Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
">

 

ԳԼՈՒԽ ԻԵ
Յաղագս Տիգրանայ:

Տիգրան առաջին թագաւորէ Հայոց` եւթներրորդ ի Հրաչեայ. գովութիւնն նախասացեալ եղեւ յիննեւտասներրորդ ճառի անդ: Սա դաշնաւորեալ Մարացն Աշդահակայ` տայ նմա զքոյր իւր Տիգրանուհի ի կնութիւն` ըղձիւք զնա խնդրեալ Աշդահակայ: Եւ յետ այսորիկ նենգեալ Աշդահակայ դաւաճանութեամբ ի վերայ Տիգրանայ չար խորհեալ նմա: Զոր իմացեալ օրիորդին Տիգրանուհեայ, ազդ առնէ Տիգրանայ եղբօր իւրում զնենգն Աշդահակայ: Բայց գովելին մեր քաջահասակն եւ նիզակաւորն ժողովէ այնուհետեւ արքայն Հայոց ի սահմանաց իւրոց զօրս բազումս`զամենայն ընտիրս աշխարհացն Հայոց, եւ երթայ զկողմամբք Մեդացւոց, հանդիպի զօրացն Աշդահակայ: Իսկ սա ի խմբել պատերազմին ի դիմի հարկանի Աշդահակայ, եւ նիզակով իւրով հերձէ զերկաթի հանդերձն, եւ ի քարշել զձեռն իւր արտաքոյ զկէս մասն թոքոյն բերէ. եւ վաղճան առնէ պատերազմին մահն Աշդահակայ: Եւ ինքն առեալ զքոյր իւր Տիգրանուհի`յուղարկէ յանուանեալն Տիգրանակերտ. եւ ինքն դառնայ յաշխարհն իւր բազում առ եւ աւար հանդերձ գերութեամբ ընդ ինքեան բերելով: Սա աջակցեալ Կիւրոսի` ի բաց բառնայ զթագաւորութիւնն Մարաց` ասէ պատմագիրն: Բայց ի սորա զարմից ո'չ ոք եցոյց քաջութիւն պատերազմաւ. այլ միայն (յ) իւրաքանչիւր անուն զգառօս (գուցէ զգաւառս) իւրեանց կոչել, որպէս ի կրտսեր որդւոյն սորա Առանայ` Առաւենեանք, եւ ի Զարեհէ` Զարեհուան:

Իսկ աւագ որդին սորա` Բապտիրան, զորոյ քաջութեան գովութիւն երգիչք երգէին ի պարս խաղուց, նաեւ աստուածացուցեալ ասեն զնա Վրաց աշխարհին. եւ զչափ հասակի նորա անդրի կանգնեալ` պատուէին զոհիւք, ասէ մեզ ստուգիւ պատմագիրն: Եւ Տիգրան` ասէ` ընդվզեալ մեռանի յԱղէքսանդրացւոց Մակեդոնացւոց: Եւ դարձեալ ասէ, թէ մինչեւ ցթագաւորութիւնն Վաղարշակայ` ի Հայք ոչինչ ճշմարտագոյն գտաք պատմեալ: