Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՃԱՌ ՄԵՏԱՍԱՆԵՐՈՐԴ
Սբյն Սեւերիանոսի Եմեսու եպիսկոպոսի գալուստ տն յովանակաւ յԵրուսաղէմ:

ԵՏԵՍ զտէր փրկիչ եւ զաստուած կենարար թշնամին ճշմարտութեան` քարոզեալ, եւ խռովեցաւ. ետես զտէրունական գալուստն յաւանակաւ, փառաւորեալ մէնջ իբրեւ յառաջինն, եւ ջանացաւ խռովել շաչիւն կառաց թրթրականաց` առ խափանել զարշաւանս յաւանակին, որ մեղմագնաց, եւ հանդարտագնաց ոտիւք խափանեաց զկառամարտիկ զերիվարս պատերազմողաց. քանզի գիտէր, եթէ յովանակն առ պարտումն կառաց երիվարաց պատրաստեցաւ. քանզի եկն ձրկչին յուանակաւ ո'չ եթէ զտկարութիւն ինչ ցուցանէր, այլ զհեզութիւն խոնարհութեան, զի զամբարտաւանութիւն շիջուսցէ: Եւ քանզի գիտէր թշնամին, եթէ որ ինչ լինելոյ են իրք ըստ արգարէական բարբառոյն, նախանձեալ քինացաւ ընդ յաւանակին. այլ զի զհպարտութիւն հպարտացելոյն շիջուսցէ, եւ զմեծամեծ ամբարտաւանութիւն մեծամտեելոյ կառս եւ յերիվարս խոնարհեցուցէ:

Զոր բարւոք յառաջագոյն երանելի մարգարէն ազգ արարեալ` քաջալերէր ասելով: Մի' երկնչիր, դուստր Սիովնի, քարոզեա' եւ ուրա'խ լեր, դուստր Երուսաղեմի. զի ահա թագաւոր քո գայ հեծեալ յաւանակ իշոյ, զի սատակեսցէ զկառս յԵփրեմայ, եւ զերիվարս յԵրուսաղեմէ: Տեսանե՞ս, զի զճօճեմական ամպարհաւաճութիւնն մեղկոյր հեզութեամբն եւ ցածուցանէր. զոր օրինակ չարչարանպք զչարչարանս եբարձ, եւ մահուամբ զմահ կապեաց, եւ փայըիւ սուրբ խաչին զհակառակամարտին զօրութիւնն խայտառակեաց, նոյնպէս եւ յաւանակաւն զձիամարտիկ գոռոզութիւն խրոխտացելոյն քակեաց:

Ուրա'խ լեր, ասէ մարգրէն, դուստր Սիովնի, ցնծա' եւ քարոզեա', դուստր Երուսաղէմի: Զի պարտ եւ պատշաճ է աստուածապաշտից` ոչ միայն յանձին ունել զաստուածական պարգեւս, այլ եւ յայլս սփռել զբարերարութեանն զքարոզութիւն: Զի ահաւասիկ թագւոր քո գայ հեղ, եւ խոնարհ, եւ նստեալ յովանակի: Բարւոք զհեզն եւ զխոնարհն յառաջադիր հաստատեաց. զի յայտ արասցէ, թէ ո'չ չքաւորութեան ինչ պատճառք էին, այլ հեզութեան եւ խոնարհութեան աւետիք. զի եթէ ոք առ աղքատութեան ինչից, եւ չքաւորութեան երիվարաց` հեծանիցի յիշամտրուկ յովանակի, չէ ինչ լաւութիւն եւ խոնարհութիւն համարեալ. քանզի հարկ տնանկութեանն ածէ զնա յայն. իսկ եթէ ոք կառաւէտ երիվարաշատ` առ հեզութեան նստիցի մտրկի իշոյ, զարդարէ խոնարհութեամբ զկարգ հեզութեանն: Չէր աղքատ կառաց թագաւորն զօրութեանց. չէր չքաւոր կառաց եւ յերիվարաց միածինն. զորմէ մարգարէն ասէ, թէ կառք աստուծոյ բիւրապատիկք են, եւ հաղարք ուղղիչք. չէր աղքատ կառաց, որ զհողմս լծեալ արշաւէ` սքանչելի եւ նորանշան երասանակօք: Կամ թէ ո՞չ գիտիցես, թէ որպէս մեզ ձիք են յերիվարս. ըստ այնմ որ Դաւիթն ասէ, թէ որ շրջի վերայ թեւոց հողմոց:

Արդ եկն յովանակաւ միանգամայն քակել զամբարտաւանութիւն խոնարհութեամբ, զի եւ զօրինակ մտին հեթանոսաց կատարեալ աւետարանեսցէ: Քանզի յաւանակն ընդ պիղծ անասունս համարեալ է. զի ամենայն որ ոչ կճղակահերձ իցէ, եւ ոչ որոճիցէ, ընդ պիղծ անասունս զատեալ որոշեաց Մովսէս. եւ էշ, քանզի ոչ որոճայ եւ ոչ կճղակահերձ է, ընդ պիղծ անասունս համարեալ է: Յառաջագոյն կատարէր զկերպարանս մրդախնդիր տեսչութեանն. քանզի հանդերձեալ էր անուանել երիվար  աստուածազան սրբական ժողովուրդն. զի որպէս ձիք երիվարք են հեծելոյ, այնպէս եւ հոգիք սրբոց երիվարք են հեծելոց, այնպէս եւ հոգիք սրբոց երիվարք են աստուծոյ առ վարս եւ հրամանս խրատականս. ըստ այնմ զոր մարգարէն ասէ, եթէ ելանիցես յերիվարս, եւ հեծելութիւն քո փրկութիւն է: Այսպիսի ինչ երիվար տրմուղ աներասանակ էր պաւողս, չանսական աստուածային օրինացն: Որ ճարակս օրինացն արածէր, եւ աւետարանական շնորհացն կիցս ընկենոյր. յորժամ եդ նմա սանձս, նստեալ վերայ նորա որդին ամենատէրն, ասէր. Սաւուղ Սաւուղ, զի՞ հալածես զիս. խիստ է քեզ ընդդէմ խթանի աքացել, եւ ընդդէմ սուսերի կիցս ընկենուլ: Եւ քանզի ել փախեաւ կարգէ ճառիս յովանակն, աղաչեսցո՛ւք զտէր յովանակին, որ կարողն է ունել եւ ածել, եւ հաստատել ընդ ճառս զյովանակն. քանզի ինքն է` զորմէ ասէ մարգարէութիւնն, կապեսցէ զորթոյ զյաւանկ իւր:

Նստաւ Յիսուս յաւանակի, որ նստին քերովբէս. որ վեր ահաւորն է վասն աստուածական բնութեանն, եւ խոնարհ տենչեցեալ վասն մարդասէր շնորհացն. որում բարձունս դողութեամբ երկիր պագանեն սերովբէք, եւ յերկրի համարձակութեամբ քարոզի մարմնականացս: Զի որչափ վեր է ահագին ծնունդն, նոյնպէս եւ խոնարհ փափագանաց ինքնարձակեցիկն շառաւիղի: Նստաւ Յիսուս յաւանակի, եւ տարածանէին ժողովուրդքն զհանդերձսն առաջի: Բրւոք էր պատիւն, այլ ոչ ինչ արժանի ըստ պատուիրանին պատուչացն պատիւն. քանզի ոչ եթէ ըստ իւրում արժանաւոեւութեանն խնդրե աստուած պարգեւս մարդկանէ, այլ ըստ բաւականի պատուողացն. նա եւ չիք իսկ այնպիսի ինչ` որ զաստուած ըստ իւրում արժանաւորութեանն պատուել կարեսցէ: Ո'չ երկիր ամենայն, եւ ոչ բնաւ երկինք բարբռս ձուլեալ, եւ ամենայն բարբառք հրեշտակաց եւ հրեշտակապետաց, երեւելեաց եւ աներեւութից լիեալ լեզուք` բաւական են ըստ իւրում արժանաւորութեանն փառաւորել զնա:

Հեծաւ յաւանակի, որ յերկնականսն նստի մշտնջենաւորական: Տարածանէին մարդիկն զհանդերձսն առաջի, որոց օրէն նախ քան զհանդերձսն զհոգիսն տարածանել: Ո'վ որ տարածանես զհանդերձսդ կոխումն յաւանակին, տարածեա' զհոգիդ աստուծոյ բնակութիւն. զոր եւ մկրտիչն յովաննէս քարոզէր, պատրա'ստ արարէք զճանապարհս տն, եւ ուղի'ղ արարէք զշաւիղս հորդեալս. այս է` զհոգիսն առնել պատրաստական, յորում մտանէ եւ բնակեսցէ աստուածն եւ տեառնորդին: Եւ ոստս արմաւենեաց առեալ` ելանէին ընդ առաջ. եւ զոր հրեշտակք փառաւորեն յերկինս ահիւ, օրհնէին եւ մանկտին` ցնծալով յերկրի, ասելով` ովսաննա, այս է ըստ եբրայեցւոց բարբառոյն` փաառաբանութիւն իսկ նշանակեալ եւ մեծ գովութիւն: