Ուղեգրութիւն

[ԻԳ]  ՉԱՐՈՒԹԻՒՆՔ ԱՐԱՊԿԱՑ

Իսկ չար եւ նենկաժոտ ազգն արապ, որպէս ի վերայ ծովու ունին որոգայթք եւ հիլա, առաւել ի վերայ ցամաքի, զոր հիացուցանէ զլսողսն. զի այնպէս խորամանկ են եւ նենկաւոր, զի չկայ նման նոցա. զոր սակաւ մի ծանուցից ձեզ։

Քարվանն իրիկնով կ՚ընէ, որպէս ասացաք, զի հոլով գնայ. եւ երբ իրիկվնէ եւ մթնի, քունն նեղէ զմարդիկն [1] որ թմրին եւ մրաթափին. ոմանք ի վ[ե]րայ գրաստուց նիրհեն եւ անկանին ի վայր, այլք իջնուն եւ էտէկ առնուն զտավարն։ Գան պեղծ Արապնին ուշիկ ուշիկ, հանեն ի գլխոց զուլարն տավրին, մինն զէշն առնու եւ միւսն զուլարն, քաշ տանի եւ երթայ սակաւ մի զկնի. ապա թողու ի բաց եւ գնայ։ Եւ իբրեւ ստրջանայ այրն, հայի յետս, էշ չկայ, միայն ուլարն յափին։ Իսկ այլքն գան խառնին, զի քարվանն մեծ է քանի հազար հոգի կայ, ո՞վ ըզով ճանաչէ. եւ եկեալ խօսին արպերէն [2] ՝ «էշ քալաք սէյտի», այս է՝ Պարոն ի՞նչ հալի կաս. եւ նա քնաթաթախ ընդ քունն մրմռայ, գիտէ թէ ընդ ընկերացն է. եւ նա տեսեալ զնա թմրած՝ առնու զգօտին գլուխն եւ փախչի, կամ ձգէ զայրն ի ձիուն եւ ինքն հեծնու եւ փախչի։ Իսկ այլքն զկնի յետ մնալով գան հետ քարվանին. եւ թէ ոք վասն կարեաց կամ այլ իրաց սակաւ մի յետ մնայ. առնուն զէշն եւ զապրանքն եւ փախչին. զի են որպէս մժղուկք եւ պիծակ, որ յաւազէն ի դուրս գան. ամէն փոս եւ թուփ քարայատակս բնակութիւն է նոցա. զի անձրեւ չկայ Մսրայ երկիրն. եօթն տարին անգամ մի չի գալ։ Իսկ այլք երթան ուղտոց բեռինս. մինն կալնու զտէնկն. միւսն կտրէ զպարանն եւ կախ մնայ [3]. այլք առնուն զտէնկն եւ փախչին. եւ սակաւ մի գնացեալ թողու զտանկն եւ նա հալածի։ Իսկ վերեւի մարդ եւ մին դանկն յերկիր անկանի, անդ է լսել ձայն աղաղակի եւ զլաց, ճիչ եւ զբօթ. ոմն լայ՝ հակս չկայ, ոմն թէ էշս, այլն արըզս. կոծին ողբան եւ ոչինչ օկտին։