Մարգարն, Երեւանցի պազազ Գաբրիէլն: