Ուղեգրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

[Թ] ԳՈՎՔ ՖՌԱՆԿԱՑ

Եւ արդ, ո՞րպէս գովեցից կամ ո՞րպէս բարի ասացից վասն ազգին Ֆռանկաց որ են յոյժ բարի, երկիւղածք [յ]Աստուծոյ, հեզ եւ խոնարհ, գորովագութ եւ գթած. որոց ձեռք միշտ յողորմութիւնս է, եւ բազուկքն յաղօթս տարածման. բերանք նոցա ի օրհնութիւնս եւ լեզուքն ի փառաբանութիւն. սիրտքն ի խոկումն, ի հառաչանս [1] եւ ի բեկումն, միտքն [2] երկնահայեաց, ոտք նոցա յընթացս [3] եկեղեցոյն եւ յուսումն։ Եւ վասն բազում խոնարհութեանց ետ նոցա Աստուած բազում մեծութիւն եւ փառք, մալ եւ խազինայ, [4] քարակոփ եւ վիմաշէն տունս։ Զի ագանին [5] ապառօշէ եւ ի մետաքսից [6], այս ինքն քամխայ, աթլաս. այլք չուխայ մեծագին. եւ զայն ոչ թէ ա՛յլ ներկ՝ կարմիր կամ կանաչ, այլ սեւ. եւ խարազնազգեստ իբր ապաշխարող. եւ ոչ թէ միայն ռամիկքն եւ շինականք կամ քաղաքացիք, այլ եւ մեծամեծ իշխանքն եւ մեծ եւ հզօրն թագաւորն Սպանիու սեւ ագանի եւ հետիոտս երթայ եկեղեցին [7] ամէն օր։ Զի ամենեքեան իմաստունք են, կարգաւորք եւ աշխարհականք, նաեւ շինականքն եւ ուսումնասէրք. զի աստուածաբանք, իմաստնասէրք, երաժիշտք, երկրաչափ եւ աստեղագէտք առ նոսա գտանին. եւ տասն տարեն տղան տասն բիւր դրամի հաշիւն եւ համարն ի մի ժամն կարէ տալ րախամով։ Իսկ ազգն մեր յոյժ հովցել եւ զպատվիրան Աստուծոյ մոռացել. զի եւ զանունն Աստուծոյ երբեք ոչ յիշեմք. վասն զի բնաւ չունին սէր ուսման. վասն որոյ եւ զզաւակսն թողուն անձնապաստան [8] եւ անփոյթ. իսկ նոքա մեծացեալ որպէս պախրէք տգէտ եւ յիմարք գոլով՝ ի մեղս ծնօղաց եւ ի նախատինս անձանց։ Վասն որոյ նուազեալ պակասեցաւ եւ ջնջեցան կարգաւորք եւ իմաստունք յազգս մեր [9]. եւ որք կանն այժմս ամաչեմ կարգաւոր կոչել զնոսա։

Եւ առ այն են բանք իմ, զի նոցա փոքր տղայքն բուն վարդապետք են եւ գիտեն զդաւանանքն հաւատոյ եւ զխոստովանութիւն ամենասուրբ Երրորդութեան Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն սրբոյ. այլ եւ զայլ ուսմունս արտաքին գրոց հնոց եւ նորոց, զի ԺԵ տարի, Ի, ԻԵ ուսանին. եւ ոչ թէ մերձ ծնօղաց, այլ հեռաբնակ եւ օտար երկիրս։



[1]            հառաջանս

[2]            յերկնահայեաց… ընթացս

[3]            Տե՛ս ծնթ. 268։

[4]            քարակոբ… յագանին

[5]            Տե՛ս ծնթ. 270։

[6]            մէտաքսից

[7]            եկեղեցինն

[8]            յանձնապաստան

[9]            յիմաստունք վազգս